19ο Συνέδριο ΠΑΝΔΟΙΚΟ
Κέρκυρα 5-7 Οκτωβρίου 2007
Δημοτικό Θέατρο Κέρκυρας
«Κλιματικές Αλλαγές. Τοπικές Προτάσεις και Λύσεις»
Συνδιοργανωτής: Κ.Ε.Δ.Κ.Ε.
«Ο Ρόλος των ΜΚΟ και των Συλλογικών Φορέων για την Αντιμετώπιση των Κλιματικών Αλλαγών»
Κώστας Βολιώτης
Μέλος της Επταμελούς Γραμματείας του ΠΑΝΔΟΙΚΟ
Α) Στοιχεία για τις κλιματικές αλλαγές:
Ξεκινάω με ένα ερώτημα:
«Είναι οι κλιματικές αλλαγές μια πραγματικότητα;»
Εδώ δεν χωρούν απόψεις γενικόλογες και κοινότοπες, όπως: «Δεν έχουμε βροχές», «Δεν ήταν χειμώνας αυτός» κλπ., που ακούγονται πολλές φορές από τους πολίτες.
Δυστυχώς για τον πλανήτη μας, υπάρχουν πλέον επιστημονικές απόψεις και πορίσματα που τεκμηριώνουν ότι οι κλιματικές αλλαγές είναι ήδη μια πραγματικότητα:
1) Η πιο σημαντική και τεκμηριωμένη άποψη είναι η έκθεση του Διακυβερνητικού Πάνελ για τις Κλιματικές Αλλαγές, που έγινε στο Παρίσι το Φεβρουάριο του 2007. Σύμφωνα με την έκθεση αυτή: «ο άνθρωπος ευθύνεται κατά το μεγαλύτερο μέρος για τις κλιματικές αλλαγές». Αυτό είναι και λογικό, μια που επί αιώνες τώρα, αν όχι χιλιετηρίδες, δεν είχαμε σημαντικές κλιματικές αλλαγές και όλα άρχισαν με την πληθυσμιακή έκρηξη και μετά τη βιομηχανική επανάσταση.
2) Η διατάραξη του κλίματος προέρχεται από την αύξηση του παραγόμενου CO2 στην ατμόσφαιρα, από την κατανάλωση ορυκτών καυσίμων για τις μεταφορές και την ενέργεια και άλλες μικρότερης σημασίας αιτίες.
3) Το World Resources Institute αναφέρει ότι: «οι ανθρώπινες δραστηριότητες έχουν προσθέσει στην ατμόσφαιρα 2,3 τρισεκατομμύρια τόνους CO2 τα τελευταία 200 χρόνια»!
4) Συνολικά, η συγκέντρωση του CO2 στην ατμόσφαιρα έχει αυξηθεί κατά 31% από το 1750, δηλαδή από τη Βιομηχανική Επανάσταση!
5) Οι εκπομπές του διοξειδίου του άνθρακα είναι πλέον περίπου 12 φορές υψηλότερες σε σχέση με το 1900, καθώς οι ανθρώπινες κοινωνίες ανά την υφήλιο καίνε αυξημένες ποσότητες γαιάνθρακα, πετρελαίου και φυσικού αερίου για την παραγωγή ενέργειας.
6) Σήμερα, η συγκέντρωση του διοξειδίου του άνθρακα στην ατμόσφαιρα είναι η υψηλότερη που έχει παρατηρηθεί τα τελευταία 420.000 χρόνια, με τα χειρότερα σενάρια να προβλέπουν διπλασιασμό της συγκέντρωσης αυτής έως το 2045.
7) Το 2005 μαζί με το 1998, ήταν οι πιο θερμές χρονιές που έχουν καταγραφεί ποτέ. Θα περιμένουμε βέβαια τα στοιχεία για το 2007.
8) Τα 10 θερμότερα χρόνια που έχουν καταγραφεί παγκοσμίως από το 1856, παρατηρήθηκαν τα τελευταία 15 χρόνια!
9) Τέλος η Διακυβερνητική Επιτροπή για την αλλαγή του κλίματος προβλέπει αύξηση της παγκόσμιας θερμοκρασίας μεταξύ 1,4°C και 5,8°C, έως το τέλος του αιώνα!
Β) Επιπτώσεις από τις κλιματικές αλλαγές
Εξαιτίας των κλιματικών αλλαγών που βιώνουμε, διαπιστώνονται τα εξής:
1) Η υποχώρηση των παγετώνων και το λιώσιμο των πάγων. Αγγίζει τα όρια του γελοίου η προσπάθεια διεκδίκησης εδαφών και των φυσικών πόρων τους, στις περιοχές που αποκαλύπτονται από τους πάγους!
2) Τα ακραία καιρικά φαινόμενα (έντονες βροχοπτώσεις, τυφώνες, καύσωνες) με οικονομικές επιπτώσεις που έχουν καταγραφεί και προβλεφθεί από τη γνωστή έκθεση Στερν.
3) Οι πλημμύρες, που επιφέρουν μεγάλες οικονομικές και κοινωνικές επιπτώσεις.
