Προσχηματικές λύσεις, λόγω πολιτικού κόστους, διαιωνίζουν τους κινδύνους από τα απόβλητα με αμίαντο

Του Γιώργου Κανέλλη

Προσπαθώντας να ανταποκριθούμε στις  απαιτήσεις  των περιβαλλοντικών προβλημάτων που θέτει κάθε φορά η επικαιρότητα, αφήνουμε κάποιες φορές στο περιθώριο θέματα σοβαρά τόσο από την άποψη της βλάβης στο περιβάλλον όσο και της διάρκειας των κινδύνων που εγκυμονούν.

Μια τέτοια αξιοσημείωτη περίπτωση στην Αχαΐα είναι η έκταση που καταλαμβάνει η πρώην ΑΜΙΑΝΤΙΤ στο Δρέπανο, η οποία αντιπροσωπεύει μια ανοικτή πληγή, μια μόνιμη πηγή περιβαλλοντικών κινδύνων, η μεγαλύτερη αυτού του είδους στην Πελοπόννησο τουλάχιστον, κάτι που επισημάνθηκε σε πρόσφατη επίσημη ημερίδα που έγινε στην Πάτρα με θέμα τον περιβαλλοντικό κίνδυνο.

Μολυσμένο έδαφος, διάσπαρτα επικίνδυνα απόβλητα

Ας υπενθυμίσουμε λίγο τα δεδομένα. 

Στην περιοχή του Δρεπάνου, 15 χιλιόμετρα ανατολικά της Πάτρας και σε περίπου ενάμισι χιλιόμετρο από τους οικισμούς του Ψαθόπυργου και του Δρεπάνου υπάρχει ο εγκαταλελειμμένος  βιομηχανικός χώρος αποθήκευσης και παραγωγής προϊόντων με βάση τον αμίαντο, της πρώην ΑΜΙΑΝΤΙΤ, εκτάσεως 135 στρεμμάτων. 

Στον χώρο αυτό υπάρχουν διάσπαρτα επικίνδυνα απόβλητα αμιάντου, όπως υλικά συσκευασίας ινών, σπασμένα και διασκορπισμένα κομμάτια αμιαντοτσιμέντου, διασκορπισμένη σκόνη ινών αμιάντου, μαζούτ. 

Τα παραπάνω, λόγω της απόλυτα επιβεβαιωμένης καρκινογόνου δράσης των ινών αμιάντου, συνιστούν σοβαρό πρόβλημα για την δημόσια υγεία λόγω της πιθανότητας ίνες και σκόνη αμιαντοτσιμέντου να διασπείρονται στην ευρύτερη περιοχή με τον άνεμο. Ιδιοκτήτες της έκτασης είναι ο όμιλος Αντζουλάτου – πλειοψηφών (με τα γνωστά προβλήματα βιωσιμότητας) και  η Εθνική Τράπεζα.  

Καταγγελίες από τοπικούς συλλόγους έχουν γίνει, παρέμβαση του Υπουργείου Περιβάλλοντος, του συνηγόρου του πολίτη, του WWF, ερωτήσεις στη Βουλή, δημοσιεύματα πολλά, πρόστιμα έχουν επιβληθεί, αλλά αν και  το θέμα της αποκατάστασης του χώρου έχει τεθεί από το 2008, η κατάσταση παραμένει πλήρως βραχυκυκλωμένη στο έλεος – κυριολεκτικά – των ανέμων.

Ποιες οι εναλλακτικές λύσεις;

Οι μελέτες αποκατάστασης που μετά από διαφωνίες και τριβές υπέβαλαν οι συνιδιοκτήτες το 2011, προβλέπει δύο εναλλακτικές λύσεις:  τη μεταφορά των τοξικών αποβλήτων και του μολυσμένου με αυτά εδάφους σε Χώρο Υγειονομικής Ταφής Αποβλήτων του εξωτερικού κόστους της τάξης των 40 εκατομμυρίων, αφενός, και τη δημιουργία επί τόπου, μέσα σε συνολικό γήπεδο 135 στρεμμάτων ενός ΧΥΤΕΑ έκτασης 25 στρεμμάτων, με κόστος μεταξύ 4 και 5 εκατομμυρίων. 

