Η ημερίδα χαρακτηρίστηκε από υψηλό επίπεδο εισηγήσεων και σημαντική συμμετοχή του κοινού. Από πλευράς επισήμων κα εκπροσώπων φορέων παρέστησαν ο δήμαρχος της Πάτρας κ. Ανδρέας Φούρας, ο οποίος και άνοιξε τις εργασίες της ημερίδας, ο αντιδήμαρχος περιβάλλοντος  κ. Δεμαρτίνος, ο βουλευτής κ. Ν. Νικολόπουλος ο πρώην βουλευτής κ.Γ. Θωμάς, ο πρόεδρος του νομαρχιακού συμβουλίου κ. Γ. Αθανασόπουλος, ο νομ. Σύμβουλος κ. Ν. Τσούκαλης, ο πρόεδρος του ΤΕΕ Δυτ. Ελλάδος κ. Ζεππάτος, ο πρόεδρος του ΓΕΩΤΕΕ δ. Ελλάδος κ. Γ. Σιγαλός, η προϊσταμένη της δ/νσης ΠΕΧΩ Δυτ. Ελλάδος κ. Καραγιάννη,  ο πρόεδρος της ΕΠΤΠ κ. Παπαματθαίου, ο πρόεδρος του περιβαλλοντικού συλλόγου Έξω Αγυιάς κ. Μαντάς.
   Πέρα από την κριτική τοποθέτησή μας, που δημοσιεύεται σε διπλανές στήλες παραθέτουμε ευρεία αποσπάσματα των εισηγήσεων στις σελίδες 6,7 και 8.
   Σημειώνουμε ότι ο δήμαρχος κ. Φούρας κατά την δευτερολογία του, προανήγγειλε την επαναφορά  στο δημοτικό συμβούλιο της πρότασης για χαρακτηρισμό της περιοχής του έλους-κάμπινγκ ως «περιοχής ειδικής προστασίας» του νόμου2508/97, χαρακτηρίζοντας «λάθος» την μη λήψη σχετικής απόφασης πριν ένα χρόνο. Ήδη την Τετάρτη 2 Απριλίου το θέμα ετέθη στο δημοτικό συμβούλιο.

Έλος Αγυιάς: Απ’ το βάλτο στο οικολογικό πάρκο
Η εισήγηση του Θωμά Κουτρούμπα Βιολόγου, μέλους της ΟΙΚΙΠΑ.
Ο εκπρόσωπος της ΟΙΚΙΠΑ Βιολόγος Θ. Κουτρούμπας στην εισήγησή του έκανε μια ιστορική αναδρομής τις εξελίξεις γύρω απ’ το έλος στα τελευταία 15 χρόνια μές από δημοσιεύματα της «εν αιθρία».
Το 1993 έγινε η πρώτη προκήρυξη διαγωνισμού απ’ το Δήμο για την διαμόρφωση του χώρου στο έλος της Αγυιάς.
Αποτέλεσμα του διαγωνισμού η επιλογή 5 μελετών και η αξιολόγησή τους από ειδική επιτροπή όπου ως πρώτη προκρίθηκε αυτή που προέβλεπε την εγκατάσταση κωπηλατοδρομίου στο έλος.
Το Νοέμβριο του 1995 σε μια σημαντική απόφασή του το δημοτικό συμβούλιο με εισήγηση του κ. Λάζαρη ανατρέπει τη σειρά των μελετών και προκρίνει ως πρώτη τη μελέτη «Καραθανάση» η οποία προέβλεπε δημιουργία Οικολογικού Πάρκου.
Από το 1995 έως το 2004 πέρασαν 9 χρόνια απραξίας και υποβάθμισης του έλους με την ΟΙΚΙΠΑ να πασχίζει για τα αυτονόητα. ΟΧΙ μπαζώματα, ΟΧΙ αυθαιρεσίες.
Το Μάρτιο του 2004 ανατίθεταιθ απ’ το δήμο νέα μελέτη, αυτή τη φορά για το έλος και το κάμπιγκ, κόστους 800.000 ευρώ στην ομάδα της κ. Καραθανάση.
Η μελέτη χρηματοδοτήθηκε απ’ τα κονδύλια της πολιτιστικής και βρίσκεται πλέον στην φάση της ολοκλήρωσης.
Οι περιβαλλοντικές οργανώσεις, αποδέχθηκαν την μελέτη, προτείνοντας συγκεκριμένες αλλαγές με στόχο να περιοριστούν οι δομημένοι χώροι κυρίως στο έλος και να αυξηθούν οι χώροι πρασίνου και περιπάτου.
Για να γίνουν τα όνειρα μελέτης χρειάστηκαν 14 χρόνια.
Για να γίνουν οι μελέτες έργα άραγε πόσα θα χρειαστούν;
Αυτές τις απαντήσεις αναζητάμε σήμερα απ’ τους εκπροσώπους της δημοτικής αρχής.