4) Η έντονη ξηρασία η οποία δημιουργεί εφιαλτικές συνθήκες σε ορισμένες χώρες της Αφρικής, και όχι μόνο, ώστε να διατυπώνονται πλέον σοβαρά σενάρια για προβλήματα από τους οικολογικούς μετανάστες.
Πρέπει να δράσουμε ΤΩΡΑ και είναι ανάγκη να το κάνουμε!
Σύμφωνα με έρευνες του PEW Κέντρου Κλιματικών Αλλαγών οι κυριότεροι παράγοντες διαμόρφωσης περιβαλλοντικής πολιτικής στις ΗΠΑ είναι οι Επιχειρήσεις, οι ΜΚΟ και οι διάφοροι Συλλογικοί Φορείς, η Κοινή Γνώμη και τα ΜΜΕ.
Καλό θα ήταν να μπορέσουν, και στη Ελλάδα, να παίξουν τον ίδιο καθοριστικό ρόλο οι ΜΚΟ, αλλά και οι Συλλογικοί Φορείς.
Σταχυολογώντας από τα site των διαφόρων φορέων τις θέσεις και τη δράση τους για το θέμα των κλιματικών αλλαγών διαπιστώνουμε τα εξής:
Γ) Συλλογικοί Φορείς
ΓΣΕΕ
• Η μόνη αναφορά στο φαινόμενο γίνεται απλά με τίτλους σε κάποια δελτία τύπου.
ΚΕΔΚΕ
• Είναι συνδιοργανωτής του παρόντος 19ου Συνεδρίου του ΠΑΝΔΟΙΚΟ.
• Περιλαμβάνει ειδική θεματική ενότητα «Περιβάλλον» με παραπομπές σε σχετικά γεγονότα.
• Περιλαμβάνει ομιλίες Προέδρου σε θέματα που άπτονται του περιβάλλοντος.
• Έχει συμμετοχή σε συνέδρια, ημερίδες, συναντήσεις, εκδηλώσεις με θέματα σχετικά με τις συνέπειες των κλιματικών αλλαγών, π.χ. «Ο ρόλος της Τ.Α. στην αντιμετώπιση εκτάκτων αναγκών και φυσικών καταστροφών», Θεσ/κη, 27-29/11/1999, «Φυσικό περιβάλλον και παρεμβάσεις της Τ.Α.», Ξάνθη, 12/04/1997.
ΤΕΕ
• Έχει συμμετοχή σε ημερίδες με τίτλους: «Οικονομικά όργανα περιβαλλοντικής πολιτικής στο χώρο της ενέργειας», «Αναγκαίες δράσεις για την προστασία του περιβάλλοντος στην Ελλάδα», «Κλιματικές αλλαγές, το φαινόμενο του θερμοκηπίου και Εναλλακτικές Μορφές Ενέργειας».
• Διαθέτει Τομέα Περιβάλλοντος, Οικολογίας και Αειφόρου Ανάπτυξης με δραστηριότητες. Υπάρχει σχετική συνεργασία με τη Διοικούσα Επιτροπή, τον πρόεδρο του ΤΕΕ, το Γραφείο Περιβάλλοντος, τη Μόνιμη Επιτροπή Περιβάλλοντος και των Ειδικών Επιστημονικών Επιτροπών.
Δ) Μη Κυβερνητικές Περιβαλλοντικές Οργανώσεις (ΜΚΠΟ)
GREENPEACE
Έχει πλούσια δραστηριότητα για το θέμα των κλιματικών αλλαγών:
• Συμμετέχει σε εκστρατεία με το όνομα «Κλιματικές Αλλαγές», όπου υπάρχει περιγραφή του φαινομένου, στόχοι της οργάνωσης, λύσεις που προτείνει, τρόποι συμμετοχής για καταστολή του φαινομένου από τους πολίτες.
• Υπάρχει διαρκής ενημέρωση επί του θέματος.
• Διαθέτει forum συζητήσεως με θέμα “stop climate change”.
• Υπάρχει αναφορά άρθρων στο φαινόμενο σε διεθνή και εθνική κλίμακα.
• Συνέταξε ερωτηματολόγιο 10 ερωτήσεων προς τα κόμματα, στις πρόσφατες εκλογές, για τις κλιματικές αλλαγές.
WWF Ελλάς
• Συμμετέχει σε εκστρατεία με το όνομα «Το κλίμα είναι στο χέρι σου», στην οποία υπάρχει περιγραφή του φαινομένου, αίτια, συνέπειες, λύσεις που προτείνει, τρόποι συμμετοχής για αντιμετώπιση του φαινομένου από τους πολίτες, φωτογραφικό υλικό, σημαντικές συμβουλές.
• Υπάρχουν συμβουλές σε επιχειρήσεις για αντιμετώπιση του φαινομένου στο πλαίσιο της Εταιρικής Κοινωνικής Ευθύνης και όχι μόνο.
• Δημοσιεύει δηλώσεις προσωπικοτήτων για το φαινόμενο.
