Η ΔΙΑΦΩΝΙΑ ΤΗΣ ΟΙΚΙΠΑ ΓΙΑ ΤΗ ΣΧΕΔΙΑΖΟΜΕΝΗ ΕΠΙΧΩΣΗ ΚΑΙ ΔΙΧΟΤΟΜΙΣΗ ΤΟΥ ΚΑΛΑΜΙΩΝΑ
Πλησιάζει ο χρόνος για την υλοποίηση του Έργου «Ανάπλαση – αξιοποίηση περιοχής Έλους Αγυιάς».
Το έργο, όπως είναι ήδη γνωστό, είναι της τάξης των 3,2 εκατομμυρίων και προβλέπει κατασκευή υποδομών αναψυχής, διαδρομές με πατημένο χώμα για άθληση και περίπατο, δημιουργία ξύλινων διαδρόμων περιπάτου (πεζογέφυρα) ύψους ενός μέτρου πάνω από την επιφάνεια του νερού, Παρατηρητήριο, ποδηλατόδρομο από την Κανελλοπούλου (στο ύψος του παλιού κολυμβητηρίου) μέχρι την Πλαζ, νέες κατάλληλες φυτεύσεις δέντρων, χώρο στάθμευσης οχημάτων, θα εγκατασταθούν κιόσκια, παγκάκια, φωτισμός, μελέτη πυροπροστασίας και άλλα.
Η Οικολογική Κίνηση Πάτρας, έχοντας από πολλών ετών τοποθετηθεί κριτικά μεν, αλλά σαφώς θετικά, υπέρ της υλοποίησης της Μελέτης Καραθανάση (στην οποία στηρίζεται το έργο), ώστε να παύσουν επιτέλους οι αυθαίρετες επεμβάσεις, τα μπαζώματα και να βελτιωθεί η αξία αναψυχής του χώρου, όσο και τα οικολογικά του χαρακτηριστικά, έχει ήδη από τον Ιούνιο του 2019 απευθύνει σειρά εγγράφων, τόσο στον Δήμο όσο και στην Περιφέρεια και την Διαχειριστική Αρχή με συγκεκριμένες και τεκμηριωμένες παρατηρήσεις, ώστε το έργο να υλοποιηθεί, αλλά με προσοχή σε οικολογικά ευαίσθητα στοιχεία του Έλους και αποφυγή πληγμάτων στην προστατευόμενη πανίδα του.
Συνεχίσαμε την επικοινωνία με τον Δήμο Πατρέων, την αρμόδια Διεύθυνση Αρχιτεκτονικού Έργου και τον υπεύθυνο αντιδήμαρχο κ. Κορδά και κατά τη διάρκεια του 2020 και ιδιαίτερα μέσα στο καλοκαίρι, τόσο γραπτά όσο και με δια ζώσης συναντήσεις. Υπήρξαν αξιοσημείωτα σημεία συμφωνίας που θα ληφθούν υπόψη για εφαρμογή των παρατηρήσεών μας, όσο και μια σημαντική διάσταση απόψεων.
Τα ευαίσθητα σημεία
Πιο συγκεκριμένα θέσαμε τα παρακάτω θέματα:
α) Θέμα φωτισμού. Μας διαβεβαίωσαν ότι έχουν επίγνωση της σημασίας να μην είναι ισχυρός και διαχεόμενος, ώστε να μην διαταράξει την πανίδα αμφιβίων και ερπετών.
β) Θέμα χωμάτινης διαδρομής στο μέσο του τομέα ΦΑ5. Ο τομέας αυτός (λίγα στρέμματα σε επαφή με την περιοχή του κάμπινγκ – πριν από αυτή) είναι μόνιμα υγρός ή λασπώδης και άκρως σημαντικός για την αναπαραγωγή των αμφιβίων. Προτείναμε, και έγινε δεκτό, η χωμάτινη διαδρομή να μετακινηθεί προς την άσφαλτο, ώστε να εφάπτεται αυτής, και να μην πλήττεται ο χώρος αναπαραγωγής.
