Ο έμφυτος φόβος των ανθρώπων προς τα φίδια δημιουργεί πολλές φορές κινδύνους και για … τις σαύρες. Πράγματι, θα λέγαμε πως είναι αρκετά παρεξηγημένα ερπετά οι σαύρες και κυρίως οι άποδες. Ίσως οι περισσότεροι δεν γνωρίζετε πως υπάρχουν άποδες σαύρες και πως το μεγαλύτερο ποσοστό θανατώνεται λόγω της ομοιότητας που έχουν με τα φίδια. Επιπρόσθετα είναι σημαντικό να αναφερθεί ότι είναι άκακες και δεν υπάρχει κανένας κίνδυνος επίθεσης προς τον άνθρωπο.
Στις παρακάτω πληροφορίες θα διαβάσετε αναλυτικά όλα όσα πρέπει να γνωρίζετε για τις δύο πιο ασυνήθιστες οικογένειες ερπετών που εμφανίζονται στους ελληνικούς βιότοπους.
Οικογένειες Anguidae & Scincidae
Έχει καταγραφεί ότι η Anguidae αποτελείται από 94 είδη σε 8 οικογένειες εκ των οποίων τρία από αυτά ζουν και στην Ελλάδα ( π.χ. το ενδημικό είδος Anguis cephallonica, Anguis fragilis και Pseudopous apodus). Ωστόσο η οικογένεια Scincidae αποτελείται από 1200 είδη. Αξίζει να σημειωθεί ότι χαρακτηρίζεται από τις μεγαλύτερες οικογένειες ερπετών που έχουν καταγραφεί ποτέ. Στην Ελλάδα απαντώνται τέσσερα είδη και ένα υποείδος (π.χ. το ενδημικό υποείδος Ablepharus kitaibelii kitaibelii, Ablepharus bydaki, Chalcides ocellatus, Trachylepis ayrata και Ophiomorus punctatissimus).
Ο Αβλέφαρος (Ablepharus kitaibelii kitaibelii) είναι ένα μικρού μήκους ερπετό που φτάνει περίπου τους 10-13 πόντους. Αν είσαι πολύ προσεκτικός θα τον δεις να περνά ανάμεσα ή κάτω από ξεραμένα φύλλα. Του αρέσει ακόμα να κρύβεται κάτω από πέτρες και νεκρούς κορμούς στο έδαφος. Δραστηριοποιείται την ημέρα και τρέφεται κυρίως με έντομα και αρθρόποδα. Η αναπαραγωγική περίοδος ξεκινά τον Απρίλιο όπου γεννούν τα αυγά τους τους επόμενους μήνες (4 περίπου τη φορά). Έπειτα από 2 με 3 μήνες εκκόλαψης οι νεοσσοί αρχίζουν να εμφανίζονται.
Ο Οφιόμορος (Ophiomorus punctatissimus) δεν είναι φίδι αλλά μια άποδη σαύρα. Αυτό μπορεί να γίνει αντιληπτό σε κάποιον αν παρατηρήσει τα βλέφαρα στα μάτια του, κάτι που τα φίδια δεν διαθέτουν. Δυστυχώς αυτή και πολλές άλλες άποδες σαύρες σκοτώνονται από τον άνθρωπο, επειδή όλοι νομίζουν πως είναι φίδια.
Ακόμα ένα παρεξηγημένο ερπετό είναι ο Τυφλίτης (Pseudopus apodus). Δραστηριοποιείται την ημέρα όπου λιάζεται τις πρωινές ώρες. Ωστόσο πολλά από αυτά χάνουν την ζωή τους ενόσω βρίσκονται στο έδαφος και απορροφούν ηλιακή ακτινοβολία, λόγω του ότι πολλοί είναι εκείνοι που τα σκοτώνουν με τα αυτοκίνητα εξαιτίας της απροσεξίας τους. Το μέγεθος του τυφλίτη κυμαίνεται στο 120-140 cm. Τρέφεται κυρίως με έντομα, μικρά θηλαστικά και ερπετά. Μέχρι στιγμής δεν φαίνεται να υπάρχει πρόβλημα ως προς την εξαφάνισή του.
Το κονάκι (Anguis cephallonica) είναι μια άποδη ζωοτόκα σαύρα. Διαθέτει βλέφαρα και ακουστικό σύστημα σε αντίθεση με τα φίδια. Είναι ημερόβια σαύρα που τρέφεται με έντομα και αρθρόποδα. Αν ποτέ την εντοπίσετε, να δώσετε αρκετή προσοχή στην ουρά της. Τα Anguis φημίζονται για την αυτοτομία τους. (απελευθέρωση της ουράς)
Επιμέλεια: Τζώρας Ηλίας