ΕΛΟΣ ΑΓΥΙΑΣ – ΚΑΜΠΙΝΓΚ – ΠΑΡΑΛΙΑ
 Η εισήγηση της κ. Έφης Καραθανάση

   Η επικεφαλής της μελετητικής ομάδας που συνέταξε την μελέτη για την προστασία και ανάδειξη του έλους και του κάμπινγκ της Αγυιάς, κ. Έφη Καραθανάση, αρχιτέκτων, αρχικά επισήμανε τη συμβολή των περιβαλλοντικών οργανώσεων για να φτάσουμε στην τελική φάση, τη φάση της μελέτης εφαρμογής. Η μελέτη, σημείωσε, ορθά αφορά ενιαία τους χώρους του Έλους, του κάμπινγκ και της παραλίας και αποσκοπεί στην δημιουργία ενός «ενιαίου, ελληνικού, παραθαλάσσιου πάρκου οικολογίας, αναψυχής και πολιτισμού.
   Το λέμε «ελληνικό» γιατί θέλουμε ν’ ανταποκριθεί στα βασικά μορφολογικά χαρακτηριστικά της ελληνικής υπαίθρου αλλά και στην ζωή σ’ αυτήν.
   Επιδιώκουμε να καλύψουμε την ανάγκη για επικοινωνία των ανθρώπων μεταξύ τους αλλά και με τη φύση. Έχοντας τρεις ζώνες με διακριτά μεταξύ τους χαρακτηριστικά (έλος-παραλία- κάμπινγκ) αναζητήσαμε συνεκτικές χρήσεις του χώρου ώστε αυτός ο «μη-τόπος» να εξελιχθεί σε ζωντανό τόπο, πόλο έλξης και τοπόσημο της Πάτρας. έναν τόπο-κοινωνικό σαλόνι της πόλης με λειτουργίες αναψυχής, οικοτουρισμού, περιβαλλοντικής επιμόρφωσης, αθλητισμού. Ελκυστικά στοιχεία του, το νερό που κυριαρχεί στην περιοχή είτε ως θαλάσσιο νερό, είτε ως ρέον και στάσιμο είτε ως (υψηλός) υδροφόρος ορίζων.
   Ιστορικά, η περιοχή πάντα, από τον πόλεμο και μετά,  και ορθά, ήταν στόχος πολεοδομικής ρύθμισης. Το πρώτο ρυθμιστικό προέβλεπε αναψυχή-τουρισμό, ακολούθησε η πρόταση Κανδύλη αλλά μέχρι και τη δεκαετία του 80 δεν αναγνωριζόταν το έλος ως οικοσύστημα.
   Η γενικότερη αλλαγή της οικολογικής συνείδησης συνετέλεσε στη στήριξη της προοπτικής του οικολογικού πάρκου.
  Ο χώρος των 372 στρεμμάτων (χωρίς την παραλία) έχει κομβική θέση στην πόλη: είσοδος από την Κανελλοπούλου, πολλές δυνατότητες πρόσβασης και στάθμευσης.
   Οι προτεινόμενες επεμβάσεις έχουν κεντρική ιδέα το νερό που κινείται, που ρέει, που εξατμίζεται , που παγώνει. Με άξονα την παραλία και ιμάντα σύνδεσης το πράσινο διαμορφώνουμε κυκλικές διαδρομές(περί το έλος και την παραλία) αλλά και κάποιες κάθετες. Τα λίγα κτίσματα είναι προσαρμοσμένα στην κλίμακα του χώρου (ισόγεια, λίγα τετραγωνικά). Προβλέπονται δύο είσοδοι στο πάρκο, δύο πλατείες, που υποστηρίζουν τις εισόδους, δύο χώροι στάθμευσης, ορισμένοι χώροι εστίασης (δύο αναψυκτήρια, ταβέρνα, μουσείο υγροτόπων, παγοδρόμιο, που το καλοκαίρι θα είναι υγρή επιφάνεια νερού, μικρό ανοικτό θέατρο, μικρά αθλητικά γήπεδα, θεματική παιδική χαρά. Ακόμη στοιχειώδεις υποδομές (WC, κιόσκια ενημέρωσης, ενοικίασης ποδηλάτων).
   Ας εργασθούμε για σύντομη υλοποίηση, κατέληξε η κ. Καραθανάση.

