Μόλις 1500 μέτρα και από τις ακτές της Αιτωλοκαρνανίας, στην δυτική πλευρά του υγρότοπου Μεσολογγίου και πλησίον των εκβολών του Αχελώου βρίσκεται το πλέον γνωστό νησί η ειδυλλιακή «ναυαρχίδα» Οξειά.
Το βραχονήσι, ο επίγειος παράδεισος του Ιονίου πελάγους έχει έκταση 4.200 στρέμματα και διακρίνεται για την οικολογική του αξία και την πλούσια βιοποικιλότητα. Παρόλα αυτά τον τελευταίο καιρό η νήσος προβάλλεται σε όλες τις φυλλάδες πανελληνίως στα ηλεκτρονικά ενημερωτικά site για την πώληση, αξιοποίηση και αποκλειστική εκμετάλλευση του. Το νησιωτικό οικοσύστημα πωλήθηκε τελικά σε μέλη της βασιλικής οικογένειας του Κατάρ έναντι πέντε εκατομμυρίων ευρώ ή δεν πωλήθηκε; Τι θα γίνει με την αξιοποίηση του και ποια άλλα ιδιωτικά νησιά φιλέτα όπως τα χαρακτηρίζουν θα αποτελέσουν πόλο έλξης προς επένδυση αγνοώντας φυσικά το φυσικό περιβάλλον;
Η αξιοποίηση όμως της νησίδας προσκρούει στην περιβαλλοντική νομοθεσία και το νομοθετικό πλαίσιο που το διέπει την στιγμή που η Οξεία μαζί με το σύμπλεγμα των Εχινάδων νήσων αποτελούν τμήματα προστατευόμενων περιοχών οι οποίες είναι ενταγμένες στο Ευρωπαϊκό οικολογικό δίκτυο Natura 2000 ως περιοχές Κοινοτικού Ενδιαφέροντος (SCI) και Ζώνης Ειδικής Προστασίας (SPA) στα πλαίσια των κοινοτικών οδηγιών και αποτελεί περιοχή Προστασίας της Φύσης (ΠΦ4) εντός του Εθνικού Πάρκου λιμνοθαλασσών Μεσολογγίου – Αιτωλικού.
Το νησιωτικό οικοσύστημα της Οξειάς διακρίνεται για το ανάγλυφο του με τις επικλινείς πλαγιές κατά περιοχές ενώ σε ορισμένα σημεία από την ακτογραμμή είναι εύκολα προσβάσιμο. Το μέγιστο υψόμετρο του φτάνει στα 421 μέτρα και η νησίδα καλύπτεται από σκληρόφυλλους θάμνους και δάση χαλεπίου πεύκης με τους ερευνητές να καταγράφουν σπάνια είδη φυτικών ειδών ενώ πολλά από αυτά να είναι ενδημικά της Δυτικής Ελλάδας και του Ιονίου.
Το ακατοίκητο νησί αποτελεί καταφύγιο και φιλοξενεί χιλιάδες θαλασσοπούλια. Η περιοχή είναι ιδιαίτερα σημαντική για αναπαραγόμενα και διαχειμάζοντα αρπακτικά. Σ’ αυτό συμβάλλουν η γεωγραφική θέση, η φυσικότητα του τοπίου ενώ είδη παγκοσμίου ενδιαφέροντος ξεχειμωνιάζουν. Μάλιστα πριν δέκα με δεκαπέντε χρόνια περίπου ήταν βιώσιμη η αποικία των όρνιων. Στις βραχώδεις ακτές χιλιάδες γλάροι και κορμοράνοι της ευρύτερης περιοχής κουρνιάζουν ενώ η εντατική βόσκηση είναι εμφανή.
Η θαλάσσια χελώνα (Caretta caretta) και τα δελφίνια με τα εντυπωσιακά τους ακροβατικά διακρίνουν τακτικά οι ψαράδες της ευρύτερης περιοχής στο υδάτινο οικοσύστημα τους ενώ στην ακτογραμμή υπάρχουν πλωτές ιχθυομονάδες με στρογγυλούς και τετράγωνους κλωβούς.
Η Οξειά είναι το δεύτερο μεγαλύτερο νησί των Εχινάδων μετά τον Πεταλά και υπάγεται διοικητικά στο δήμο Ιθάκης και στην περιφέρεια Ιονίων νήσων σύμφωνα με το πρόγραμμα Καλλικράτη παρόλο που γεωγραφικά χωροθετούνται στα νοτιοδυτικά παράλια της Ακαρνανίας.
Στο νησάκι επίσης υπάρχει εγκατεστημένος ο παραμελημένος παραδοσιακός φάρος ο οποίο κατασκευάστηκε το 1899 και ανήκει στην Υπηρεσία Φάρων του Γενικού Επιτελείου Ναυτικού ΓΕΝ. Το ύψος του πέτρινου πύργου του είναι 8 μέτρα και βρίσκεται σε υψόμετρο 71 μέτρα από την επιφάνεια της θάλασσας.
Η κυβέρνηση αναζητώντας εναλλακτική πηγή εσόδων προς κατεύθυνσης αποπληρωμής του χρέους ανασύρει μια λίστα από 598 νησιά πανελληνίως προς σταδιακή ανάθεση επένδυσης και τουριστικής αξιοποίησης αγνοώντας όπως πάντα τα ευαίσθητα οικοσυστήματα και τη βιοποικιλότητα των μικρών αυτών νησίδων.
Το σύμπλεγμα των Εχινάδων νήσων θα μπορούσε να αποτελέσει επιλογή περιήγησης οικολογικού ενδιαφέροντος με αφετηρία τόσο την Κεφαλλονιά-Ιθάκη όσο και τις ακτές της Αιτωλοακαρνανίας. Βασικός σκοπός και στόχος των νησιωτικών μικρονησίδων όμως θα πρέπει να είναι η ήπια ανάπτυξη σε συνάρτηση με την αειφόρο διαχείριση και την αποτελεσματική διατήρηση των θαλάσσιων και χερσαίων προστατευόμενων περιοχών.
Αναδημοσίευση του άρθρου στην εβδομαδιαία εφημερίδα (27/11/2012) Γεγονός Αιτωλίας & Ακαρνανίας
Κείμενο-Φωτογραφίες: Διονύσης Μαμάσης M.Sc.
Περιβαλλοντολόγος-Χαρτογράφος info@mamasis.gr