ΤΣΟΥΚΝΙΔΑ
Περιγραφή:
Αειθαλές φυτό που φτάνει και το 1.5 μέτρο, με φύλλα που έχουν σχήμα λόνχης, πριονωτά, χνουδωτά και σκουροπράσινα και άνθη μικρά πρασινωπά ή λευκά. Πολύ γνωστή για το τσούξιμο που προκαλούν οι κνηστικές της τρίχες.
Χρησιμοποιούμενα μέρη:
Ολόκληρο το φυτό (υπέργεια μέρη και ρίζα)
Φυσικό περιβάλλον, συλλογή, συντήρηση:
Φυτρώνει στις εύκρατες περιοχές  ολόκληρου του Βόρειου ημισφαιρίου  και είναι σχεδόν πανταχού παρούσα σε κήπους, δρόμους, χωράφια κ.τ.λ. και ιδιαίτερα όπου η γη διαταράσσεται από την ανθρώπινη παρουσία.
Οι τρυφεροί βλαστοί συλλέγονται με γάντια από τον Ιανουάριο μέχρι τον Μάιο. Η ρίζα συλλέγεται το φθινόπωρο. Εάν σας τσιμπήσει τρίψτε το σημείο με κρεμμύδι ή κανέλλα για να ανακουφίσετε τη φαγούρα.
Για να  αποξηρανθεί, δέστε τους βλαστούς και κρεμάστε τους ανάποδα σε σκιερό καλά αεριζόμενο μέρος μέχρι να ξεραθούν τόσο ώστε να μην γίνονται σκόνη μόλις τα αγγίξετε (περίπου 6 μέρες). Φυλάσσεται σε σκουρόχρωμο βαζάκι.
Ενεργά συστατικά:
Στα υπέργεια μέρη: φλαβονοειδή (κβερκιτίνη), αμίνες (ισταμίνη, χολίνη, ακετυλοχολίνη, σεροτονίνη), γλυκοκινόνη, μυρμηκικό (φορμικό οξύ), ανόργανα συστατικά (ασβέστιο, κάλιο, πυριτικό οξύ, σίδηρο), βιταμίνη Α, C , άφθονη χλωροφύλλη και ένζυμα
Στην ρίζα: φυτοστερόλες (στιγμα-4-ενζόνη και στιγμαστερόλη) και φαινόλες
Στην αρχαιότητα:
Πρώτοι ο Πλίνιος και ο Διοσκουρίδης επισήμαναν τις θεραπευτικές της ιδιότητες δίνοντάς της σημαντική φαρμακευτική αξία. Συγκεκριμένα, ο Έλληνας γιατρός Διοσκουρίδης, τον 1ο μ.Χ. αιώνα, κατέγραψε μια σειρά χρήσεων: τα φρεσκοκομμένα φύλλα ως έμπλαστρο για τις σηπτικές πληγές, ο χυμός για τις αιμορραγίες της μύτης και τα μαγειρεμένα φύλλα αναμεμιγμένα με μύρο για να  διεγείρουν την εμμηνόρροια.
Χρησιμοποιήθηκε ευρύτατα ως ειδική τροφή για πουλερικά, γουρούνια και άλογα, ως καθαριστικό για μαγειρικά σκεύη και ως νήμα από ψαράδες (ιδιαίτερα στην Ολλανδία και Σιβηρία) για να φτιάχνουν σκοινιά και δίχτυα. Από τα σπέρματά της βγαίνει σπορέλαιο που χρησιμοποιήθηκε παλιότερα στα φαγητά ιδιαίτερα από τους αιγυπτίους.
Στη “Βοτανική του Διονύσου”, χειρόγραφο του ιατροφιλοσόφου Διονυσίου, ηγούμενου της μονής Παναγίας Ολυμπιώτισσας της Θεσσαλίας, η τσουκνίδα θεωρείται ως το πρώτο αφροδισιακό ανάμεσα σε δεκάδες άλλα φυτά. 
Οι ρωμαίοι λεγεωνάριοι τρίβονταν με φύλλα τσουκνίδας, διευκολύνοντας την ροή του αίματος προς την επιδερμίδα,  για να ζεσταθούν. Σύμφωνα με την παράδοση εισήγαγάν τη Ρωμαϊκή τσουκνίδα (Urtica pilulifera) στη Βρετανία φοβούμενοι ότι δεν θα μπορούν να αντέξουν τις εκεί θερμοκρασίες. Μέχρι πρόσφατα η κνίδωση (χτύπημα με τσουκνίδες) ήταν λαϊκό γιατρικό για τους ρευματισμούς και την αρθρίτιδα.