 
Η εισήγηση του ΦΩΤΗ ΠΕΡΓΑΝΤΗ  (βιολόγου –περιβαλλοντολόγου, μέλους μελετητικής ομάδας)

  Μπορεί το έλος να μην συγκεντρώνει μεγάλες οικολογικές αξίες σαν υγρότοπος, είπε ο μελετητής (και παλαιός φίλος της ΟΙΚΙΠΑ), παρά ταύτα συγκεντρώνει αρκετά υγροτοπικά είδη πουλιών, ιδίως κατά την εποχή της μετανάστευσης. Παρά τις επεμβάσεις που έχουν γίνει γύρω-γύρω με τα μπαζώματα και τις φυτεύσεις, αρκετά είδη τσικνιάδων και άλλων παρυδάτιων πουλιών επισκέπτονται περιστασιακά το έλος. Η βλάστηση δεν έχει μεγάλη διαφοροποίηση: ο καλαμώνας και που και που κάποια υδρόφιλα δέντρα. Η άλλη βλάστηση που είναι στο χερσαίο χώρο είναι κυρίως τεχνητή βλάστηση. Με τις φυτεύσεις που προτείνει η μελέτη η βλάστηση στο χερσαίο χώρο προβλέπεται να αυξηθεί και να βελτιωθεί η ποικιλότητά της με τοπικά είδη φυτών. Μέσα στο έλος επειδή υπάρχει μια πτωχεία «μωσαϊκότητας» της βλάστησης και αντίστοιχα ποικιλότητας πανίδας, ως στόχος οικολογικής διαχείρισης προκύπτει να διατηρηθεί το έλος καθ’ αυτό αλλά και να δώσουμε  ώθηση στην βιοποικιλότητα του και για οικολογικούς και για τους λοιπούς λόγους (περιβαλλοντική εκπαίδευση και αναψυχή).
   Πως θα γίνει αυτό; Η προστασία και διατήρηση μέσα από  την εποπτεία και διαχείριση του έλους. Με μέτρα όπως ένα ανάχωμα, ένας ρυθμιζόμενος ρουφράκτης, κάποιες εκβαθύνσεις θα επιτύχουμε μεγαλύτερη επιφάνεια ανοικτού νερού στο έλος, όπου θα μπορούν να πάνε κι άλλα είδη όπως αγριόπαπιες. Οι επιλεγμμένες φυτεύσεις μπορεί να οδηγήσουν σε ένα μικρό υδρόφιλο δασύλλιο με φράξους, φτελιές κλπ αυξάνοντας την βιοποικιλότητα και την ελκυστικότητα του έλους. Ακόμη μια μικρή υγροτοπική λεκάνη όπου θα καταλήγουν τα νερά από τη βιολογική επεξεργασία, μια  πρόταση της δνσης ΠΕΧΩ . Τέλος ο περιορισμός  του καλαμώνα όχι με φωτιές ή κοπτικά μηχανήματα μέσω ελεγχόμενης βόσκησης, πιθανότατα από βουβάλους ή άλογα.
   Οι υποδομές που χρειάζονται στο χώρο του έλους είναι απλές: μονοπάτια, διαδρομές, πινακίδες, τρία παρατηρητήρια άγριας ζωής, κιόσκια ξεκούρασης κοντά στα λιμνίδια, τις εκβαθύνσεις που προβλέπονται, το περίπτερο πληροφόρησης επισκεπτών αποκλειστικά για το έλος και το Μουσείο Υγροτόπων  δυτικής Ελλάδας που θα είναι στο κάμπινγκ και θα περιλαμβάνει μέσα ερμηνείας περιβάλλοντος (πάνελ, αφίσες, μακέτες, προπλάσματα, διοράματα και άλλα μέσα).

