ΟΙ ΘΕΣΕΙΣ ΤΟΥ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟΥ ΓΡΑΦΕΙΟΥ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ ΓΙΑ ΜΙΑ ΕΥΡΩΠΗ ΜΕ ΒΙΩΣΙΜΟ ΜΕΛΛΟΝ

 

To κείμενο που ακολουθεί είναι ένα βασικό ντοκουμέντο του Ευρωπαϊκού Γραφείου Περιβάλλοντος (ΕΕΒ), που εκφράζει τις κοινές θέσεις ενός μεγάλου αριθμού ευρωπαϊκών περιβαλλοντικών οργανώσεων. Εκδόθηκε εν όψει των πρόσφατων ευρωεκλογών, με στόχο να θέσει το πλαίσιο μιας πλήρους στρατηγικής για μια Ευρώπη με βιώσιμο μέλλον. Έχει διαχρονική αξία, επομένως, και θεωρούμε πολύ χρήσιμη την αναδημοσίευσή του.

Η Ευρώπη χρειάζεται ένα Σύμφωνο για το Μέλλον, που να ενισχύει την ελπίδα και το θάρρος, να ανοίγει ευκαιρίες, να  δημιουργεί ευημερία για όλους, να διευκολύνει την ανταγωνιστικότητα μέσω της βιωσιμότητας και να προωθεί τους απαραίτητους συστημικούς μετασχηματισμούς για ένα βιώσιμο μέλλον. Είναι καιροί πολλαπλών κρίσεων, ευκαιριών, και, σίγουρα, προκλήσεων. Οι επιλογές μας σήμερα θα είναι ιστορικά καθοριστικές. Εν όψει μιας νέας πολιτικής εντολής στην ηγεσία της ΕΕ χρειαζόμαστε μια πρωτοπόρα ατζέντα—ένα φάρο ελπίδας που να απελευθερώνει τις δυνατότητες για όλους τους πολίτες, τις κοινότητες και τις βιώσιμες επιχειρήσεις, να οδηγεί σε μια δίκαιη μετάβαση προς ένα μέλλον, όπου οι άνθρωποι θα ευημερούν εντός των ορίων του ενός και υγιούς πλανήτη μας.

Από το φόβο…

Οι αλληλένδετες κρίσεις του κλίματος, της βιοποικιλότητας και της ρύπανσης αλλάζουν τον κόσμο μας και βαθαίνουν τα ρήγματα μεταξύ και εντός των χωρών παγκοσμίως. Φτώχεια και ανισότητες, που αυξάνονται από τον πληθωρισμό, έχουν πυροδοτήσει μια κρίση κόστους ζωής, διαβρώνοντας τις κοινωνίες μας και πυροδοτώντας αναταραχές. Το τρέχον οικονομικό σύστημα έχει οδηγήσει ορισμένους στον πλούτο, αλλά με σκληρό κόστος για πολλούς, και κάθε χρόνο επιδεινώνεται η υποβάθμιση του πλανήτη, η τριπλή κρίση και οι κίνδυνοι για το μέλλον μας.

Εκστρατείες παραπληροφόρησης και κατάχρηση θέσης και οικονομικής ισχύος υπονομεύουν τις εκλογές και βάζουν τη δημοκρατία σε κίνδυνο. Οι οδυνηρές επιλογές που αντιμετωπίζει η ανθρωπότητα τώρα, υπογραμμίζουν την ανάγκη για αλλαγή συστήματος, συμπεριλαμβανομένης της μεταρρύθμισης στο οικονομικό μας σύστημα. Ωστόσο, δεν είναι όλα μελαγχολικά, και η παραίτηση δεν είναι επιλογή.

Να πάμε στην ελπίδα…

Η στροφή προς τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, την καθαρή τεχνολογία και την κυκλική ανάπτυξη προϊόντων θα δημιουργήσει εκατομμύρια καλής ποιότητας ειδικευμένες θέσεις εργασίας. Τα μέσα διαβίωσης των αγροτών και των αλιέων μπορούν να βελτιωθούν μέσω δίκαιων τιμών, αγρο- οικολογικών πρακτικών, και προσπάθειες προστασίας και αποκατάστασης της φύσης. Το διαθέσιμο εισόδημα των νοικοκυριών μπορεί να αυξηθεί με δίκαιη και αναδιανεμητική φορολογία, αξιοπρεπείς συνθήκες εργασίας, αυξημένους μισθούς και ημερομίσθια, ανακαίνιση κτηρίων με εξοικονόμηση ενέργειας και κοινωνικά δίκαιες στεγαστικές πολιτικές, πρόσβαση σε υγιή και οικονομικά προσιτή τροφή και πιο οικονομικά μέσα μαζικής μεταφοράς.

