Μια «διαφορετική» πρωτοβουλία με πολλαπλά μηνύματα και στοχεύσεις αναπτύσσεται σε διεθνές επίπεδο και τελευταία στη χώρα μας. Πρόκειται για τα repair café, όπου οι πολίτες ενθαρρύνονται από εθελοντές τεχνικούς να ασχοληθούν οι ίδιοι με την επισκευή χαλασμένων συσκευών τους σε μια χαλαρή ατμόσφαιρα δημιουργικής συνεύρεσης. Βιώνοντας ένα περιβάλλον άκρατου καταναλωτισμού και ατομικών λύσεων, είναι ιδιαίτερα σημαντικό οι πολίτες να αντιστέκονται, να αυτοοργανώνονται και να προωθούν πρακτικές ενεργού συμμετοχής και κοινωνικής αλληλεγγύης.
Επιγραμματικά, τα οφέλη που προκύπτουν από τέτοιες δράσεις είναι:
- Προώθηση της επαναχρησιμοποίησης υλικών στη λογική μιας βιώσιμης διαχείρισης των απορριμμάτων και εξοικονόμησης πρώτων υλών και ενέργειας
- Αντίσταση στην πολιτική των εταιριών να παράγουν συσκευές μιας χρήσης, με την ψευδεπίγραφη επιλογή της απόρριψης, όταν το κόστος επισκευής φαντάζει υπέρογκο
- Ανάπτυξη δεξιοτήτων στους πολίτες και μετάδοση βασικών τεχνικών γνώσεων
- Εξοικονόμηση χρημάτων σε μια εποχή έντονης οικονομικής κρίσης
Σήμερα λειτουργούν στην Ευρώπη 1169 repairs café με τα περισσότερα εξ αυτών (743) στο Βέλγιο, στην Ολλανδία και στη Γερμανία.
Στην χώρα μας, υπήρξαν κάποιες πρωτοβουλίες στο παρελθόν στη Θεσσαλονίκη, που όμως είχαν μικρή διάρκεια λειτουργίας. Την σκυτάλη πήρε στην περιοχή μας η ΚΟΙΝΣΕΠ «Ανακυκλώνω στην Πηγή», που λειτουργεί αυτή τη δράση από πέρσι το καλοκαίρι, με εντυπωσιακά αποτελέσματα, όπως θα δούμε παρακάτω.
Η πρόσφατη εμπειρία στην ΟΙΚΙΠΑ
Στα πλαίσια της συνεργασίας που έχουμε με την ΚΟΙΝΣΕΠ σε διάφορες δράσεις (ανακύκλωση ηλεκτρικών συσκευών κλπ), αποφασίσαμε να συνδιοργανώσουμε ένα repair café στα γραφεία μας, το Σάββατο 11/3/2017. Η ανταπόκριση του κόσμου στο κάλεσμα μας, ήταν πολύ ικανοποιητική.
Δεκάδες συμπολίτες ασχολήθηκαν με την επισκευή χαλασμένων συσκευών τους, με την καθοδήγηση έμπειρων εθελοντών τεχνικών της ΚΟΙΝΣΕΠ, σε μια χαλαρή ατμόσφαιρα με καφεδάκι και δημιουργική συζήτηση.
Τα αποτελέσματα ήταν εντυπωσιακά. Αρκετοί (και αρκετές βεβαίως) διαπίστωσαν ότι η βλάβη ήταν απλή και θα μπορούσε να επισκευαστεί από τους ίδιους. Γενικότερα οι συμμετέχοντες βελτίωσαν τις γνώσεις τους και τις δεξιότητές τους και συνειδητοποίησαν ότι μπορούν να αντιδράσουν στη λογική της μιας χρήσης, που πηγάζει από τις κατασκευαστικές εταιρίες, εξοικονομώντας παράλληλα χρήματα σε μια εποχή έντονης οικονομικής κρίσης.
Να αναφέρουμε ότι ανάμεσα στις συσκευές, που έφεραν οι πολίτες προς επισκευή ήταν 4 laptop, 2 tablet, 2 τηλεοράσεις, 1 radio-cd, 1 μίξερ, 2 πιστολάκια όπως επίσης και ένα …ποδήλατο!
