ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΗ ΦΟΡΕΩΝ ΚΑΙ ΚΙΝΗΣΕΩΝ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΡΤΟΣΤΑΣΙΑ ΤΩΝ ΡΕΜΑΤΩΝ ΜΕ ΑΦΟΡΜΗ ΤΙΣ ΦΟΝΙΚΕΣ ΠΛΗΜΜΥΡΕΣ ΤΗΣ ΕΥΒΟΙΑΣ

 

Η 9^η Αυγούστου του 2020 ξημέρωσε με περιοχές της Εύβοιας να έχουν βυθιστεί στο νερό και τη λάσπη, με την κοινωνία να θρηνεί 8 θύματα, με ανυπολόγιστες καταστροφές σε σπίτια και δημόσιες υποδομές. Τι έφται­ξε;  Η κλι­μα­τι­κή αλ­λα­γή; Τα κα­μέ­να δάση; Οι αν­θρώ­πι­νες πα­ρεμ­βά­σεις στα πο­τά­μια; Οι πο­λί­τες που χτί­ζουν δίπλα στα ρέ­μα­τα; Η έλ­λει­ψη αντι­πλημ­μυ­ρι­κών έργων; Η Πε­ρι­φέ­ρεια, που δεν «κα­θά­ρι­σε» τα ρέ­μα­τα; Το 112, που δε λει­τούρ­γη­σε; Κά­ποια από αυτά πράγ­μα­τι έφται­ξαν.

Δημοσιεύουμε παρακάτω εκτεταμένα αποσπάσματα από ανακοίνωση, που συνυπογράφουν «Φο­ρείς και Κι­νή­σεις για την Προ­στα­σία των Ρε­μά­των». Η ανακοίνωση έχει ευρύτερη σημασία, μια και οι παρατηρήσεις και προτάσεις της έχουν γενικότερη εφαρμογή και όχι μόνο τοπικά σε μια περιοχή, όπως η Εύβοια:

«Το ζή­τη­μα της κλι­μα­τι­κής αλλαγής, τα κα­μέ­να δάση στα ορει­νά, οι αν­θρώ­πι­νες πα­ρεμ­βά­σεις είναι επί­σης πα­ρά­γο­ντας υπο­βι­βα­σμού της φυ­σι­κής αντι­πλημ­μυ­ρι­κής λει­τουρ­γί­ας των πο­τα­μών και των ρε­μά­των, η μη πραγ­μα­το­ποί­η­ση μελετημένων «αντι­πλημ­μυ­ρι­κών έργων» ή «κα­θα­ρι­σμών» ίσως επι­δρούν επί­σης, η αποτυχία στη χρήση του 112, είναι σίγουρα παράγοντες που επέδρασαν αρνητικά.

Αυτό όμως που κυ­ρί­ως έφται­ξε είναι η έλ­λει­ψη πο­λι­τι­κής βού­λη­σης και απο­φά­σε­ων, που θα σώ­σουν τους αν­θρώ­πους και τη φύση από τις πλημ­μύ­ρες, τις φω­τιές και άλλες κα­τα­στρο­φές (που δύ­σκο­λο να τις ονο­μά­σει κα­νείς «φυ­σι­κές»).

Επει­δή λοι­πόν δεν πρέ­πει να κυ­ριαρ­χή­σει η αντί­λη­ψη ότι για όλα φταί­νε οι πο­λί­τες και για τί­πο­τα οι κυ­βερ­νώ­ντες, θα πρέ­πει, κατά τό­πους αλλά και όλοι μαζί, να απαι­τή­σου­με:

Για τα πο­τά­μια και τα ρέ­μα­τα:

α.  Απο­μά­κρυν­ση όλων των αυ­θαι­ρέ­των ή «νό­μι­μων» κα­τα­σκευών μέσα και γύρω από τα ρέ­μα­τα σε επαρκή από­στα­ση, που θα προσ­διο­ρι­στεί από την οριο­θέ­τη­σή τους.

Οι αλ­λα­γές στις κλι­μα­το­λο­γι­κές συν­θή­κες επι­βάλ­λουν σε κάθε κυ­βέρ­νη­ση, που θέλει να προ­στα­τέ­ψει την αν­θρώ­πι­νη ζωή, να μη «χαϊ­δεύ­ει τα αυτιά» πο­λι­τών, που εύ­λο­γα θέ­λουν να προ­στα­τέ­ψουν τα σπί­τια τους, αλλά δεν γνω­ρί­ζουν ότι πα­ρα­μέ­νο­ντας στις πε­ριο­χές αυτές θα βά­λουν σε κίν­δυ­νο τόσο τα σπί­τια τους όσο και τις ζωές τους. Με απαλ­λο­τριώ­σεις όσων κα­τέ­χουν «νό­μι­μες» άδειες και κα­θαι­ρέ­σεις αυ­θαι­ρέ­των (με πα­ράλ­λη­λη θέ­σπι­ση μέ­τρων απο­κα­τά­στα­σης των απο­δε­δειγ­μέ­να οι­κο­νο­μι­κά ευ­πα­θών ομά­δων) θα πρέ­πει όλες οι κα­τα­σκευ­ές να απο­μα­κρυν­θούν, δί­νο­ντας τον απα­ραί­τη­το χώρο στα ρέ­μα­τα για πλημ­μύ­ρα ακόμη και 1000ε­τί­ας.