Η παρέμβαση του ΓΙΩΡΓΟΥ ΛΑΖΑΡΗ, πρώην αρμοδίου αντιδημάρχου

Στην εισήγησή του ο πρώην αντιδήμαρχος Γ. Λάζαρης αναφέρθηκε αρχικά στην σημαντική συνεδρίαση του 1997, οπότε στις 2.15 τη νύκτα το Δημοτικό Συμβούλιο της Πάτρας είχε αποφασίσει την επιλογή της μελέτης της κ. Καραθανάση, που είχε αξιολογηθεί ως δεύτερη από την αρμόδια επιτροπή, με επιχείρημα την περισσότερη οικολογική της θεώρηση. Αυτό έγινε, είπε ο κ. Λάζαρης, γιατί «είχα πλάτες», τις περιβαλλοντικές οργανώσεις.
Όραμα μας ήταν να γίνει η λειτουργική ενοποίηση των χώρων κάμπινγκ και έλους, η εξέλιξη από ένα νεκρό χώρο σ’ ένα ζωντανό χώρο πολιτισμού, άθλησης ακόμη και επιμόρφωσης.
   Ο δήμος έκανε τρεις απόπειρες ανάπτυξης του έλους. Η πρώτη σταμάτησε γιατί χάσαμε τις εκλογές. Η δεύτερη έγινε από τον δήμαρχο κ. Φλωράτο και προέβλεπε ανάπτυξη του έλους με συνεργασία με ιδιώτες. Δεν προχώρησε, και όχι μόνο γιατί αντιστάθηκαν οι οικολογικές οργανώσεις και πολύς κόσμος.  Η τρίτη προσπάθεια είναι η σημερινή, η πιο σημαντική, στηριγμένη σε μια διεπιστημονική πολύπλευρη μελετητική ομάδα, καθώς και στην προώθηση των λοιπών αναγκαίων μελετών. Δεν μας φόβιζε, ούτε μας φοβίζει η συνεργασία με ιδιώτες. Ο δήμος θα κάνει τις απαραίτητες υποδομές και αν χρειαστεί κάτι ακόμη, ένα εστιατόριο ας πούμε, θα γίνει συνεργασία με ιδιώτες. Υπάρχουν εξασφαλισμένες πιστώσεις και αυτό είναι δείγμα του σοβαρού ενδιαφέροντος του Δήμου. Οι πιστώσεις είναι από τα έργα της Πολιτιστικής πρωτεύουσας, εγώ πιστεύω ότι όλα αυτά τα έργα  θα γίνουν, διότι και ο νέος δήμαρχος είναι αποφασισμένος να διεκδικήσει σθεναρά το σύνολο των πιστώσεων της προγραμματικής σύμβασης με το υπ. Πολιτισμού.
   Όταν λέμε συνεργασία με ιδιώτη δεν εννοούμε ότι αποβλέπουμε σε κέρδη για το Δήμο. Θέλουμε ελεύθερη πρόσβαση και άθληση και στο έλος και στο κάμπινγκ και στην παραλία με ελεύθερη χρήση των υποδομών, αν κάποιος επιθυμεί να φάει θα πληρώνει.
   Έχουμε μια ολοκληρωμένη μελέτη στα χέρια του και μπορεί να δημοπρατήσει το έργο είτε ένα είτε σε δύο ή και τρία στάδια (χωριστά έλος, παραλία, κάμπινγκ, με πιθανή πρώτη τη λειτουργία της παραλίας)
   Ο κ. Λάζαρης έκλεισε ευχαριστώντας τις περιβαλλοντικές οργανώσεις για την συνεργασία μαζί του, την οποία χαρακτήρισε, δύσκολη στην αρχή, λόγω της δικαιολογημένης δυσπιστίας προς το δήμο. Όμως συμφωνήσαμε στη μελέτη παρά τις διαφοροποιήσεις όσον αφορά τη διαχείριση. Τόνισε τέλος τη μεγάλη συμβολή της κ. Καραγιάννη, διευθύντριας ΠΕΧΩ της περιφέρειας στην εκτίμηση των μελετών, όπως και την πεποίθησή του ότι ο νέος δήμαρχος Α. Φούρας θα παλέψει για την υλοποίηση του έργου.