Από τις 20 περίπου συσκευές, που εξετάστηκαν, οι περισσότερες επισκευάστηκαν με την ενεργό συμμετοχή των ίδιων των πολιτών, για 4 που χρειάζονταν ανταλλακτικά δόθηκαν οι κατάλληλες οδηγίες και 2 εξ αυτών πήγαν για ανακύκλωση.
Η εκδήλωση ολοκληρώθηκε με την υπόσχεση να επαναλάβουμε στο κοντινό μέλλον αυτό το εγχείρημα, αφού πολλοί συμπολίτες είτε δεν μπόρεσαν να έλθουν είτε δεν είχαν ενημερωθεί.
ΜΙΑ ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΜΕ ΕΝΔΙΑΦΕΡΟΝ
Μια ενδιαφέρουσα συνέντευξη είχαμε με τα στελέχη του RAPAIR CAFÉ, Τάσο Νικολαδάκη, συντονιστή, και Δημήτρη Σιατήρα, τεχνικό υπεύθυνο της δράσης. Τις απαντήσεις στα ερωτήματα που θέσαμε, παρουσιάζουμε παρακάτω:
- Το repair café είναι ένας διεθνής θεσμός, που λειτουργεί με επιτυχία εδώ και αρκετά χρόνια. Μπορείτε να μας περιγράψετε τη φιλοσοφία του και να μας δώσετε κάποια στοιχεία για τη διεθνή εξέλιξη του;
Απ: To Repair Café ως ιδέα ανήκει στην Maritime Postma από την Ολλανδία. Πρώτη αυτή σκέφτηκε τη δημιουργία ενός χώρου, όπου οι πολίτες ανταμώνουν με ειδικευμένους τεχνικούς αλλά και γείτονες σμίγουν και επισκευάζουν τα προσωπικά τους αντικείμενα σε μια χαλαρή ατμόσφαιρα. Το πρώτο Repair Café διοργανώθηκε την 18η Οκτωβρίου 2009 στο Άμστερνταμ, βρήκε θερμή ανταπόκριση και σήμερα τα Repair Café ανα τον κόσμο, αριθμούν τα 1241!
- Ποια είναι η εφαρμογή του θεσμού αυτού στη χώρα μας και ειδικότερα στην περιοχή μας; Πότε και πώς ξεκινήσατε τη λειτουργία του στα πλαίσια της ΚΟΙΝΣΕΠ «Ανακυκλώνω στην Πηγή»;
Απ: To Repair Café της Πάτρας είναι προς το παρόν το μοναδικό στη χώρα μας, αρχίσαμε να συζητάμε για τη συμμετοχή μας στο θεσμό αμέσως μετά την επιστροφή του Τάσου Νικολαδάκη από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, όπου είχε παραστεί εκπροσωπώντας την ΚΟΙΝΣΕΠ “Ανακυκλώνω στην Πηγή” στο 1ο Ευρωπαϊκό Φόρουμ Κοινωνικής και Αλληλέγγυας Οικονομίας. Εκεί είχε την πρώτη επαφή με το δίκτυο Repair Café και επιστρέφοντας πρότεινε στη Διοικούσα Επιτροπή να ενταχθούμε στο παγκόσμιο δίκτυο του Repair Café. Η ιδέα ενθουσίασε τα μέλη και έγινε ομόφωνα αποδεκτή. Το πρώτο Repair Café λειτούργησε τον Ιούλιο του 2016 με κάλεσμα μόνο στα μέλη της “Ανακυκλώνω στην Πηγή“.
- Ποια είναι η μέχρι σήμερα εμπειρία σας από τη λειτουργία του repair café στο Ακταίο του Ρίου, σε ό,τι αφορά στην ανταπόκριση των πολιτών;
Απ: Έχουν ήδη διοργανωθεί τέσσερα (4) Repair Café στο χώρο της “Ανακυκλώνω στην Πηγή“ και ο κόσμος που μας επισκέπτεται συνεχώς αυξάνει. Η ανακοίνωση ενός επερχόμενου Repair Café γίνεται μέσω των μέσων Κοινωνικής Δικτύωσης (Facebook κτλ), όλοι περνάμε όμορφα και όταν φεύγουμε, δίνουμε ραντεβού για το επόμενο.