β. Να στα­μα­τή­σουν οι εγκι­βω­τι­σμοί ρε­μά­των, γιατί δεν προ­στα­τεύ­ουν, αντί­θε­τα αυ­ξά­νουν τις πι­θα­νό­τη­τες κα­τα­στρο­φι­κών πλημ­μυ­ρών, όπως της Εύ­βοιας και της Μάν­δρας. Στις πε­ρι­πτώ­σεις με­γα­λύ­τε­ρης πλημ­μύ­ρας, π.χ. 300ε­τί­ας, όπως ήταν η Μάν­δρα και η Εύ­βοια, τα εγκι­βω­τι­σμέ­να ρέ­μα­τα όχι μόνο δεν προ­στα­τεύ­ουν κα­νέ­ναν, αλλά η υπερ­χεί­λι­σή τους είναι δε­κά­δες φορές πιο ορ­μη­τι­κή και κα­τα­στρο­φι­κή από ό,τι αν υπερ­χεί­λι­ζε ένα φυ­σι­κό/μη εγκι­βω­τι­σμέ­νο ρέμα.

γ. Να στα­μα­τή­σουν τα απο­σπα­σμα­τι­κά έργα σε διά­φο­ρα ση­μεία των ρε­μά­των (κλασ­ι­κές μι­κρο­ερ­γο­λα­βί­ες π.χ. άρσης κα­τα­πτώ­σε­ων πρα­νών). Είναι πάντα ερ­γο­λα­βι­κά, αντι­πε­ρι­βαλ­λο­ντι­κά, χωρίς με­λέ­τες και πε­ρι­βαλ­λο­ντι­κή αδειο­δό­τη­ση και πά­ντο­τε με­τα­φέ­ρουν το «πρό­βλη­μα» από ένα ση­μείο του ρέ­μα­τος σε ένα άλλο (ανά­ντη ή κα­τά­ντη). Αντ’ αυτών να γί­νουν με­λέ­τες ολό­κλη­ρης της υδρο­λο­γι­κής λε­κά­νης των ρε­μά­των από ομά­δες με­λε­τη­τών (με ανα­ζή­τη­ση Know-how από τα πα­νε­πι­στή­μια στο εσω­τε­ρι­κό, αλλά και στο εξω­τε­ρι­κό, όπου υπάρ­χει ανά­λο­γη εμπει­ρία) με μο­να­δι­κό στόχο ση­μεια­κές πα­ρεμ­βά­σεις, εφό­σον αυτό κρι­θεί απα­ραί­τη­το, και με με­θό­δους «Δια­χεί­ρι­σης Κιν­δύ­νου με Φυ­σι­κά μέσα (NFM)» και «οι­κο-μη­χα­νι­κής/bioengineereing». .

δ. Οριο­θε­τή­σεις ρε­μά­των με κρι­τή­ριο την ασφά­λεια των πο­λι­τών και την πε­ρι­βαλ­λο­ντι­κή προ­στα­σία των ρε­μά­των ως οι­κο­συ­στη­μά­των, τέ­τοιες ώστε οι οριο­γραμ­μές να ταυ­τί­ζο­νται κατά το δυ­να­τό με τις οριογραμμές της ιστο­ρι­κής τους κοί­της.

Να στα­μα­τή­σουν οι οριο­θε­τή­σεις όπως γί­νο­νται σή­με­ρα, με κα­θα­ρά οι­κο­νο­μι­κά κρι­τή­ρια (απο­δέ­σμευ­ση δη­μό­σιων εκτά­σε­ων, που ανή­κουν στα ρέ­μα­τα για οι­κι­στι­κή ανά­πτυ­ξη και επεν­δύ­σεις). Οι φυ­σι­κές πλημμυ­ρι­κές ζώνες των ρε­μά­των και πο­τα­μών πρέ­πει να συ­μπε­ρι­λαμ­βά­νο­νται στις γραμ­μές οριο­θέ­τη­σης και να απα­γο­ρεύ­ε­ται οποια­δή­πο­τε δό­μη­ση σε αυτές, γιατί λει­τουρ­γούν ως ζώνες εκτό­νω­σης των πλημ­μυ­ρι­κών φαι­νο­μέ­νων και σώ­ζουν τις πε­ριο­χές που βρί­σκο­νται κοντά στις εκ­βο­λές τους. Το ίδιο ισχύ­ει και με τις εκ­βο­λές των πο­τα­μών, όπου οποια­δή­πο­τε στέ­νω­ση από αν­θρώ­πι­νες πα­ρεμ­βά­σεις λει­τουρ­γεί σαν τάπα στην ελεύ­θε­ρη απορ­ροή του νερού προς τη θά­λασ­σα.