 

ΠΑΝΑΧΑΪΚΟ ΟΡΟΣ (περιοχή νατούρα 2000)

 Η εισήγηση του Γ. Αμπατζή, προέδρου του Συλλόγου για την προστασία και ανάδειξη του Παναχαϊκού

Ο πρώτος ομιλητής, ο δικηγόρος Γιώργος Αμπατζής, πρόεδρος,  κάνοντας μια ιστορική αναδρομή στην πρόσφατη ιστορία της διαχείρισης (η «μη» διαχείρισης) του βουνού από τον πληθυσμό που ζει δίπλα του και πάνω του, υπογράμμισε τον αδιάσπαστο ψυχικό δεσμό που συνδέει τον κάτοικο της Πάτρας με το όρος.
   Το βουνό είναι προίκα για μας, εντούτοις το κακοποιήσαμε ιδίως τα τελευταία χρόνια. Αλόγιστη υλοτόμηση, καταπατήσεις, ανεξέλεγκτη βόσκηση είναι οι κύριες ανθρωπογενείς επιβαρύνσεις του βουνού.
   Επίγειο παράδεισο, σημείωσε, είχαν χαρακτηρίσει παλαιότεροι άγγλοι περιηγητές το βουνό, λόγω των νερών των πυκνών δασών και της πλούσιας πανίδας του. Εμείς όμως παραδίδουμε από γενιά σε γενιά σε χειρότερη κατάσταση αυτή την προίκα. Η δασική υπηρεσία, ιδίως μετά το 1936 προέβη σε θετικές ενέργειες για την ενίσχυση της δάσωσης (φυσική και τεχνητή ) και την αποτροπή κατολισθήσεων. Τις τελευταίες δεκαετίες όμως εγκαταλείφθηκε η προσπάθεια, και λίγα ίχνη της παραμένουν.
   Χωρίς να παίρνω μια ρομαντική θέση πιστεύω, τόνισε ο κ. Αμπατζής, ότι μπορούμε να αισιοδοξούμε. Το 1997 συγκροτήθηκε ο σύλλογός μας. Την ίδια εποχή στα στελέχη του Δήμου της Πάτρας ωρίμαζε η ίδια ιδέα, της ανάδειξης και αξιοποίησης του βουνού όχι φυσικά με αλόγιστη οικοδόμηση  αλλά με βελτίωση της δασικής του κάλυψης, της πρόσβασης του κοινού σ’ αυτό. Μετά από μια σημαντική ημερίδα τότε, ανετέθη στο γραφείο Χόνδρου και συνεργατών η σύνταξη ειδικής περιβαλλοντικής μελέτης για το βουνό. Έγινε η μελέτη, πολύ καλή και έμεινε το θέμα εκεί. Ο σύλλογος επανήλθε   προβάλλοντας την πρόταση να περιφραχθούν με συνεργασία δήμου Πατρέων και Δασαρχείου κάποιες περιοχές με υποβαθμισμένη βλάστηση ώστε να αυτή να αναταχθεί με φυσικό –και με τεχνητό- τρόπο, δημιουργώντας «νησίδες» φυσικής αναγέννησης. Συντάχθηκε η πρόταση, εστάλη στους υπηρεσιακούς παράγοντες και…κοιμήθηκε. Γραφειοκρατικές αγκυλώσεις εμποδίζουν να γίνει και αυτό το ελάχιστο βήμα, να ενισχυθεί το πράσινο στην εμπρόσθια όψη του βουνού γιατί γενικά, το βουνό έχει δυναμισμό (όπως στη Ρακίτα) και αντοχές.
  Οι περιβαλλοντικές οργανώσεις από κοινού, έθεσαν ένα χρόνο πριν στους τότε υποψηφίου δημάρχους το θέμα και έλαβαν έγγραφες απαντήσεις. Έτσι σήμερα στο τεχνικό πρόγραμμα του δήμου για το 2007 έχουν περιληφθεί οι κυριότερες προτάσεις του συλλόγου μας για απλές θετικές επεμβάσεις στο βουνό, με πρόβλεψη και της χρηματοδότησης και του τρόπου υλοποίησης. Και λιγότερα από τα 15 προβλεπόμενα έργα να γίνουν –ιδίως τα κέντρα φυσικής αναγέννησης, η αντιμετώπιση των κατολισθήσεων, η επιμέλεια των ορεινών μονοπατιών, θα είναι μεγάλη πρόοδος.
   Επισκεπτόμενος το βουνό, είπε, το αγάπησα, αγάπησα την πατρίδα μου, η ενίσχυση της πρόσβασης των πατρινών θα συμβάλει σ’ αυτό.

