Οι ΘΕΡΜΟΠΥΛΕΣ αποτελούν ένα στενό ανάμεσα στις νοτιοανατολικές υπώρειες του όρους Καλλίδρομου και του Μαλιακού κόλπου. Η περιοχή ονομάστηκε έτσι από τις ιαματικές πηγές που υπάρχουν σε αυτή. Είναι το κομβικό σημείο για τη νότια Ελλάδα, όπου έχουν διαδραματιστεί πολλά και σπουδαία ιστορικά γεγονότα. Εκεί έγινε η πρώτη στρατηγικής σημασίας σύγκρουση μεταξύ Ανατολής και Δύσης. Αυτό πιστοποιεί η ιστορικότητα της περιοχής και τα γεγονότα όπως περιγράφονται από τον Ηρόδοτο για την πρώτη σύγκρουση μεταξύ Ελλήνων και Περσών.
Επίσης στην ίδια περιοχή, το 336 π.Χ., στο συνέδριο των Αμφικτιονιών αναγνωρίστηκε η ηγεμονία του Μεγάλου Αλεξάνδρου, με κοινό δόγμα των συνέδρων, ως στρατηγός αυτοκράτωρ, για την πανελλήνια εκστρατεία κατά της Ανατολής (Περσών).
Στο ίδιο χώρο έναντι των πηγών, στην παλιά Εθνική Οδό κείτεται το Μνημείο του Λεωνίδα, όπου έπεσαν ηρωικά ο βασιλιάς της Σπάρτης με τους 300 Σπαρτιάτες, τους 700 Θεσπιείς και τους 80 Μυκηναίους, αποκρούοντας τα στρατεύματα του Πέρση βασιλιά Ξέρξη, το 480 π.Χ.
Απέναντι από το σύγχρονο μνημείο του Λεωνίδα βρίσκεται ο χαμηλός λόφος, που έχει ταυτιστεί με τον Κολωνό, όπου διεξήχθη η τελική φάση της μάχης των Θερμοπυλών. Εκεί είναι χαραγμένο σε μια πέτρα το επίγραμμα του ποιητή Σιμωνίδη του Κίου «Ω ξειν, αγγέλλειν Λακεδαιμονίοις ότι τήδε κείμεθα τοις κείνων ρήμασι πειθόμενοι» ως αιώνιο σύμβολο αντίστασης και θυσίας.
Πλησίον του Μνημείου του Λεωνίδα υπάρχει και λειτουργεί – από το 2010 – το Κέντρο Ιστορικής Ενημέρωσης Θερμοπυλών (Κ.Ι.Ε.Θ.) του Δήμου Λαμιέων. Οι επισκέπτες εκεί έχουν τη δυνατότητα να πληροφορηθούν γύρω από τα ιστορικά γεγονότα με επιμέλεια του Ιδρύματος Μείζονος Ελληνισμού, με συλλογή του εκπαιδευτικού υλικού βασισμένη στην ιστορία του Ηροδότου και σε αρχαιολογικές έρευνες. Μέσω παρακολούθησης video, τρισδιάστατης τεχνολογίας γύρω από την μάχη των Θερμοπυλών και πλοήγησης σε ειδικά διαδραστικά «τραπέζια» δίνονται σχετικές πληροφορίες. Η ξενάγηση ολοκληρώνεται με ένα ταξίδι στο χρόνο, όπου με την εφαρμογή εικονικής πραγματικότητας ο επισκέπτης μεταφέρεται στο πεδίο της μάχης και συμμετέχει ενεργά στην προετοιμασία των στρατιωτών πριν από τη σύγκρουση.
Σήμερα ο επισκέπτης μπορεί να δει τα σμαραγδένια νερά από τις πηγές του Καλλίδρομου να σχηματίζουν ένα μικρό μαίανδρο ποταμού που χύνεται στο Μαλιακό κόλπο. Η Ελλάδα είναι προικισμένη με φυσικές μεταλλικές και γεωθερμικές πηγές που αποτελούν αναπόσπαστο κομμάτι του εθνικού μας πλούτου. Οι θεραπευτικές τους ιδιότητες έχουν αναγνωριστεί ήδη από τους αρχαίους χρόνους, προσφέροντας ευκαιρίες ίασης από διάφορες ασθένειες με φυσικό τρόπο (υδροθεραπεία), αφού συνδέονται άμεσα με την βελτίωση της ψυχικής και της φυσικής υγείας και σε πολλές περιπτώσεις αυτές οι φυσικές πηγές αποτέλεσαν τον πυρήνα της τουριστικής ανάπτυξης.
Ακριβώς δίπλα και μπροστά από τις πηγές των Θερμοπυλών υπάρχει ένα μεγάλο συγκρότημα κτιρίων. Το συγκρότημα περιλαμβάνει κέντρο υδροθεραπείας, δύο αφρόντιστα μεν αλλά εποχής ξενοδοχεία που μαραζώνουν από την εγκατάλειψη μέσα στο χρόνο, ένα κτήριο που στεγάζεται η διοίκηση και ένα εκκλησάκι, σε έκταση γης 785.398 μ² .
Το Ελληνικό Δημόσιο, μέσω του ΤΑΙΠΕΔ προωθεί με τη διαδικασία διεθνούς διαγωνισμού την ιδιωτικοποίηση των ιαματικών πηγών των Θερμοπυλών και των παραπάνω εγκαταστάσεων παρά τον κώδωνα του κινδύνου που κρούουν οι φορείς της περιοχής – και όχι μόνο – προς την UNESCO για την εκποίηση και ιστορικών χώρων, πολιτιστικών μνημείων, αρχαιολογικών σημάτων κ.λπ.
Στο σημείο αυτό αξίζει να αναφερθεί η μαρτυρία ενός υπαίθριου πωλητή τοπικών προϊόντων, που εξέφρασε τη λύπη του για την εγκατάλειψη μιας τέτοιας περιοχής που μέχρι πρότινος έσφυζε από ζωή, γιατί ήταν κέντρο λουτροθεραπείας για πολύ κόσμο που χρησιμοποιούσε όλες τις παραπάνω εγκαταστάσεις . Επίσης την ίδια χρονική στιγμή κατά την εκεί επίσκεψή μας γίναμε μάρτυρες του τουριστικού ρεύματος, κυρίως από ξένους, που έρχονταν κρατώντας τους τουριστικούς οδηγούς για να θαυμάσουν την ιστορία της περιοχής και το φυσικό κάλλος της.
Οι ΘΕΡΜΟΠΥΛΕΣ είναι παγκόσμιας εμβέλειας και αναγνωσιμότητας και θεωρούμε ότι η υπεράσπιση των δημόσιων αγαθών είναι υπόθεση όλων μας γιατί, όπως λέει και ο ποιητής :
«Τιμή σ’ εκείνους όπου στην ζωή των ώρισαν
και φυλάγουν Θερμοπύλες… »
Γιώργος Καλλίνικος