Για τα δάση και τους ορει­νούς όγκους:

α. Έργα ορει­νής υδρο­νο­μί­ας με φυ­σι­κά υλικά από τις δα­σι­κές υπη­ρε­σί­ες για συ­γκρά­τη­ση νερού, εδά­φους, σπό­ρων και φερ­τών υλι­κών στα ορει­νά, με πα­ράλ­λη­λη επι­τή­ρη­ση και ελεγ­χό­με­νη επι­σκε­ψι­μό­τη­τα, ώστε να δια­σφα­λί­ζε­ται η φυ­σι­κή ανα­γέν­νη­ση των κα­μέ­νων, αλλά και η προ­στα­σία των υγιών δασών.

β. Ανα­βάθ­μι­ση, οι­κο­νο­μι­κή στή­ρι­ξη και στε­λέ­χω­ση των δα­σι­κών υπη­ρε­σιών με στόχο την υλο­ποί­η­ση όλων των πα­ρα­πά­νω, την υπο­στή­ρι­ξη των υπη­ρε­σιών πυ­ρο­προ­στα­σί­ας και τη γε­νι­κό­τε­ρη προ­στα­σία του δασικού πλού­του της χώρας μας.

γ. Απα­γό­ρευ­ση οποιασ­δή­πο­τε δό­μη­σης και εκ­με­τάλ­λευ­σης σε κα­μέ­νες δα­σι­κές εκτά­σεις και εκτός οριο­θε­τη­μέ­νων οι­κι­σμών.

Για την κλι­μα­τι­κή αλ­λα­γή:

α. Προ­στα­σία του πε­ρι­βάλ­λο­ντος με κα­τάρ­γη­ση των πρό­σφα­τα ψη­φι­σθέ­ντων αντι­πε­ρι­βαλ­λο­ντι­κών νόμων Χα­τζη­δά­κη (4685/2020) και Οι­κο­νό­μου (4688/2020), που ανοί­γουν το δρόμο στην κα­τα­στρο­φή του φυσικού πλού­του της χώρας (βουνά, δάση, πο­τά­μια/ρέ­μα­τα, ακτές, προ­στα­τευό­με­νες πε­ριο­χές) προς εξα­σφά­λι­ση πρό­σκαι­ρων οι­κο­νο­μι­κών συμ­φε­ρό­ντων στο όνομα της «ανά­πτυ­ξης».

β. Στα­μά­τη­μα όλων των αντι­πε­ρι­βαλ­λο­ντι­κών έργων που βρί­σκο­νται σε εξέ­λι­ξη.

γ. Μέτρα απο­κα­τά­στα­σης του πε­ρι­βάλ­λο­ντος, όπου έχει ήδη θιγεί από «φυ­σι­κές» κα­τα­στρο­φές, έργα ή ανε­ξέ­λεγ­κτη δό­μη­ση.

δ. Ανα­βάθ­μι­ση και στε­λέ­χω­ση των δα­σι­κών υπη­ρε­σιών, των Φο­ρέ­ων Δια­χεί­ρι­σης Προ­στα­τευό­με­νων Πε­ριο­χών, της Πυ­ρο­σβε­στι­κής Υπη­ρε­σί­ας.

ΠΡΕ­ΠΕΙ ΝΑ ΣΤΑ­ΜΑ­ΤΗ­ΣΟΥ­ΜΕ ΝΑ ΜΑ­ΧΟ­ΜΑ­ΣΤΕ ΕΝΑ­ΝΤΙΑ ΣΤΗ ΦΥΣΗ, ΑΛΛΑ ΝΑ ΤΗΝ ΑΚΟΥ­ΣΟΥ­ΜΕ, ΝΑ ΤΗ ΣΕ­ΒΑ­ΣΤΟΥ­ΜΕ ΚΑΙ ΝΑ ΣΥ­ΜΠΛΕΥ­ΣΟΥ­ΜΕ ΜΑΖΙ ΤΗΣ ΩΣ ΑΝΑ­ΠΟ­ΣΠΑ­ΣΤΟ ΚΟΜ­ΜΑ­ΤΙ ΤΗΣ, αν θέ­λου­με η ανθρωπό­τη­τα να έχει μέλ­λον».

Φο­ρείς και Κι­νή­σεις για την Προ­στα­σία των Ρε­μά­των