Δέσμευση για καλύτερη πρόσβαση σε υποδομές και υπηρεσίες, επισκευάσιμα και μη τοξικά προϊόντα θα κάνουν τις ασφαλείς και βιώσιμες επιλογές εύκολες. Αυτά τα μέτρα θα ενισχύσουν επίσης την εμπιστοσύνη στην ηγεσία και τις δημόσιες αποφάσεις.

Μπορούμε και πρέπει να αναπροσανατολίσουμε τις οικονομίες μας από την εστίαση στη δημιουργία βραχυπρόθεσμων κερδών στην κάλυψη των ανθρώπινων αναγκών και τη μακροπρόθεσμη βιωσιμότητα και τη βιωσιμότητα μέσω κανονισμών και ενισχυμένες σημάνσεις των προϊόντων στην αγορά, ασφαλείς επενδύσεις και στοχευμένη οικονομική στήριξη, τόνωση της καινοτομίας, ανοίγοντας έτσι το δρόμο για μια ευημερούσα μελλοντική οικονομία σε αρμονία με τις πλανητικές πραγματικότητες.

Η δύναμη της Ευρώπης βρίσκεται στην προοδευτική πολιτική, που έχει τις ρίζες της σε ισχυρούς κοινωνικούς και περιβαλλοντικούς κανόνες – δεν πρέπει να αφήσουμε να υπονομευτεί αυτό, θα πρέπει να χτίσουμε πάνω σε αυτό. Η Ευρωπαϊκή Πράσινη Συμφωνία ήταν ένα σημείο εκκίνησης, προωθητική, η αλλαγή που χρειαζόμαστε, ενισχύει τη διεθνή αξιοπιστία της ΕΕ και αποδεικνύεται εργαλείο για την ανταγωνιστικότητα της ΕΕ σε παγκόσμιο επίπεδο – πρέπει να την προχωρήσουμε περαιτέρω.

Εάν η ΕΕ υποχωρούσε τώρα, θα αύξανε μόνο τον κίνδυνο να ξεπεραστεί από άλλους και θα μείωνε την παγκόσμια επιρροή της, αφήνοντας ανοιχτό το μονοπάτι για τη βιομηχανία σε άλλες χώρες να καταλάβουν τις αναπτυσσόμενες αγορές για πράσινες τεχνολογίες.

Αυτές είναι στιγμές πολλαπλών κρίσεων, ευκαιριών, και, σίγουρα, προκλήσεις. Οι σημερινές μας  επιλογές θα ορίσουν την πορεία της ιστορίας. Μπροστά σε μια νέα περίοδο για τα όργανα της ΕΕ, χρειαζόμαστε μια πρωτοπόρα ατζέντα—ένα φάρος ελπίδας, που να απελευθερώνει τις δυνατότητες για όλους τους πολίτες, τις κοινότητες και τις βιώσιμες επιχειρήσεις και να οδηγεί σε μια δίκαιη μετάβαση προς ένα μέλλον, όπου οι άνθρωποι θα ευημερούν εντός των ορίων του ενός υγιούς πλανήτη μας.

Ν’ αγκαλιάσουμε το όραμα του να ζεις καλά μέσα σε πλανητικά όρια

Έχουμε το Ευρωπαϊκό Σύμφωνο για το Μέλλον, μια πράσινη και κοινωνική συμφωνία για έναν ενιαίο – πλανητική οικονομία – οδηγό για τον επόμενο 5ετή νομοθετικό κύκλο. Συνεχίζουμε να δίνουμε προτεραιότητα σε μια πράσινη και δίκαιη μετάβαση προς την κλιματική ουδετερότητα, μηδενική ρύπανση και ακμάζουσα φύση στον επόμενο πολιτικό κύκλο από τη Στρατηγική Ατζέντα και μετά.

Χαρτογραφούμε έναν Οικολογικό Μετασχηματισμό

Αντιμετωπίζουμε πλήρως τις συνδεδεμένες κρίσεις του πλανητικού κλίματος, βιοποικιλότητας και ρύπανσης. Καταθέτουμε σχέδιο δράσης για το 2030 με δεσμεύσεις για τον οικολογικό μετασχηματισμό που απαιτούνται έως το 2040 και το 2050 και να αντιμετωπίσει τομείς ανεπαρκούς προόδου (σύμφωνα με το άρθ. 5 (2) του 8ου Ευρ. Προγράμματος δράσης για το περιβάλλον). Αντιμετωπίζουμε τα νομοθετικά κενά, ενισχύουμε τις φιλοδοξίες και αντιμετωπίζουμε τις υπαρξιακές απειλές για τα νοικοκυριά και την ανθρωπότητα. Μειώνουμε τη χρήση πόρων και αξιοποιούμε  τις ευκαιρίες Κυκλικής Οικονομίας (CE), με στροφή επίσης σε μια οικονομία ευημερίας.