Ποια είναι τα οφέλη που προκύπτουν από τη συμμετοχική διαδικασία των πολιτών σε αυτή τη δράση;
Απ: Το προϊόν που επισκευάζεται εξοικονομεί περισσότερους πόρους από την ανακύκλωσή του. Όσοι περισσότεροι συμμετέχουν, τα οφέλη για τον πλανήτη μας αυξάνουν με γεωμετρική πρόοδο. Πιστεύω ότι όσοι συμμετέχουμε στο Repair Café το αντιλαμβανόμαστε, το ενστερνιζόμαστε και θέλουμε ένα καλύτερο αύριο. Στόχος του Repair Café είναι να σταματήσουμε να είμαστε παθητικοί καταναλωτές και να γίνουμε ενεργοί, ώστε με τη στάση μας να πιέσουμε τις εταιρείες να κατασκευάζουν επισκευάσιμα προϊόντα. Επίσης το περιβάλλον είναι πολύ φιλικό και διασκεδάζουμε καθώς επισκευάζουμε τα αντικείμενά μας.
- Πρόσφατα είχατε μια συνεργασία με την ΟΙΚΙΠΑ για τη διοργάνωση ενός Repair Café στα γραφεία της στο κέντρο της Πάτρας. Πώς κρίνετε αυτή τη συνεργασία και τα αποτελέσματά της;
Απ: Η συνεργασία μας με την ΟΙΚΙΠΑ μάς άφησε τις καλύτερες εντυπώσεις, γνωρίσαμε ανθρώπους με τους οποίους μας ενώνουν κοινές ιδέες και θα χαρούμε να την επαναλάβουμε. Μας επισκέφτηκε κόσμος, που δεν μας γνώριζε και πιστεύω οτι μαζί μας περάσανε ευχάριστα και δημιουργικά το χρόνο τους.
- Πώς βλέπετε τις προοπτικές ενίσχυσης και διεύρυνσης του θεσμού αυτού στο μέλλον;
Απ: Καθημερινά νέα Repair Café ξεκινούν τη λειτουργία τους, στην Αμερική, την Αφρική, την Ασία, την Αυστραλία & την Ευρώπη. Οι επισκέψεις στην ιστοσελίδα του Repaircafé.org καθημερινά αυξάνουν και πρόσφατα οι New York Times έκαναν σχετικό αφιέρωμα. Η εκπομπή «Αντιδραστήριο» της ΕΡΤ3 είχε ως θέμα το Repair Café της Πάτρας, διαδικτυακές πύλες πώλησης ανταλλακτικών, όπως η e-spares, κάνουν έκπτωση στα Repair Café και τα ανάλογα video στο ΥοuTube παρουσιάζουν υψηλή επισκεψιμότητα. Το ευρωπαϊκό πρόγραμμα REWEEE για την επαναχρησιμοποίηση προβλέπει πολλά Repair Café σε όλη την χώρα και ηλεκτρονική πλατφόρμα, όπου ο πολίτης θα βρίσκει το πιο κοντινό του για επισκευές. Τα μηνύματα είναι ενθαρρυντικά για το μέλλον του θεσμού και όλοι όσοι συμμετέχουμε στο Repair Café είμαστε ενθουσιασμένοι. Όλοι μπορούν να διοργανώσουν ένα Repair Café, σε ένα ΚΑΠΗ, έναν σύλλογο, μια γειτονιά οι γείτονες μεταξύ τους, σε ένα σχολείο ή οπουδήποτε – θα είμαστε εκεί να βοηθήσουμε. Η αλληλεπίδραση με τον κόσμο μάς δίνει δύναμη για ένα καλύτερο αύριο, πιο ανθρώπινο, με λιγότερα απορρίμματα. Εν τέλει όλα είναι στο χέρι μας!