Η ευρύτερη περιοχή των Δελφών, ο Κρισσαίος κόλπος και τα εσωτερικά πρανή των βουνών που περικλείουν τη θάλασσα και την κοιλάδα των Δελφών, περιλαμβάνει (επιπλέον των ίδιων των Δελφών) μία μοναδική σε διεθνές επίπεδο συγκέντρωση αναγνωρισμένων φυσικών και πολιτιστικών στοιχείων (Δελφικό Τοπίο, μνημείο της UNESCO, επώνυμος ελαιώνας, NATURA, SPA, τουριστικά αξιοποιήσιμη παραλία, κ.α.) Όμως οι εξορύξεις βωξίτη, που μοιάζουν να έχουν «κυριαρχήσει» στην τοπική παραγωγική φυσιογνωμία, περισφίγγουν και επιβαρύνουν όλο και περισσότερο την περιοχή, έχουν επιβάλει τη φτώχεια και απειλούν να της στερήσουν τη φυσική και αισθητική της φυσιογνωμία, αφήνοντας πίσω τους μόνο φτώχεια, μεταλλευτικά απόβλητα και σεληνιακό τοπίο.
Επέκταση επιφανειακών εξορύξεων
Το 2010 άρχισε η όλο και μεγαλύτερη και όλο και πιο οργανωμένη αντίδραση της τοπικής κοινωνίας που μέχρι σήμερα έχει αναδείξει όλη την αλήθεια.
Τέλος του 2010 έληγε η μίσθωση μέρους της επιφάνειας των παράνομων εγκαταστάσεων βωξίτη της S&B στην προέκταση της πόλης της Ιτέας (και λιμάνι των Δελφών) όπως έληγε και η συνολική άδεια λειτουργίας τους καθιστώντας υποχρεωτική την κατάθεση και έγκριση νέας ΜΠΕ. Οι εγκαταστάσεις αυτές απαρχαιωμένης τεχνολογίας (1941 έως 1980) έχουν κατασκευαστεί και λειτουργούν μέχρι σήμερα καταπατώντας (τουλάχιστον μετά το 1972) κάθε έννοια νομιμότητας. Η έκταση και η μορφή τους απαξιώνουν αισθητικά και ολοκληρωτικά την ευρύτερη περιοχή, μιας και βρίσκονται στη «βιτρίνα» και λιμάνι των Δελφών, αναπτύσσονται κατά μήκος τριών χλμ παραλίας και εκατέρωθεν της Εθνικής Οδού και είναι ορατές από πολύ περισσότερα χιλιόμετρα. Κατά την ανεξέλεγκτη λειτουργία τους ρυπαίνουν, σύμφωνα με μελέτες (αλλά και με την πραγματικότητα που βιώνουν οι κάτοικοι της Ιτέας όσον αφορά σε ό,τι είναι ανθρωπίνως αντιληπτό), την ευρύτερη περιοχή με σκόνη βωξίτη στον αέρα και με ίζημα στη θάλασσα, ενώ σύμφωνα με μελέτη του, το Πανεπιστήμιο Πατρών αναφέρεται ακόμη και σε πρόβλημα με ραδιενέργεια.
Η νέα ΜΠΕ που κατατέθηκε το 2011 ήταν φαιδρού επιπέδου (από τον καθένα εύκολα αντιληπτό) με κορυφαία σημεία τις ψεύτικες αναφορές ότι το λιμάνι των Δελφών δεν είναι τουριστικό και ότι δεν υπάρχει πρόβλημα με τη σκόνη βωξίτη (με το γεγονός καταγεγραμμένο ακόμα και σε διεθνείς Τουριστικούς Οδηγούς!). Αξιοσημείωτη για το γενικότερο επίπεδο σοβαρότητας όλων όσων την ενέκριναν είναι και η αναφορά ότι οι εγκαταστάσεις βωξίτη συμβάλλουν ελαφρά θετικά (!) στον τουρισμό της περιοχής των Δελφών με ανάλογο επιχείρημα. Από την άνοιξη του 2011, πολλοί σύλλογοι και κάτοικοι της περιοχής αντέδρασαν στην ανανέωση των παραχωρήσεων και της άδειας λειτουργίας αυτής της κατάστασης και πολλαπλασιάστηκε η αντίδραση κατά ΜΠΕ επιφανειακών εξορύξεων στον ορεινό όγκο. Όλα τα προαναφερόμενα τεκμηριώθηκαν πολλαπλά με βάση τη Νομιμότητα, την υποβάθμιση του Περιβάλλοντος, τη ζημιά στην υγεία των κατοίκων της περιοχής, την κατάφωρη καταπάτηση του Νόμου περί Δελφικού Τοπίου και τη ζημιά στην Εθνική και τοπική Οικονομία που είναι πολλαπλάσια από τα οφέλη της εξορυκτικής δραστηριότητας.