Η παρέμβαση του αντιδήμαρχου κ. ΔΕΜΑΡΤΙΝΟΥ

Ο αντιδήμαρχος περιβάλλοντος κ. Δεμαρτίνος είπε στην σύντομη παρέμβασή του ότι δεδομένου το Παναχαϊκό έχει ενταχθεί στο δίκτυο Νατούρα, ο δήμος αποφάσισε, με βάση την εξαίρετη, όπως την χαρακτήρισε, ΕΠΜ, να εντάξει στο τεχνικό πρόγραμμα ως ένθετο μια σειρά έργων για καλώς εννοούμενη  ανάπτυξη του βουνού, που θα ξεκινήσουν φέτος, και πολλά θα ολοκληρωθούν στο 2007. Έχει προσδιοριστεί το πώς θα γίνουν και πως θα χρηματοδοτηθούν, ώστε να είμαστε αισιόδοξοι για την υλοποίησή τους.
    Η υλοποίηση των δράσεων θα συμβάλει, είπε, στην αποτελεσματική και ευέλικτη διοίκηση της περιοχής, στη βιώσιμη διαχείρισή της, στην οικονομική κοινωνική, πληθυσμιακή της ανάταξη, προσφέροντας άθληση, αναψυχή, εκπαίδευση στους συμπολίτες μας.