γ) Θέμα αντικατάστασης ευκαλύπτων στον προβλεπόμενο χώρο οργανωμένου πάρκινγκ. Ξεκαθαρίσαμε και εγγράφως ότι η αφαίρεση μερικών δεκάδων από τα δέντρα αυτά, που δεν ανήκουν στην χλωρίδα μας και έχουν αρνητικές επιπτώσεις, είναι απολύτως παραδεκτή. Φυτεύσεις με είδη μεσογειακής χλωρίδας, όπου απαιτηθεί, είναι επιθυμητές.
δ) Θέμα τρόπου κατασκευής ξύλινου διαδρόμου εντός του καλαμιώνα. Στο σημείο αυτό, σημαντικό γιατί, αν δεν υλοποιηθεί σωστά, θα διχοτομήσει τον καλαμιώνα, εξέλιξη απορριπτόμενη από την μελέτη και μη ανεκτή, υπάρχει διάσταση απόψεων.
Εμείς θέσαμε προφορικά και γραπτά το θέμα της μη χρήσης επιχωμάτωσης για την θεμελίωση του διαδρόμου, ή την αφαίρεση αυτής, αν απαιτηθεί σημειακά, ενώ από την πλευρά του Δήμου παρουσιάστηκε η θέση για χρήση επιχωμάτωσης, σε πλάτος 5,5 μέτρων, ώστε να είναι εφικτή η προβλεπόμενη στην μελέτη θεμελίωση του ξύλινου διαδρόμου επί πασσάλων και παραμονή αυτής μετά την κατασκευή για λόγους αντιπυρικής πρόσβασης.
Η τελική μας θέση στο σημαντικό αυτό ζήτημα είναι η ακόλουθη, και στάλθηκε στον Δήμο στις αρχές Αυγούστου:
«Θεωρούμε αναγκαίο τον περαιτέρω προβληματισμό και την αναζήτηση της βέλτιστης και προπαντός συμβατής με το πνεύμα και το γράμμα της μελέτης, η οποία είναι προς υλοποίηση, διότι αφενός θεωρούμε ότι είναι το κυριότερο σημείο που απομένει για την διασφάλιση της οικολογικής πληρότητας του έργου, αφετέρου θεωρούμε ότι η θέση που παρουσιάστηκε και συζητήθηκε στην διαβούλευσή μας, που έγινε μετά από πρόσκλησή σας, στο γραφείο της κ. Δ/ντριας την 31η Ιουλίου, κάθε άλλο παρά κλείνει με παραδεκτό τρόπο το θέμα.
Θυμίζουμε ότι από την πλευρά σας με επίκληση λόγων πρακτικής υλοποίησης της πασσαλόπηξης, στην οποία προβλέπεται από την μελέτη να στηριχθεί ο ξύλινος διάδρομος και το προβλεπόμενο υπερυψωμένο παρατηρητήριο, υποστηρίχτηκε ότι λύση είναι η επίχωση – επίστρωση σε πλάτος 5,5 – 6 μέτρων, κατά μήκος της διαδρομής, και η διατήρηση της επίχωσης στη συνέχεια, για λόγους αντιπυρικής πρόσβασης.
Σε σχέση με την παραπάνω θέση επισημαίνουμε ότι έχει το βαρύ μειονέκτημα της πλήρους διχοτόμησης του καλαμιώνα, πράγμα που συνεπάγεται αποκοπή της επικοινωνίας των διαβιούντων ειδών του βόρειου τμήματος με το νότιο, πράγμα το οποίο σαφώς επιθυμεί να αποτρέψει η μελέτη, προκρίνοντας την λύση της κατασκευής του διαδρόμου επί πασσάλων. Επομένως, μια τέτοιας μορφής υλοποίηση του «ξύλινου» διαδρόμου (πρακτικά κατασκευή χαλικόστρωτου δρόμου) δεν είναι συμβατή με την μελέτη.
Σε τηλεφωνική επικοινωνία του μέλους της ΟΙΚΙΠΑ Γ. Κανέλλη με στέλεχος της Διεύθυνσης την Τετάρτη 5 Αυγ. διατυπώσαμε, ως πρόταση διερεύνησης μιας βελτιωμένης λύσης, η οποία θα αποτρέπει την διχοτόμηση του καλαμιώνα αλλά και θα διατηρεί τον ξύλινο διάδρομο και το παρατηρητήριο, τα οποία είναι επίσης προβλεπόμενα στοιχεία της μελέτης, την υλοποίηση του διαδρόμου μέχρι το μέσον του καλαμιώνα, ώστε να υπηρετηθεί ο βασικός του σκοπός της ασφαλούς πρόσβασης στο παρατηρητήριο, χωρίς να διχοτομείται ο καλαμιώνας.
