Διεθνές συνέδριο για το ποδήλατο στην Πάτρα

Η εμπειρία από την ευρεία χρήση του ποδηλάτου ως μέσου αστικής μετακίνησης είναι ιδιαίτερα θετική όχι μόνο από πλευράς μείωσης καυσαερίων και εξόδων για καύσιμα, κυκλοφοριακής ανακούφισης αλλά και από πλευράς ανάπτυξης: δημιουργεί ανάπτυξη και οικονομικές δραστηριότητες. Σε ευρωπαϊκή κλίμακα υπολογίζεται στα επίπεδα του ΑΕΠ της Δανίας!

Αυτή ήταν μια διαπίστωση στην οποία συνέκλιναν οι ομιλητές από την Πολωνία, την Αυστρία, την Ιταλία αλλά και από ελληνικές πόλεις, ιδιαίτερα την ελληνική «πρωτεύουσα του ποδηλάτου», την Καρδίτσα, σε Διεθνές συνέδριο που έγινε στην Πάτρα για το ποδήλατο. Το συνέδριο, με αξιοσημείωτη συμμετοχή κοινού και εκπροσώπων φορέων, έγινε την Τετάρτη 27 Νοεμβρίου στο χώρο της Αγοράς Αργύρη και είχε θέμα «Ευρωπαϊκές και Ελληνικές επιτυχείς πρακτικές προώθησης του ποδηλάτου». 

Αξίζει να ξεχωρίσουμε κάτι που τόνισαν οι ομιλήτριες από το Gdansk της Πολωνίας και το Gratz της Αυστρίας: Ένα ολοκληρωμένο σχέδιο ένταξης του ποδηλάτου ως βασικού μέσου αστικών μεταφορών αποδίδει πολύ περισσότερα από τα αναμενόμενα, όμως  δεν χρειάζεται να γίνουν όλα για να μπει σε εφαρμογή.  Ορισμένες βασικές παρεμβάσεις, χωρίς υπερβολικούς περιοριστικούς κανόνες,  αν γίνουν αρχικά, έχει αποδειχθεί ότι αρκούν για να ενθαρρυνθούν οι πολίτες, να απαλλαγούν από τον «εθισμό στην αυτοκίνηση» και να χρησιμοποιούν το ποδήλατο και χωρίς την ολοκλήρωση των ειδικών υποδομών (δίκτυο ποδηλατολωρίδων , τροποποιήσεις κυκλοφορίας κλπ). Η ίδια η εξάπλωση της καθημερινής χρήσης εδραιώνει την εικόνα της θετικής αλλαγής της καθημερινότητας και της ποιότητας ζωής.  

Καλύτερη, ασφαλέστερη καθημερινότητα

Αξίζει να αναφέρουμε ότι στην Padova της Ιταλίας πέτυχαν, εφαρμόζοντας ένα σχέδιο προώθησης του ποδηλάτου στην καθημερινή μετακίνηση, διπλάσιο ποσοστό μείωσης οδικών ατυχημάτων από το εθνικό ποσοστό της χώρας. Στο Gratz έχουν κατεβάσει το όριο ταχύτητας στην πόλη (πλην οδών προτεραιότητας) στα 30 χιλιόμετρα, ξεπερνώντας τις αρχικές αντιδράσεις,  με θετικότατα αποτελέσματα. Στην Uulu  της Φιλανδίας, πόλη χιονισμένη έξι μήνες το χρόνο, έχουν πετύχει 20% των μετακινήσεων να γίνεται με ποδήλατο.