Δίνουμε προτεραιότητα στη γρήγορη παρακολούθηση της κυκλικής Οικονομίας με βάση τη χρήση πόρων και τους στόχους μείωσης του αποτυπώματος υλικού και τα μέτρα για την αποδοτικότητα των πόρων. Επανεστιάζουμε την οικονομία στην ευημερία και στους υγιείς ανθρώπους: προωθούμε  αντικατάσταση του Συμφώνου Σταθερότητας και Ανάπτυξης με ένα Σύμφωνο Ευημερίας και Βιωσιμότητας και ζητούμε να τεθούν οι στόχοι της  περιβαλλοντικής και κοινωνικής δικαιοσύνης στο επίκεντρο της οικονομικής διακυβέρνησης της ΕΕ.

Δημιουργούμε τον δημοσιονομικό χώρο που απαιτείται για τις χώρες, ώστε να κάνουν επενδύσεις στη μετάβαση.

Γρήγορη πορεία προς μια οικονομία ενός πλανήτη

Υποστηρίζουμε τους τομείς της οικονομίας, ώστε να γίνουν ανθεκτικοί και ανταγωνιστικοί σε πλαίσιο βιωσιμότητας.

Ενισχύουμε την ανάπτυξη δεξιοτήτων, την κατάρτιση, τη δημιουργία θέσεων εργασίας και την έρευνα σε βασικούς τομείς της πράσινης και κλιματικά ουδέτερης οικονομίας. Επενδύουμε σε έξυπνα δίκτυα ηλεκτρικής ενέργειας και ευρύτερες υποδομές για να βοηθήσουν οι πρωτοπόρες βιώσιμες εταιρίες. Σχεδιάζουμε και υλοποιούμε ένα πακέτο πολιτικής για βιώσιμα συστήματα τροφίμων. Ενισχύουμε τη νομοθεσία για τα χημικά και η εφαρμογή της που υποστηρίζει την ανθρώπινη υγεία, ευνοεί την καινοτομία και αποτρέπει τοξικές αλυσίδες εφοδιασμού.

Προωθούμε μια συστημική αλλαγή μέσω επενδύσεων, δίκαιης φορολογίας και διανομής. Δεσμευόμαστε για ένα Κοινωνικό και Πράσινο Επενδυτικό Σχέδιο για τη μετάβαση στην Πράσινη Συμφωνία, έτσι κανείς δεν μένει πίσω – άνθρωποι και επιχειρήσεις. Μεταρρύθμιση της φορολογίας και των τιμών, για να διασφαλιστεί η δικαιοσύνη και η αναδιανομή, εφαρμόζοντας την αρχή «ο ρυπαίνων πληρώνει».

Μετατρέπουμε την ασφαλή και βιώσιμη επιλογή στην εύκολη επιλογή για ανθρώπους και επιχειρήσεις.

 Χρησιμοποιούμε πολιτικές προσφοράς και ζήτησης, για να αυξήσουμε τη συνοχή των πολιτικών και για να δεσμευτούμε σε μια ατζέντα ελπίδας και αυτοπεποίθησης, ένα δραστικό και βιώσιμο πρόγραμμα για το κοινό μας μέλλον και την συστημική αλλαγή, χωρίς να αφήσουμε κανέναν πίσω.

Χρειαζόμαστε ένα παγκόσμιο χάρτη για την Δίκαιη Μετάβαση, στην οποία ο καθένας μπορεί να είναι μέρος της λύσης. Σαφώς ευρωπαϊκό αλλά και παγκόσμιο.

Στοχεύουμε στην προστασία των πιο ευάλωτων από αρνητικές εξωτερικές επιδράσεις.

Προτείνουμε ένα Ευρωπαϊκό Σύμφωνο για το Μέλλον, μια νέα πράσινη και κοινωνική συμφωνία για μια οικονομία ενός πλανήτη

Αυτό αντικατοπτρίζει τη θεμελιώδη επιλογή που αντιμετωπίζει τώρα η κοινωνία. Αυτό το σχέδιο δράσης ελπίδας και θάρρους είναι για τώρα και αύριο, για τις νέες και τις μελλοντικές γενιές, επιτρέποντας στην παλαιότερη γενιά να φύγει αφήνοντας μια κληρονομιά ενός κόσμου που αξίζει να ζεις.

Μια δέσμευση για ένα ευρωπαϊκό σύμφωνο για το μέλλον.