Κατά την γερμανική κατοχή, ήταν το καθημερινό φαγητό πολλών Ελλήνων. Οι  στεγνόπιτες (τσουκνιδόπιτες) έσωσαν κόσμο εκείνη την περίοδο ως τροφή και ως φάρμακο.
Χρήσεις και θεραπευτικές ιδιότητες:
* Ανεκτίμητη τροφή πλούσια σε βιταμίνες και άλατα. Την άνοιξη τα φρέσκα φύλλα μαγειρεύονται και τρώγονται σαν το σπανάκι, φτιάχνουν νοστιμότατες σούπες (π.χ. η γνωστή κιντεάτα των Ποντίων), πίτες, βραστές σαλάτες κ.τ.λ.
* Πολύτιμο τονωτικό μετά τον μακρύ χειμώνα και για την αναιμία, αφού αποτελούν μια από τις καλύτερες πηγές σε μέταλλα. Η υψηλή περιεκτικότητά του σε βιταμίνη C εξασφαλίζει την ομαλή απορρόφηση του σιδήρου που περιέχει από το σώμα.
* Αποτοξινωτικό  λόγω της διουρητικής της δράσης (οφειλόμενη πιθανά στα φλαβονοειδή και την υψηλή περιεκτικότητά της σε κάλιο) που βοηθά στην αποβολή άχρηστων προϊόντων. Αυτό ίσως εξηγεί τη χρήση της ως φάρμακο κατά της αρθρίτιδας, της ποδάγρας ,των πετρών στα νεφρά και τη χολή, της κυστίτιδας αλλά και δερματικών παθήσεων (π.χ. το έκζεμα της παιδικής ηλικίας) ιδιαίτερα όταν οφείλεται σε κακή λειτουργία των νεφρών και κατακράτηση υγρών.
* Καλό στυπτικό αποτελεσματικό στην αιμορραγία. Εσωτερικά χρησιμοποιείται κατά της αιματηρής περιόδου και εξωτερικά τα τριμμένα φύλλα ως σκόνη μύτης κατά της ρινορραγίας.
* Αυξάνει την παραγωγή του μητρικού γάλακτος κατά τον θηλασμό
* Χαμηλώνει τα επίπεδα σακχάρου στο αίμα
* Τονωτικό για τα μαλλιά κατά της τριχόπτωσης και της πιτυρίδας
* Ευεργετική κατά της σεξουαλικής ανικανότητας και αφροδισιακή για τις γυναίκες η σαλάτα με βραστές τσουκνίδες
* Χρησιμοποιείται ως δυναμωτικό των φυτών και του χώματος και εντομοαπωθητικό στις βιολογικές καλλιέργειες
Βασικά παρασκευάσματα:
* Έγχυμα: Ρίξτε βραστό νερό πάνω στα φύλλα τσουκνίδας, σκεπάστε και αφήστε  να εμποτιστεί για 10-15 λεπτά προτού στραγγίξετε (αναλογία: 20-25 γρ. αποξηραμένου ή διπλάσια ποσότητα νωπού σε μισό λίτρο νερού)
* Λοσιόν για καταπολέμησή φαλάκρας και πιτυρίδας: Βράζουμε 100γρ. ρίζες σε 1 λίτρο νερό για ένα τέταρτο της ώρας (η κατσαρόλα πάντα σκεπασμένη με το καπάκι ). Αλείφεται το κεφάλι όσο πιο συχνά μπορείτε. Παράλληλα χτενίζεται καθημερινά τα μαλλιά σας από πίσω προς τα εμπρός με μια χτένα βουτηγμένη στη λοσιόν
* Τσουκνιδόσουπα: Τσιγαρίστε ένα ψιλοκομμένο κρεμμύδι. Προσθέστε 250 γρ. τσουκνίδα και ζεματίστε τη για 10΄. Ρίξτε 2 βρασμένες πατάτες σε κύβους, 1 κουταλιά ψιλοκομμένα βότανα π.χ. μαντζουράνα, φασκόμηλο, άνηθο και μαϊντανό, 3 Ύ φλιτζάνια γάλα, αλάτι και πιπέρι και βράστε για άλλα 10΄. Αφήστε να κρυώσουν και λιώστε τη σούπα στο μίξερ. Ζεστάνετε τη σούπα και σερβίρετε γαρνιρισμένη (προαιρετικά) με 1-2 κουτ. σούπας κρέμα γάλακτος και λίγο ψιλοκομμένο μαϊντανό. 
Σημείωση:Δεν πρέπει να τρώγεται ποτέ ωμή, λόγω του μυρμηκικού οξέος που περιέχουν οι βελόνες του. Αυτές καταστρέφονται με το βράσιμο και την αποξήρανση.