Το πρωτοπόρο παράδειγμα της Καρδίτσας

Υπάρχει μια ελληνική πόλη στην ευρωπαϊκή πρωτοπορία της βιώσιμης μετακίνησης: 

Η Καρδίτσα στη Θεσσαλία, εκμεταλλευόμενη την παράδοσή της στο ποδήλατο, το επίπεδο έδαφος και το συνεκτικό – ακτινωτό σχήμα του πολεοδομικού της σχεδιασμού, έχει πετύχει συγκρίσιμα με ολλανδικές πόλεις επίπεδα καθημερινής χρήσης του ποδηλάτου για αστικές μετακινήσεις της τάξης του 30% του συνόλου. Το 2004 πήρε το βραβείο του «Διεθνούς κλιματικού αστεριού» κυρίως λόγω της κυριαρχίας του ποδηλάτου στις αστικές μετακινήσεις.  Έχοντας αξιοποιήσει επανειλημμένα επιχορηγήσεις είτε από το Υπ. Περιβάλλοντος είτε από ευρωπαϊκούς πόρους έχει κατασκευάσει ένα συνεκτικό δίκτυο πεζοδρόμων – ποδηλατοδρόμων στον κύριο πολεοδομικό ιστό της, με επεκτάσεις που το συνδέουν με βασικούς  πόλους δραστηριοτήτων όπως η Κτηνιατρική Σχολή, το ΤΕΙ, τα αθλητικά της κέντρα. Ήδη, παρότι κάθε οικογένεια έχει ποδήλατα, σε αριθμό ίσο με τα μέλη της, έχει τεθεί σε λειτουργία σύστημα κοινοχρήστων ποδηλάτων με αξιοσημείωτη επιτυχία (30 χρήσεις την ημέρα ανά ποδήλατο), αν και δεν λείπουν τα προβλήματα, κυρίως με τη μορφή του βανδαλισμού ποδηλάτων και υποδομής (σταθμών). Το σύστημα, αρχικά (πιλοτικά) δωρεάν, τιμολογείται πολύ φθηνά (1 λεπτό του ευρώ το λεπτό μετά τα πρώτα 30 που είναι δωρεάν) και ήδη έχουν εκδώσει ετήσια κάρτα σε πολύ προσιτή τιμή. Βέβαια στηρίζεται στο υπάρχον δίκτυο ποδηλατοδρόμων, στα κομβικά σημεία του οποίου έχουν τοποθετηθεί οι σταθμοί των κοινόχρηστων ποδηλάτων.

Οι ομιλήτριες από την Καρδίτσα, στελέχη του Δήμου, υπογράμμισαν ότι για να πετύχει και να εδραιωθεί μια πολιτική ήπιας και βιώσιμης αστικής μετακίνησης χρειάζεται μια σοβαρή κυκλοφοριακή μελέτη, ειδικότερη μελέτη του δικτύου ποδηλατοδρόμων,  ιεράρχηση προτεραιοτήτων, μακροχρόνια δέσμευση στη στροφή από το ΙΧ στο ποδήλατο και τα μαζικά  μέσα μεταφοράς από πολιτικούς και υπηρεσιακούς  παράγοντες, έμφαση στην κυκλοφοριακή παιδεία, ενσωμάτωση της ήπιας μετακίνησης στο σύνολο της πολεοδομικής πολιτικής. 

Στη Δυτική Ελλάδα έχουμε επίσης το καλό παράδειγμα του Μεσολογγίου, όπου χωρίς ιδιαίτερα μεγάλες ειδικές υποδομές το ποδήλατο έχει κερδίσει  αξιοσημείωτο κομμάτι από την πίτα των αστικών μεταφορών. Μπορούμε και στην Πάτρα να προχωρήσουμε. Μελέτες έχουμε, πολιτικές δεσμεύσεις επίσης, ενδιαφέρον του κοινού, ιδίως των νέων αυξανόμενο. 

Αν δώσουμε στο ποδήλατο το χώρο που του αξίζει, θα μας ανταμείψει πλουσιοπάροχα, όπως την Καρδίτσα: καλύτερη κυκλοφορία, λιγότερος θόρυβος και καυσαέρια, ηρεμότερη ζωή, αλλά και οικονομική δραστηριότητα όχι ευκαταφρόνητη.

Περισσότερα για το συνέδριο και οι εισηγήσεις στο www.bikeconference.eu. 

Γιώργος Κανέλλης