Αν ανέβει κανείς ψηλά – στον Κολοκοτρώνη ας πούμε – θα δει ότι η παραλιακή περιοχή της Αιγιάλειας είναι δαντελωτή με συνεχή ακρωτήρια και κόλπους. Θα παρατηρήσει επίσης ότι κάθε ακρωτήριο αντιστοιχεί στις εκβολές ενός ποταμού: ο Φοίνικας που δημιουργεί την παραλιακή περιοχή της Μπούκας στις Καμάρες, ο Μεγανείτης που φτιάχνει την πεδινή έκταση από Άκολη μέχρι τον Βιολογικό, ο Σελινούντας που έχει δημιουργήσει όλη την πεδιάδα του Αιγίου, ο Κερυνίτης στον Ελαιώνα, ο Βουραϊκός στο Διακοπτό, ο Κράθης στην Ακράτα και ο Κριός στην Αιγείρα. Μέχρι και ο μικρός Λαδοπόταμος έχει φτιάξει μια μικρή πεδινή έκταση στην Πούντα όπου εκβάλει.

 

Χωρίς τις προσχώσεις αυτών των ποταμών δεν θα υπήρχε πεδινή Αιγιάλεια ούτε παραλίες. Τα βουνά θα έπεφταν κατευθείαν στη θάλασσα όπως ακριβώς στην περιοχή της Παναγοπούλας. Έτσι ακριβώς ήταν η ακτή της Αιγιάλειας πριν πέντε με εφτά χιλιάδες χρόνια περίπου, όταν σταμάτησε η ανύψωση της στάθμης της θάλασσας μετά το πέρας της τελευταίας εποχής των παγετώνων.

 

 Ότι βλέπουμε λοιπόν σαν πεδινή Αιγιάλεια έχει δημιουργηθεί μέσα σε εφτά χιλιάδες χρόνια το πολύ. Αν αναλογιστούμε ότι η αυτή η έκταση είναι πάνω από 90.000 στρέμματα τότε έχουμε ένα μέσο όρο τουλάχιστον 13 στρέμματα το χρόνο νέας πεδινής έκτασης που δημιουργούν τα ποτάμια.

 

Οι παραλίες της Αιγιάλειας επομένως δεν είναι στατικές, φυτεμένες από ένα αόρατο χέρι από καταβολής κόσμου. Είναι προϊόν μιας συνεχούς δυναμικής διαδικασίας όπου τα ποτάμια κατεβάζουν υλικά τα οποία στη συνέχεια τα κύματα και τα ρεύματα απλώνουν και χτίζουν τις ακτές. Αυτά τα υλικά, με τα οποία έχουν χτιστεί μέτρο – μέτρο τα οικόπεδά μας, τα χωράφια μας και οι παραλίες μας, αυτά τα υλικά λοιπόν εμείς τα ονομάζουμε «αδρανή» – αλίμονό μας!

 

Αν λείψουν αυτά τα αδρανή, τα κύματα και τα θαλάσσια ρεύματα θα αρχίσουν την αντίστροφη διαδικασία. Θα αρχίσουν να τρώνε λίγο – λίγο τις παραλίες μας. Δυστυχώς, η διαδικασία αυτή έχει ήδη αρχίσει εδώ και τουλάχιστον τρεις δεκαετίες. Οι απαράδεκτες (και πλέον εντελώς παράνομες) λήψεις «αδρανών» από τα ποτάμια μας έχουν απομακρύνει αμέτρητες χιλιάδες τόνους φερτών υλικών των οποίων η φυσική απόληξη θα ήταν να στηρίξουν και να χτίσουν τις ακτές μας.

 

Αποτέλεσμα: η διάβρωση των ακτών είναι πλέον μια από τις σημαντικότερες απειλές για την περιοχή. Απειλεί δρόμους, σπίτια, επιχειρήσεις και περιουσίες. Το κόστος για την αντιμετώπισή της ανέρχεται σε εκατοντάδες εκατομμύρια ευρώ.

 

Η κατάσταση είχε κάπως ομαλοποιηθεί μέχρι πριν λίγα χρόνια. Τα μεγάλα έργα όμως και τα αντίστοιχα μεγάλα συμφέροντα εύκολα χαλάρωσαν τις όποιες επιφυλάξεις. Η παράνομη καταλήστευση των ποταμών εντατικοποιήθηκε με χειρότερες περιπτώσεις τον Φοίνικα και τον Σελινούντα. Δεν έχει σημασία πόσο μακριά από τις εκβολές γίνονται οι λήψεις. Απλά οι επιπτώσεις είναι πιο έμμεσες αλλά τελικά πάντα οι ίδιες.

 

Τι γίνεται τώρα;  Έχει αντιληφθεί η Τοπική Αυτοδιοίκηση ότι το οικονομικό και κοινωνικό κόστος από τις λήψεις αδρανών είναι απείρως μεγαλύτερο από τα όποια κέρδη; Έχουμε κατανοήσει ότι τα «αδρανή» που κουβαλούν τα φορτηγά ή φορτώνονται στις πλατφόρμες για να πάνε στο λιμάνι της Πάτρας ουσιαστικά αφαιρούνται από τις ακτές μας; Έχουμε το δικαίωμα να καταδικάζουμε την Αιγιάλεια να πληρώσει αυτό το τίμημα;

 

Ας μην ακούσουμε το γελοίο επιχείρημα «και πως θα γίνουν τα λιμάνια και τα άλλα έργα;». Δηλαδή πως έγιναν αυτά τα έργα στη βόρεια Ευρώπη σε περιοχές που δεν υπάρχει πέτρα ούτε για δείγμα σε ακτίνα εκατοντάδων χιλιομέτρων. Πώς έχτισαν λιμάνια στη Βαλτική όπου παλαιότερα καθένας που εισερχόταν σε μια πόλη όφειλε να προσκομίζει ως διόδια από μία πέτρα για να συλλεχθεί έτσι οικοδομικό υλικό; Εκεί πώς τα έκαναν;

 

Η κατάσταση είναι σοβαρή, πολύ σοβαρή. Η περιπέτεια του Δήμου Συμπολιτείας (που, εδώ που τα λέμε, έχει αποδειχτεί ο πλέον ευαίσθητος σε περιβαλλοντικά θέματα) ας γίνει η αφορμή να τελειώσει επιτέλους αυτή η τραγωδία για την περιοχή μας. Ας γίνει επιτέλους αυτό που λέει ο Νόμος: ούτε πέτρα δεν πρέπει να φεύγει από την κοίτη των ποταμών.

 

Τέλος, ας επαναλάβουμε ότι το πρόβλημα δεν είναι «οικολογικό» ή «περιβαλλοντικό». Είναι καθαρά κοινωνικό και οικονομικό καταστρέφοντας τις παραλίες μας, εκεί που χτυπάει η καρδιά της ανάπτυξης της Αιγιάλειας. Ας το καταλάβουμε τώρα και ας αφήσουμε ήσυχα τα ποτάμια μας να κάνουν τη δουλειά τους ΤΩΡΑ!

 

Κώστας Παπακωνσταντίνου

MSc οικολογίας Πανεπιστημίου Ουαλίας

 

ΛΈΖΑΝΤΑ: Άποψη της κοίτης του Μεγανίτη, που εκβάλει κοντά στο Αίγιο. Από τα λίγα σημεία της που δεν είναι ορατά τα ίχνη των αμμοληψιών.