Η εισήγηση του ΚΩΣΤΑ  ΚΩΝΣΤΑΝΤΑΚΟΠΟΥΛΟΥ, βιολόγου, στελέχους της ΑΔΕΠ

ο ομιλητής ξεκίνησε την εισήγησή του αναφερόμενος σε μια ομάδα στελεχών του δήμου και πολιτών (ανέφερε τον Γ. Αμπατζή και τον πρώην αντιδήμαρχο Νίκο Αντωνόπουλο) που το 1997 συζήτησαν τις δυνατότητες μιας καλύτερης πορείας για το βουνό.
   Αυτά τα 10 χρόνια έγιναν για το βουνό πράγματα απόλυτα  θετικά, και αφορούν διαχρονικά τις δημοτικές αρχές και τους αρμόδιους αντιδημάρχους, δεν έχουν προβληθεί αρκετά και αποτελούν, όσο και αν δεν είναι γνωστό, πρωτοτυπία σε πανελλαδικό επίπεδο.  Ο σχεδιασμός για το Παναχαϊκό, μπορεί να μην έχει απόλυτα υλοποιηθεί, αλλά βασίζεται απόλυτα στις αρχές της βιώσιμης ανάπτυξης. Έχει στόχο, πρώτον, υλοποιώντας την –κατά το ΥΠΕΧΩΔΕ- εξαίρετη ΕΠΜ που εκπόνησε το γραφείο Χόνδρου, και την  εμπειρία για την περιοχή, να προστατευθούν τα οικοσυστήματα της περιοχής, δεύτερον το χωροταξικό σχεδιασμό έργων και δραστηριοτήτων, δεν έχουμε ακόμη χωροταξικό σχεδιασμό στη χώρα μας.  Ειδικότερα θέλαμε ν’ αποκαταστήσουμε ορατές και εμπειρικά γνωστές βλάβες του βουνού, η ανάπτυξη εναλλακτικών δραστηριοτήτων συμβατών με το περιβάλλον, η δημιουργία υποδομών αναψυχής, ο εξορθολογισμός των πράγματι υπερβολικών κτηνοτροφικών δραστηριοτήτων και ο έλεγχος της ανεξέλεγκτης δόμησης. Η μελέτη –προς τιμήν των προηγουμένων δημάρχων- περιέλαβε, αν και πληρώθηκε από τον προϋπολογισμό του Δήμου Πατρέων και άλλους τέσσερις ΟΤΑ, ο δήμος Πατρέων έπαιξε το μητροπολιτικό του ρόλο. Προσπαθήσαμε ο σχεδιασμός να δίνει λόγο στις τοπικές κοινωνίες, να διασφαλίζει την προστασία του περιβάλλοντος, να εντάσσεται ως υποσύνολο στη σχετική εθνική πολιτική και να αντιμετωπίζει τον ορεινό όγκο χωροταξικά και αναπτυξιακά ως ενιαίες γεωγραφική ενότητα.  Όμορη προστατευόμενη περιοχή είναι η περιοχή Μπαρμπά-Κλωκού στα όρια των δήμων Λεοντίου και Ερινεού και Καλαβρύτων. Κινηθήκαμε για την νομική κατοχύρωση της Νατούρα του Παναχαϊκού, που όπως γνωρίζουμε γενικότερα στη χώρα μας είναι πολύ πίσω. Επίσης κινηθήκαμε προς την κατεύθυνση δημιουργίας φορέα διαχείρισης, για έργα υποδομών και ανάπτυξης, την επιστημονική παρακολούθηση, την προβολή της περιοχής και τη συνεργασία με φορείς και ΜΚΟ.
   Κάνοντας μια αναδρομή σ’ αυτά τα δέκα χρόνια έχουμε δύο σημαντικές ημερίδες το 98 και 99, όπου δόθηκε βήμα σ΄όλους τους ενδιαφερόμενους να διατυπώσουν απόψεις οι οποίες ενσωματώθηκαν στις προδιαγραφές των μελετών. Η ΕΠΜ παρελήφθη το Δεκέμβριο του 2002 από το Δήμο, δόθηκε σε γνώση ΟΤΑ, υπηρεσιών κλπ και πέρυσι κατατέθηκε προς έγκριση στο Τμήμα διαχείρισης φυσικού περιβάλλοντος του ΥΠΕΧΩΔΕ. Ταυτόχρονα εντάχθηκε η περιοχή σε δύο σημαντικά προγράμματα ένα διακρατικό που αφορά την εφαρμογή της agenda 21 σε ορεινούς όγκους και σε ένα άλλο που αφορά την διαχείριση φυσικών πάρκων, εντάξεις που έχουν και σημαντική οικονομική διάσταση, διότι μπαίνουμε στα ευρωπαϊκά λόμπυ διαχείρισης φυσικών πάρκων. Από το 1997 ανεβάζουμε στα πλαίσια περιβαλλοντικής εκπαίδευσης παιδιά στο βουνό. Στις 12 Μαΐου, Σάββατο παρουσιάζουμε στα Παλαιά Σφαγεία, ένα πρότυπο πρόγραμμα περιβαλλοντικής εκπαίδευσης που έχουμε εκπονήσει και τα αποτελέσματα ερωτηματολογίου που δείχνει ότι παιδιά και γονείς δεν γνωρίζουν το Παναχαϊκό.
