(Λιμνοθάλασσας Καλογριάς, δάσος Στροφυλιάς και έλη Λάμιας
Σημαντική Περιοχή για τα Πουλιά στην Ελλάδα/IBA GR098)
Επιμέλεια, φωτογραφίες: Διονύσης Μαμάσης
Περιβαλλοντολόγος, M.Sc. Αειφορικής Διαχείρισης Προστατευόμενων Περιοχών, Ορνιθολογική έρευνα πεδίου info@mamasis.gr
Απογραφές Πελεκάνων-Ερωδιών
Στα υγροτοπικά οικοσυστήματα της χώρας αλλά και στο Εθνικό Πάρκο Υγροτόπων Κοτυχίου-Στροφυλιάς θα πραγματοποιηθούν η 2η πανελλαδική απογραφή των πελεκάνων το μήνα Απρίλιο και η 3η πανελλήνια απογραφή αποικιών των ερωδιών τον Μάιο.
Οι κομψοί ερωδιοί
Στόχος της απογραφής των ερωδιών είναι να καταμετρηθούν οι αποικίες (αποικία εννοούμε το σύνολο των φωλιών ενός ή περισσότερων ειδών που υπάρχουν σε μια πολύ συγκεκριμένη περιοχή, ένα θάμνο, μια συστάδα δένδρων, μια μικρή αμμονησίδα κ.ο.κ.) στις οποίες ήταν γνωστό ότι φωλιάζουν ερωδιοί ή δίνουν πληροφορίες και στοιχεία για νέες αποικίες ή για αποικίες που έχουν πια εγκαταλειφθεί.
Στην Ελλάδα απαντούν τακτικά εννέα είδη ερωδιών (ήταυρος, μικροτσικνιάς, νυχτοκόρακας, κρυπτοτσικνιάς, λευκοτσικνιάς, αργυροτσικνιάς, σταχτοτσικνιάς, πορφυροτσικνιάς, γελαδάρης) και όλα αναπαράγονται. Ένα επιπλέον είδος, ο θαλασσοτσικνιάς, έχει παρατηρηθεί ελάχιστες μόνο φορές.
Οι ερωδιοί στην Ελλάδα έρχονται κυρίως από την Αφρική στις αρχές της άνοιξης και αφού φωλιάσουν και ολοκληρώσουν την αναπαραγωγική τους διαδικασία, το Σεπτέμβριο μεταναστεύουν (κυρίως κατά τη νύχτα σε μικρές ομάδες) πάλι για την Αφρική.
Οι περισσότεροι βέβαια αναγνωρίζουμε τους ερωδιούς λόγω του μεγέθους τους, μιας και είναι πολύ εύκολα παρατηρήσιμα είδη. Διακρίνονται για τα ψηλά πόδια, το μακρύ λαιμό, το μυτερό ράμφος και τηn κοντή ουρά. Με τα χαρακτηριστικά που διαθέτουν τους επιτρέπεται να πιάνουν τη λεία τους στα ρηχά νερά λιμνών, ελών, ποταμών ή και της θάλασσας, όπου και τρέφονται. Στην Ελλάδα η πρώτη προσπάθεια απογραφής του συνόλου των αποικιών και των φωλιών κάθε είδους πραγματοποιήθηκε το 2003 και η δεύτερη το 2009.
Νέες αποικίες πελεκάνων
Έπειτα από την περσινή επιτυχημένη προσπάθεια θα πραγματοποιηθεί και φέτος η καταγραφή για την παρουσία των πελεκάνων (αργυροπελεκάνος, ροδοπελεκάνος) και θα διεξαχθεί σε μια απογευματινή ταυτόχρονη καταγραφή τον Απρίλιο.
Στόχος είναι να καταμετρηθεί ο συνολικός αριθμός των πελεκάνων, των μεγαλύτερων υδρόβιων πτηνών που θα είναι παρόντα κατά τη διάρκεια της αναπαραγωγικής περιόδου αλλά και των μη-αναπαραγόμενων ατόμων σε περιοχές τροφοληψίας όπου θα βρίσκονται. Παράλληλα θα διαπιστωθούν οι πληθυσμιακές τάσεις των πουλιών αυτών στα Βαλκάνια γενικότερα. Ιδιαίτερα όσον αφορά στον αργυροπελεκάνο, ένα σπάνιο-παγκοσμίως απειλούμενο είδος, για το οποίο η Ελλάδα φέρει μεγάλη ευθύνη, η απογραφή αναπαραγόμενων και μη-αναπαραγόμενων ατόμων θα βοηθήσει στην κατανόηση της δυναμικής των πληθυσμών του.
Η Ελλάδα και ιδιαίτερα η Πρέσπα έχει την τύχη να φιλοξενεί τη μεγαλύτερη αποικία αργυροπελεκάνων στον κόσμο έχοντας παράλληλα τη μεγαλύτερη πυκνότητα σε σχέση με την έκταση της περιοχής, ενώ η χώρα μας σχηματίζει σημαντικές αναπαραγωγικές αποικίες στη λίμνη Κερκίνη, στον Αμβρακικό, στο Μεσολόγγι κτλ, όπου δυστυχώς δεν φυλάσσονται επαρκώς. Η περσινή παρουσία στα πλημμυρισμένα υγρολίβαδα του Μετοχίου, στη Στροφυλιά αλλά και στο Κοτύχι εντυπωσίασε τους ορνιθοπαρατηρητές. Πιθανολογείται ότι οι πελεκάνοι μπορεί να συνδέονται με την παρουσία από το εθνικό πάρκο Μεσολογγίου. Σύμφωνα με την πρώτη απογραφή στους 4.248 φθάνουν οι πελεκάνοι στην Ελλάδα και έγινε σε 30 υγροτόπους.
Οι παραπάνω απογραφές θα συντονιστούν από το Ινστιτούτο Δασικών Ερευνών, την Ελληνική Ορνιθολογική Εταιρεία, την Εταιρία Προστασίας Πρεσπών σε συνεργασία με το επιστημονικό προσωπικό των Φορέων Διαχείρισης Προστατευόμενων Περιοχών και ειδικών επιστημών.