Επανερχόμεθα, για να υπογραμμίσουμε την απόλυτη ανάγκη και αυτή ακόμη η πρόταση (εφόσον επιλεγεί) να υλοποιηθεί με τη μέγιστη προσέγγιση στο πνεύμα και το γράμμα της μελέτης του έργου.
Αυτό σημαίνει ότι Δήμος και Ανάδοχος του έργου οφείλουν να δουν το τμήμα αυτό του έργου ως δασοτεχνικό, που όντως είναι, να διερευνήσουν και να αξιοποιήσουν τεχνικές μεθόδους (πληροφορούμεθα ότι υπάρχουν τέτοιες), που είτε θα αποκλείουν είτε θα περιορίζουν σημειακά την επίχωση, προβλέποντας και την αφαίρεσή της μετά την ολοκλήρωση της πασσαλόπηξης και κατασκευής του διαδρόμου και του παρατηρητηρίου.
Σε ό,τι αφορά στο αντιπυρικό ζήτημα, σημειώνουμε ότι μια ετήσια κοπή του είδους χαμηλού καλαμιού (αυστραλιανός φραγμίτης), που φύεται εκεί, είναι επαρκής προστασία. Επιπλέον, η διάνοιξη μιας τάφρου παράλληλα με τον διάδρομο (συμβατή με τη μελέτη που προβλέπει υδάτινο στοιχείο εκεί) και εκρίζωση κατά μήκος αυτής των φραγμιτών θα οδηγήσει πιθανότατα στην αντικατάστασή τους από ψαθί, καταλληλότερο από αντιπυρική άποψη. Μια τέτοια επιλογή θα ελαχιστοποιήσει την περιβαλλοντική επίπτωση και θα κατοχυρώσει την οικολογική φυσιογνωμία του έργου, σε ό,τι αφορά σε ένα πράγματι δύσκολο αλλά και ευαίσθητο τμήμα του.
Ώστε, χωρίς προβλήματα, να προχωρήσει το πράγματι σημαντικό αυτό έργο, η εκτέλεση του οποίου χρόνια αναμενόταν από την πόλη μας και να επιτευχθούν όλοι οι στόχοι του: ουσιαστική βελτίωση των δυνατοτήτων αναψυχής, ανάδειξη των φυσικών–οικολογικών του πολύτιμων χαρακτηριστικών, οριστικός τερματισμός των όποιων αυθαίρετων επεμβάσεων στον χώρο αυτόν – απόκτημα όλων των πατρινών.
Η ΟΙΚΙΠΑ θεωρεί ότι οι παραπάνω προτάσεις της, ως προς την αποφυγή μονίμων επιχώσεων, είναι καίριας περιβαλλοντικής σημασίας και επιφυλάσσεται να αντιδράσει με κάθε νόμιμο τρόπο σε περίπτωση μη αποδοχής τους. Παρακαλούμε θερμά όπως δείτε τις παραπάνω παρατηρήσεις μας με προσοχή και θετικό πνεύμα. Είμαστε στη διάθεσή σας για νέα από κοντά συζήτηση.»
Υπογραμμίζουμε και πάλι την ανάγκη να ληφθούν υπόψη οι τεκμηριωμένες παρατηρήσεις μας, ώστε το σημαντικό αυτό για την πόλη έργο να εναρμονίζεται με τα σπουδαία οικολογικά χαρακτηριστικά του Έλους και να συμβαδίσουν βελτιωμένη δυνατότητα αναψυχής και σεβασμός χλωρίδας και πανίδας.
Μια σοβαρή παραβίαση της μελέτης, όπως η διχοτόμηση του καλαμιώνα με κατασκευή χαλικόστρωτου δρόμου, δεν είναι με κανένα τρόπο αποδεκτή.
Γ. Κανέλλης