Τόσο με κριτήρια κόστους  όσο και με κριτήρια οικολογικής λογικής (μη μεταφορά προβλημάτων «αλλού») αλλά και εφαρμοσιμότητας  λογικά η δεύτερη θα ήταν προφανής επιλογή .

Και όμως ο Γ.Γ. Αποκεντρωμένης Διοίκησης Δυτ. Ελλάδας, Πελοποννήσου, Ιονίων Νήσων έλαβε, παρά την αντίθετη εισήγηση των υπηρεσιακών παραγόντων, απόφαση το Νοέμβριο του 2011 για πρόκριση της λύσης μεταφοράς των επικίνδυνων αποβλήτων σε ΧΥΤΕΑ του εξωτερικού! 

Αυτό πρακτικά σημαίνει κάποιες δεκάδες χιλιάδες τόνοι υλικών αμιαντοτσιμέντου και μολυσμένου χώματος να πάνε, ας πούμε, στη Γερμανία, που βεβαίως, σε αντίθεση με μας διαθέτει χώρους επεξεργασίας και ταφής επικίνδυνων αποβλήτων.

Με λίγα λόγια, για να μην ονομάσουμε μια περιοχή ΧΥΤΕΑ, επιλέγουμε πλήρως μη εφαρμόσιμες λύσεις  και παραπέμπουμε το πρόβλημα στις καλένδες και στις ορέξεις των ανέμων!  

Η κατάσταση αυτή δεν επιτρέπεται να συνεχιστεί. Τα περιβαλλοντικά και τα συνακόλουθα αυτών προβλήματα δημόσιας υγείας μόνο τοπικά μπορούν και πρέπει να επιλύονται. 

Αν η αποκεντρωμένη Διοίκηση δεν θέλει ο ΧΥΤΕΑ των 25 στρεμμάτων στην ΑΜΙΑΝΤΙΤ να γίνει μαγνήτης και για επικίνδυνα απόβλητα από άλλες περιοχές,  μπορεί να ορίσει χρονικούς και άλλους κατάλληλους περιορισμούς στη χρήση του. 

Όμως η επιλογή ανεφάρμοστων λύσεων διαιωνίζει την αχρήστευση ενός χώρου που, μετά την εξυγίανσή του θα μπορούσε να αποκτήσει νέες βιώσιμες χρήσεις ή και απλώς να γίνει άλσος και, προπαντός, τους κινδύνους για τη δημόσια υγεία. Είναι προφανές ότι αυτό δεν μπορεί να γίνεται ανεκτό. 

Γενικότερα, και πέραν της συγκεκριμένης σοβαρής περίπτωσης, είναι ανάγκη να αντιμετωπίσουμε, εν όψει και της αναθεώρησης του Εθνικού Σχεδιασμού Διαχείρισης Αποβλήτων, συνολικά το πρόβλημα των επικινδύνων αποβλήτων που περιέχουν αμίαντο, εδώ, στη χώρα μας, δίνοντας ένα τέρμα στην πρακτική της αποστολής τους με μεγάλο οικονομικό κόστος και περιβαλλοντικό αποτύπωμα, στη Γερμανία. Το παλαιό ορυχείο αμιάντου στην περιοχή Κοζάνης είτε τα εξοφλημένα ορυχεία λιγνίτη της ΔΕΗ, με αργιλικό υπόστρωμα, στην ίδια περιοχή είναι κατάλληλες επιλογές για να χωροθετηθεί  ο τόπος επεξεργασίας και τελικής ταφής. 

Δείτε σχετικά:

http://www.oikipa.eu/index.php/repair-links/896-2012-02-13-14-09-32

http://www.enet.gr/?i=news.el.article&;id=161325