• Υπάρχει εκπαιδευτικό υλικό και σχετικά προγράμματα.
• Έχει εκδώσει δελτία τύπου σχετικά με κλιματικές αλλαγές.
• Υπάρχει επίσημη τοποθέτηση της οργάνωσης στο συγκεκριμένο θέμα.
• Διαθέτει ηλεκτρονικά παιχνίδια με σχετική θεματολογία.
Mom (Εταιρεία Προστασίας της Φώκιας)
• Η μοναδική αναφορά που υπάρχει είναι σε γενικής φύσεως περ/κά θέματα, στις πληροφορίες που παρέχει στο πλαίσιο της περιβαλλοντικής εκπαίδευσης για μαθητές.
Μεσόγειος SOS
• Διαθέτει άρθρα σχετικά με τις κλιματικές αλλαγές και τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας.
• Συμμετέχει σε διεθνή, περιφερειακά και εθνικά δίκτυα με ΜΚΟ, Τ.Α. και ερευνητικά κέντρα για την προώθηση πρωτοβουλιών για το κλίμα.
Ελληνική Εταιρία Προστασίας της Φύσης
• Έχει εκδώσει δελτία τύπου σχετικά με το φαινόμενο του θερμοκηπίου.
• Στο τεύχος 117 του περιοδικού τους «Η Φύση», υπάρχουν άρθρα με τίτλο «Αλλαγή του κλίματος, Ε.Ε. και Ελλάδα» και «Υπερθέρμανση του πλανήτη» και τα δύο από τον Μ. Απέργη.
Ελληνική Εταιρία για την Προστασία του Περιβάλλοντος και της Πολιτιστικής Κληρονομιάς
• Έχει εκδώσει άρθρα : «Συμμετοχή πολιτών στην προστασία περ/ντος» και «Διακοπές, αναψυχή και προστασία περιβάλλοντος».
• Πραγματοποίησε Συνέδριο με τίτλο: «Χρήση οικονομικών εργαλείων για την προστασία του περιβάλλοντος».
ΠΑΝΔΟΙΚΟ
Εκτός από το παρόν Συνέδριο, που ελπίζουμε ότι θα βάλει ένα λιθαράκι στον αγώνα των υγειών δυνάμεων της ανθρωπότητας για την αντιμετώπιση των κλιματικών αλλαγών, το Πανελλήνιο Δίκτυο Οικολογικών Οργανώσεων (ΠΑΝΔΟΙΚΟ), με τη διάχυση που έχει με τις οργανώσεις του σε όλη την Ελλάδα (74), σε κάθε ευκαιρία, ενημερώνει τους πολίτες για το ζήτημα αυτό. Για παράδειγμα στις 2 Νοεμβρίου 2006, μετά την έκθεση Στερν, με Δελτίο Τύπου, έκανε αναφορά στο ρόλο των ΗΠΑ, την ανάγκη αφύπνισης των πολιτών, την καθυστέρηση στην ανάπτυξη των ΑΠΕ στη χώρα μας, την ανάγκη απεξάρτησής της από το πετρέλαιο και την ανάγκη εγκατάλειψης των σχεδίων για νέες μονάδες παραγωγής ενέργειας με λιγνίτη και γαιάνθρακα. Ολόκληρη η Επταμελής Γραμματεία του ΠΑΝΔΟΙΚΟ έλαβε μέρος σε κινητοποίηση των κατοίκων των Αντικύρων για την αποτροπή εγκατάστασης νέων τέτοιων μονάδων στην περιοχή αυτή. Επίσης παραβρέθηκε πρόσφατα σε Συνεδρίαση του Νομαρχιακού Συμβουλίου Βοιωτίας, όπου έγινε συζήτηση για τις νέες ρυπογόνες μονάδες στην περιοχή.
Εκπρόσωπος του ΠΑΝΔΟΙΚΟ συμμετείχε στην Παγκόσμια Διάσκεψη για το κλίμα στο Γιοχάνεσμπουργκ. Επίσης οι θέσεις του ΠΑΝΔΟΙΚΟ για τις κλιματικές αλλαγές προβάλλονται μέσα από συνεργασίες με αντίστοιχες Μεσογειακές Οργανώσεις και το Ευρωπαϊκό Γραφείο Περιβάλλοντος, του οποίου το ΠΑΝΔΟΙΚΟ είναι μέλος και το οποίο είναι σύμβουλος και συνεργάτης της Κομισιόν.
Ε) ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑ
Τελειώνοντας πρέπει να τονίσουμε την ανάγκη και την αξία που έχει η διαμόρφωση της κοινής γνώμης για την αντιμετώπιση των κλιματικών αλλαγών στον πλανήτη. Για το ζήτημα αυτό πρέπει να εργαστούμε όλοι: Κυβέρνηση, κόμματα, ΜΚΟ, κοινωνικοί και συλλογικοί φορείς.
Το χρέος αυτό το έχουμε απέναντι στους εαυτούς μας, τους πολίτες και τις μέλλουσες γενεές.