Συνεργασία σε όλα τα επίπεδα διακυβέρνησης για τη δημιουργία του σωστού «περιβάλλοντος υπηρεσιών και προϊόντων»  το φυσικό, οικονομικό, πολιτικό και κοινωνικό – πολιτιστικό πλαίσιο εντός του οποίου λειτουργούν οι πολίτες και κάνουν τις επιλογές τους. Οι πολίτες θα πρέπει να μπορούν εύκολα να επιλέγουν τις βιώσιμες επιλογές είτε για την κινητικότητα, τη στέγαση, την ενέργεια, τα τρόφιμα είτε για άλλα απαραίτητα αναλώσιμα. Αναθεωρούμε τις πολιτικές εταιρικών και δημόσιων προμηθειών, ώστε να προωθούν το  μετασχηματισμό της αγοράς.

Προωθούμε μια δίκαιη μετάβαση

Αναπτύσσουμε ένα νέο κοινωνικό συμβόλαιο, για να μην αφήσουμε κανέναν πίσω.

Δεσμευόμαστε για μια στρατηγική κοινωνικής προστασίας σε επίπεδο ΕΕ προσανατολισμένη στα αποτελέσματα με μόνιμη παρακολούθηση για την αντιμετώπιση των ανισοτήτων και τον τερματισμό της φτώχειας. Επιδιώκουμε ελάχιστο εισόδημα για όλους, συστηματικές κοινωνικές πολιτικές, λαμβάνοντας υπόψη το φύλο, τις οικονομικές και άλλες ανισότητες. 

Ενισχύουμε την περιβαλλοντική δημοκρατία και δίνουμε φωνή στη νεολαία και σε παραμελημένες κοινωνικά ομάδες. Υποστηρίζουμε την υιοθέτηση ενός πρόσθετου Πρωτοκόλλου προς την Ευρωπαϊκή Σύμβαση για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα, που να αναγνωρίζει το δικαίωμα του ανθρώπου σε ένα καθαρό, υγιές και βιώσιμο περιβάλλον. Προωθούμε την εφαρμογή μιας ευρωπαϊκής στρατηγικής για την κοινωνία των πολιτών και του πολιτικού διαλόγου, με έμφαση στις νεότερες γενιές και τις περιθωριοποιημένες ομάδες και φέρνουμε καινοτομίες στη συμμετοχική δημοκρατία.

Δείχνουμε Αλληλεγγύη και αναλαμβάνουμε τις Ευθύνες μας

Υποστηρίζουμε και εκδηλώνουμε αλληλεγγύη σε μια διευρυνόμενη ΕΕ.

Προωθούμε την ανάπτυξη της πράσινης και δίκαιης μετάβασης στις υποψήφιες χώρες για την απεξάρτηση από τα ορυκτά καύσιμα, στηρίζουμε την αξιοπρεπή εργασία, την υγεία και την ασφάλεια με τη δέουσα νομική, διοικητική και οικονομική υποστήριξη. Ζητούμε Μεταρρύθμιση της διακυβέρνησης της ΕΕ, για να διασφαλιστεί ότι η λήψη αποφάσεων δεν θα δυσχεραίνεται από τη διεύρυνση της ΕΕ.

Δεσμευόμαστε για παγκόσμια δικαιοσύνη και προωθούμε τις συνεργασίες για την αντιμετώπιση κοινών προκλήσεων.

Αναλαμβάνουμε την ευθύνη του περιορισμού των αρνητικών εξωτερικών επιπτώσεων και της εκμετάλλευσης των πόρων της Ευρώπης, επιδιώκουμε ηγετικό ρόλο στην παγκόσμια διπλωματία για πολυμερείς λύσεις και εταιρικές σχέσεις τύπου πράσινης συμφωνίας και συστηματικά πιέζουμε για τον σεβασμό του διεθνούς κράτους δικαίου.

Εφαρμόζουμε τις δεσμεύσεις

Εφαρμογή και επιβολή της νομοθεσίας της ΕΕ για την προστασία του κράτους δικαίου και της υγείας μας.

Δημιουργούμε ένα σχέδιο δράσης υλοποίησης και επιβολής, με ιδιαίτερη έμφαση στην τήρηση του κράτους δικαίου σε ολόκληρη την ΕΕ.

Ενίσχυση της διακυβέρνησης της ΕΕ και της εμπιστοσύνης στο Ευρωπαϊκό Έργο.

Υλοποιούμε μια Στρατηγική της ΕΕ για την καταπολέμηση της παραπληροφόρησης, την εξάλειψη των κακόβουλων επιρροών κατεστημένων συμφερόντων και ενισχύουμε τη δημόσια λογοδοσία. Ζητούμε Διορισμό Αντιπροέδρου της Επιτροπής για την Ευρωπαϊκή Πράσινη Συμφωνία και τις Κοινωνικές Επενδύσεις, αντιπρόεδρο για τη δίκαιη μετάβαση και Επίτροπο για τη Νεολαία και Μελλοντικές Γενιές.