Η ΡΥΠΑΝΣΗ ΤΩΝ ΥΔΑΤΩΝ, ΜΕΙΖΟΝ ΠΡΟΒΛΗΜΑ ΓΙΑ ΤΗ ΧΩΡΑ ΜΑΣ

E3Είναι προφανής η τεράστια σημασία που έχει η επάρκεια αλλά και ποιότητα του υδατικού δυναμικού της χώρας μας για τους πολίτες, τα οικοσυστήματα, τη ζωή εν τέλει. Δυστυχώς, ανεξέλεγκτες ανθρώπινες δραστηριότητες, σε συνδυασμό με την ανεπάρκεια ή και ολιγωρία των ελεγκτικών μηχανισμών, έχουν οδηγήσει σε αρκετές περιπτώσεις σε ρύπανση των υδάτων, επιφανειακών και υπόγειων. Το πρόβλημα εντείνεται με την μη ορθολογική διαχείριση των υφιστάμενων υδάτινων πόρων, που έχει ως αποτέλεσμα είτε την εξάντλησή τους είτε την υποβάθμιση σημαντικών βιοτόπων, όταν προτάσσονται οι καταναλωτικές μας ανάγκες σε βάρος της αειφορίας. 

Η περίπτωση του Ασωπού είναι χαρακτηριστική για τη γενικότερη εικόνα. Μετά από ένα πολύχρονο αγώνα κατοίκων και φορέων κατά των βιομηχανιών που έριχναν τα απόβλητά τους στο ποτάμι, με αποτέλεσμα την αποδεδειγμένη ρύπανση των νερών με το επικίνδυνο για τη δημόσια υγεία εξασθενές χρώμιο, πάρθηκαν κάποια μέτρα. 

Η πρόσφατη καταδίκη των 7 βιομηχανικών εταιρειών που ρύπαιναν τον Ασωπό δεν λύνει το πρόβλημα, αφού το νομικό πλαίσιο για τη διάθεση των λυμάτων από βιομηχανικές μονάδες  είναι αναποτελεσματικό. Πιο συγκεκριμένα, επιτρέπεται η διάθεση λυμάτων στο υπέδαφος με μόνη προϋπόθεση την ύπαρξη υδρογεωλογικής μελέτης, «με την οποία τεκμηριωμένα θα αποδεικνύεται ότι δεν επηρεάζονται οι υδροφόροι ορίζοντες». Το πρόβλημα έγκειται στην ανεπάρκεια των ελεγκτικών μηχανισμών, αφού και στην περίπτωση του Ασωπού υπήρχαν οι αντίστοιχες μελέτες, που όμως στη συνέχεια καταστρατηγήθηκαν…

Στη βόρεια Ελλάδα η κατάσταση είναι επίσης προβληματική, αφού σε αρκετά υδάτινα συστήματα έχουν εντοπιστεί επικίνδυνες ουσίες, χωρίς να έχουν εξαλειφθεί οι αιτίες συγκέντρωσής τους (υδράργυρος, κάδμιο, φυτοφάρμακα όπως το ενδοσουλφάνιο κ.ά.). Αυτό αφορά κυρίως τμήματα του Γαλλικού Ποταμού, του Λουδία, του Αξιού, του Νέστου, του Έβρου, του Στρυμόνα, του Αλιάκμονα και των προστατευόμενων υγροτόπων, όπως της Κερκίνης, της Δοϊράνης, της Βόλβης, της Μικρής και Μεγάλης Πρέσπας. Αξιοσημείωτη είναι η αυξημένη παρουσία αρσενικού στα υδάτινα σώματα της Κεντρικής Μακεδονίας.

Άγνωστη παραμένει η κατάσταση των υδάτων σε ένα μεγάλο μέρος της χώρας μας, ενώ η υποχρέωση που έχουμε απέναντι στην Ε.Ε. να έχει απογραφεί ως τις 22/12/2015 το  οικολογικό δυναμικό και η χημική κατάσταση του συνόλου επιφανειακών και υπόγειων υδάτων, αποτελεί μάλλον έναν ανέφικτο στόχο.

Υπάρχουν ωστόσο και θετικές εξελίξεις που αφορούν τα υδατικά συστήματα: Η απόφαση της Ολομέλειας του Συμβουλίου της Επικρατείας (24/2014) που έκρινε μη νόμιμο το έργο της εκτροπής του Αχελώου έκλεισε και μία εκκρεμότητα περιβαλλοντικής αντιδικίας από το 1992. Χρειάστηκαν τέσσερις αποφάσεις, τρεις της Ολομέλειας και μία της αυξημένης σύνθεσης του Δικαστηρίου της Ε.Ε., για να καταδειχθεί αυτό που ήταν εξ αρχής οφθαλμοφανές, ότι δηλαδή το έργο της εκτροπής δεν συμβιβάζεται με την αρχή της αειφόρου ανάπτυξης.