   Ως δήμος, ανεξάρτητα από τα όποια ελλείμματα υπήρξαν, αντιμετωπίσαμε συνετά το ζήτημα της εγκατάστασης αιολικών πάρκων στο Παναχαϊκό, κάνοντας εκείνες τις ενέργειες που έπρεπε να κάνουμε και ταυτόχρονα επειδή είναι πεποίθησή μας η ανάπτυξη των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας και στην περιοχή μας, από το Νοέμβριο 2006 έχουμε αναθέσει στο ΤΕΙ Ηρακλείου, τομέα αιολικής ενέργειας, να χωροθετήσει επακριβώς θέσεις για αιολικές εγκαταστάσεις στο Παναχαϊκό εκτός της ζώνης Α’ απόλυτης προστασίας, θέσεις με αιολικό δυναμικό και κατάλληλες από πλευράς περιβαλλοντικής νομιμότητας.
   Όλα αυτά συνοδεύτηκαν και με κάτι άμεσα υλοποιήσιμο: το πρόγραμμα έργων που εντάχθηκε στο φετινό τεχνικό πρόγραμμα, συνολικού προϋπολογισμού 1,41 εκατ. ευρώ.
   Τα έργα είναι
 Για μα είμαστε και ρεαλιστές κάποια μπορεί όλα να μη γίνουν, κάποια θα γίνουν σίγουρα έστω και την επόμενη χρονιά, ο δήμος δείχνει έμπρακτη δραστηριοποίηση.
  Ο προγραμματισμός για την επόμενη τριετία: η έγκριση της ΕΠΜ από το ΥΠΕΧΩΔΕ επίκειται –μπορεί στο επόμενο εξάμηνο να την έχουμε- και θα ακολουθήσει η προώθηση των σχεδίων προεδρικών διαταγμάτων.  Η προώθηση της ανάθεσης σε φορέα διαχείρισης του βουνού σύμφωνα με το νόμο2742/99, η ανάπτυξη συνεργασίας με τους άλλους ΟΤΑ του βουνού. Ένταξη της περιοχής σε μεγάλα αναπτυξιακά έργα «Νήσος Πελοπόννησος» και το δυτικό αναπτυξιακό άξονα. Επιδίωξη να εγκριθεί μέρος των προγραμμάτων αυτών προϋπολογισμού 8 εκατ. ευρώ, το νέο πρόγραμμα Life-plus που θ’ αρχίσει από το Σεπτέμβριο, το επιχειρησιακό του ΥΠΕΧΩΔΕ προγράμματα αγροτικής ανάπτυξης και νέα προγράμματα INERREG, εντατικοποίηση της περιβαλλοντικής εκπαίδευσης στην περιοχή, καθιέρωση φόρουμ διαβούλευσης με όλους τους φορείς και μέσα από την επιτροπή Παναχαϊκού και μέσα από δημόσια συζήτηση και με την εμπλοκή στο σχέδιο ανάπτυξης των  τοπικών  παραγωγικών φορέων.
   Προοπτικές και προσδοκίες:
-Να θωρακιστεί θεσμικά η περιοχή Νατούρα
-Να διασφαλιστεί ευέλικτη διοίκηση της περιοχής
-Να εφαρμοσθεί στην πράξη βιώσιμη διαχείριση βασισμένη σε επιστημονικά, κοινωνικά και αναπτυξιακά ερείσματα
-Να προωθηθούν περιβαλλοντικά και αναπτυξιακά προγράμματα
-Να προστατευθεί η περιοχή, να αναταχθεί οικονομικά, κοινωνικά και πληθυσμιακά, δίνοντας στους Πατρινούς αναψυχή και εκπαίδευση
Βασικοί αρωγοί του δήμου είναι πρώτα και κύρια οι δύο συναρμόδιες κρατικές υπηρεσίες δηλαδή η δνση ΠΕΧΩ και η δασική υπηρεσία, που με την καθοδήγηση του νέου δασάρχη μας έχει δώσει τη δυνατότητα να ελπίζουμε στην υλοποίηση του τεχνικού προγράμματος και οι μη κυβερνητικές οργανώσεις, ο σύλλογος του Παναχαϊκού και η ΟΙΚΙΠΑ που με προτάσεις και έλεγχο μπορούν να συμβάλουν σημαντικά.

Δ. Τζανουδάκης

Ο καθηγητής Βιολογίας του Πανεπιστημίου της Πάτρας παρεμβαίνοντας, σημείωσε μελαγχολικά ότι δεν θα’ θελε  να συμμετέχει άλλο σε ημερίδες όπου θα μιλάμε για μελέτες και προμελέτες χωρίς ορατά έργα. Η πολιτεία δεν έδωσε εγκαίρως προτεραιότητα στην ανάδειξη των φυσικών περιβαλλοντικών πόρων και τώρα τρέχουμε για να προλάβουμε. Όλες οι ΕΠΜ καταλήγουν σε προτάσεις για φορείς διαχείρισης. Τους κάναμε κι αυτούς αλλά χωρίς απαραίτητες προϋποθέσεις, αλλά έχω προσωπική απογοήτευση απ’ αυτό.  Είναι όμως ενθαρρυντικό ότι έχουμε και προγραμματισμό έργων έτοιμων προς υλοποίηση. Πρέπει να δραστηριοποιηθούμε και από τα κάτω να μη περιμένουμε φορείς διαχείρισης και χρηματοδότηση μόνο εκ των άνω.