Όταν το  1986 μια ομάδα νέων ανθρώπων αποφάσιζαν να δραστηριοποιηθούν στα περιβαλλοντικά ζητήματα της πόλης, κανείς τους δεν πίστευε ότι ξεκινούσαν μια πολύχρονη διαδρομή, που έμελλε να επηρεάσει σημαντικά τις εξελίξεις στην τοπική μας κοινωνία, σημαδεύοντας παράλληλα την προσωπική τους πορεία και στάση.

Σήμερα, χρόνια μετά, μπορεί η Ιθάκη  να φαίνεται ακόμα μακριά, αλλά το ταξίδι συνεχίζεται με παλιούς και νέους συνοδοιπόρους, στη βάση της ίδιας κοινής αντίληψης για  προσφορά στην περιοχή μας.

Ποιο, άραγε, είναι το «μυστικό» για αυτή την μακροβιότητα της ΟΙΚΙΠΑ, μοναδικού ίσως φαινόμενου στον ελλαδικό χώρο;

Είναι το γεγονός ότι όλα αυτά τα χρόνια λειτουργήσαμε σαν μια μεγάλη παρέα, με μοναδικό όργανο τις δευτεριάτικες συναντήσεις μας, πάντοτε ανοικτές για όσους θέλουν να συμμετάσχουν.

Είναι η επιλογή μας να λειτουργούμε έξω από κομματικούς η παραταξιακούς σχηματισμούς διατηρώντας έτσι την αυτονομία του λόγου και την ανιδιοτέλεια των προθέσεων μας.

Είναι η θέση μας να προσεγγίζουμε τα προβλήματα με υπευθυνότητα και κατά το δυνατόν ολοκληρωμένη γνώση, αποφεύγοντας τις υπερβολές, τις κινδυνολογίες και τους λαϊκισμούς.

Είναι, τελικά, η θέλησή μας να συμβάλουμε στην βελτίωση της ποιότητας ζωής στην περιοχή μας, που, δυστυχώς, παρά τα όποια θετικά βήματα έγιναν όλα αυτά τα χρόνια, παραμένει ζητούμενη και αναγκαία.

Φλας μπακ, λοιπόν, στον Απρίλιο του 86, όταν με μια λιτή ανακοίνωση στις τοπικές εφημερίδες, γνωστοποιούσαμε την ύπαρξη και τις προθέσεις μας. Αμέσως μετά και η πρώτη μας εκδήλωση με επίκαιρο – λόγω Τσερνομπίλ – τίτλο: «η Ραδιενέργεια και εμείς». Η αγωνία των εκατοντάδων Πατρινών που κατέκλυσε το Δημοτικό Θέατρο και εκδηλωνόταν με  το αυτονόητο ερώτημα «τι να φάμε;», μας έπεισε για την ανάγκη ενδυνάμωσης ενός οικολογικού κινήματος στην περιοχή μας με αντικείμενο την προστασία του περιβάλλοντος και υποκείμενα τους ίδιους τους πολίτες.

Έτσι, με βάση την αρχή «Σκέψου Παγκόσμια, Δράσε Τοπικά», αρχίσαμε να αναδεικνύουμε τα τοπικά περιβαλλοντικά ζητήματα, συνδέοντάς τα με τα γενικότερα, που τότε βεβαίως δεν είχαν  φτάσει στη σημερινή τους όξυνση.

Παράλληλα ασχοληθήκαμε  και με κοινωνικά ή πολιτιστικά θέματα στα πλαίσια μιας ολιστικής αντίληψης για την οικολογία, με σημείο αναφοράς την ΚΟΙΝΩΝΙΑ ΤΩΝ ΠΟΛΙΤΩΝ  που παραμένει ζητούμενη.

Βασική αρχή της δράσης μας όπως χαρακτηριστικά αναφέρουμε στην ιδρυτική καταστατική μας διακήρυξη, είναι «η ανάδειξη  των οικολογικών θεμάτων μέσα από την οικονομική, κοινωνική και πολιτική τους διάσταση».

Το πρώτο διάστημα της λειτουργίας μας, το ονομάσαμε «Πέτρινα Χρόνια», αφού από την τοπική μας κοινωνία εισπράτταμε, πέρα από κάποια σχόλια συμπάθειας ή απαξίωσης κατά περίπτωση, ισχυρές επιφυλάξεις για τις προθέσεις και τη δράση μας. Σχετικά γρήγορα όμως καταφέραμε, με τη συνεπή μας παρουσία και στάση, να κατοχυρώσουμε την παρουσία και την προβολή των θέσεών μας στο κοινωνικό γίγνεσθαι.

Καταλυτικό ρόλο σε αυτό έπαιξε η έκδοση, τον Απρίλιο του 91, της μηνιαίας οικολογικής μας εφημερίδας «ΕΝ ΑΙΘΡΙΑ», που αναβάθμισε ουσιαστικά την διεισδυτικότητα του λόγου και των απόψεών μας.

Πέρα από την προβολή των θεμάτων από την εφημερίδα μας, αλλά και από τον τοπικό τύπο, διοργανώσαμε δεκάδες εκδηλώσεις  και ημερίδες, συμμετείχαμε σε κινητοποιήσεις με άλλους φορείς και προχωρήσαμε σε συμβολικές δράσεις και  ακτιβισμούς στην πόλη μας.

Για την επεξεργασία και ανάδειξη θεμάτων πανελλαδικού ενδιαφέροντος, ενώσαμε τις δυνάμεις μας με άλλες οικολογικές κινήσεις ανά την Ελλάδα, στα πλαίσια του Πανελληνίου Δικτύου Οικολογικών Οργανώσεων.

Κάνοντας έναν απολογισμό της δράσης μας μέχρι σήμερα, μπορούμε να πούμε ότι σε κάποιες περιπτώσεις καταφέραμε να αποτρέψουμε αντιπεριβαλλοντικές επιλογές για χώρους και θέματα ζωτικής σημασίας.

Να αναφέρουμε, ενδεικτικά, την αποτροπή κατασκευής του ιατρικού χωριού το 1993 στα Μαύρα βουνά της Στροφυλιάς, όταν με τις τεκμηριωμένες απόψεις μας πείσαμε την τοπική κοινή γνώμη και στη συνέχεια τους εμπνευστές του εγχειρήματος να αποσύρουν τα σχέδια τους σε βάρος της προστατευόμενης αυτής περιοχής.

Επίσης αξίζει να επισημάνουμε την αλλαγή σχεδιασμού της παλιάς Νομαρχίας σχετικά με την διαχείριση των απορριμμάτων, όταν, με στοιχεία και επιχειρήματα, επιβάλαμε τον αποκλεισμό της καύσης ως μεθόδου επεξεργασίας για προφανείς περιβαλλοντικούς λόγους, επιλογή που ισχύει και στο σημερινό σχεδιασμό.

Σε κάποια άλλα θέματα, συμβάλαμε μαζί με άλλους φορείς στην επίλυσή τους, όπως το νερό της Πάτρας το 1988, ή στην ενίσχυση θεσμών όπως η Περιβαλλοντική Εκπαίδευση.

Υπάρχουν βεβαίως και προβλήματα, που, παρά τις συνεχείς παρεμβάσεις μας, συνεχίζουν να παραμένουν ανεπίλυτα, προς δόξαν της ολιγωρίας των υπευθύνων και των κρατούντων. Να αναφέρουμε και εδώ ενδεικτικά την περίπτωση της πολυπαθούς Στροφυλιάς, που, παρά τις δικαστικές ή πολιτικές αποφάσεις, συνεχίζει να καταπατείται, καθώς επίσης την απελευθέρωση της παραλιακής ζώνης, αίτημα που εδώ και χρόνια έχει προτάξει η ΟΙΚΙΠΑ ως κυρίαρχο για την πόλη.

Κλείνοντας αυτή μας την αναφορά, καταλήγουμε σε δύο διαπιστώσεις:

• Πολλά από τα σημερινά προβλήματα έχουν τη ρίζα τους στην παγκόσμια οικολογική κρίση, που σημαίνει ότι είναι απαραίτητος ο συντονισμός των κινημάτων και των ενεργών πολιτών ανά τον κόσμο.
• Μπορούμε να βελτιώσουμε την καθημερινότητα στην πόλη μας, σε συνεργασία, αλλά και σε αντιπαράθεση, όταν απαιτείται, με τα τοπικά κέντρα εξουσίας.

Σε αυτό τον αγώνα, πρέπει όλοι να συστρατευτούμε.

Η διεκδίκηση μιας καλύτερης ποιότητας ζωής και μιας βιώσιμης πόλης μάς αφορά ΟΛΟΥΣ.