Αγνοούν τις εναλλακτικές προτάσεις
Απ’ αρχής υπήρξε και κατατέθηκε ολοκληρωμένη και εφικτή αντιπρόταση για τη συνέχιση της μεταλλευτικής δραστηριότητας με τρόπο που επιτρέπει την πλήρη ανάπτυξη και των άλλων παραγωγικών δραστηριοτήτων της περιοχής. Αναφορά στελέχους της μεταλλευτικής εταιρίας S&B στο κόστος εφαρμογής της αντιπρότασης για τις παράνομες εγκαταστάσεις στο λιμάνι επιβεβαιώνει τη ρεαλιστικότητά της. Όσο αφορά στην απαίτηση για μόνο υπόγειες εξορύξεις στον ορεινό όγκο, αυτό το υποσχέθηκε ως λογικό για πολλοστή φορά και τον Ιανουάριο του 2010 ο Διευθυντής της S&B σε Δημοτικό Συμβούλιο στο Λιδωρίκι, αλλά για μια ακόμη φορά ψευδώς.
Εμμονή στα μεταλλεία – υποβάθμιση τουρισμού και γεωργίας
Όλα τα προαναφερόμενα καταγγέλθηκαν επώνυμα από το 2009 σε όλες τις Υπηρεσίες, τοπικές και Εθνικές, Ελεγκτές κ.λ.π. και όπου υπήρξε απάντηση σε αναζήτηση στοιχείων επιβεβαιώθηκαν οι καταγγελίες, αλλά ούτε μία Υπηρεσία δεν έπραξε τα αυτονόητα. Ούτε για τις παρανομίες ούτε για τις πολύ σοβαρές επιπτώσεις στην υγεία των κατοίκων της περιοχής. Από το 2011 και μετά και κατά τις διαδικασίες ανανέωσης μίσθωσης και άδειας λειτουργίας (που έληξαν το 2010) αποκαλύφθηκαν ακόμα περισσότερο όλα τα προαναφερόμενα. Όλα καταγγέλθηκαν σε Λιμενικό Ταμείο, Τοπικό Συμβούλιο Ιτέας, Δημοτικό Συμβούλιο Δελφών, Επιτροπή Περιβάλλοντος Περιφέρειας και Κεντρικό Αρχαιολογικό Συμβούλιο και κανένα από αυτά δεν έλεγξε ούτε αντέκρουσε καμία από τις καταγγελίες, ούτε καν αυτές που ήταν άμεσα και αποκλειστικά στο χώρο ευθύνης του και τις υποχρεώσεις του.
Σε επίρρωση της σημερινής τριτοκοσμικής κατάστασης στην Ελλάδα, εν έτει 2013, μετά από τις συνεδριάσεις των αρμόδιων Συμβουλίων με πολλά μέλη με γνωστές και καταγεγραμμένες σχέσεις με την S&B, όλα τα αιτήματα της S&B εγκρίθηκαν χωρίς καμία αιτιολόγηση. Μόνο επιχείρημα ο παραδοσιακός εκβιασμός «είμαστε φτωχοί∙ αν φύγουν, πώς θα ζήσουμε;», μη απαντώντας φυσικά στα επιχειρήματα σχετικά με το ότι «είμαστε φτωχοί εξαιτίας τέτοιων αποφάσεων». Οι Σύλλογοι και οι πολίτες της περιοχής έχουν προσβάλει στο ΣτΕ όλες τις σχετικές αποφάσεις και έχουν κατατεθεί και μηνύσεις για συγκεκριμένα γεγονότα. Όλα αυτά όμως εκκρεμούν και χρονοκαθυστερούν λόγω της επίσης πολύ βολικής Εθνικής κατάντιας στην ταχύτητα απόδοσης Δικαιοσύνης. Οι σημερινοί αιρετοί που το 2010 στα προεκλογικά κείμενα και φυλλάδια έταζαν για μία ακόμα φορά την τουριστική και αγροτική ανάπτυξη (γνωρίζοντας καλά σε τι ελπίζουν οι ψηφοφόροι), πιθανότατα επειδή αποκαλύφθηκε πια η παρασκηνιακή υπονόμευση της οικονομικής ανάπτυξης επί δεκαετίες, έριξαν τις μάσκες. Από το 2011 που ανέλαβαν επιχειρούν ευθέως τον επίσημο χαρακτηρισμό του λιμανιού των Δελφών και το σύνολο σχεδόν του Δήμου ως μεταλλευτικά. Δελφικό Τοπίο και μνημείο UNESCO στο ίδιο καζάνι…
Το Κεντρικό Αρχαιολογικό Συμβούλιο το 2012 ενέκρινε την ΜΠΕ για το Λαρνάκι (Ιτέα – λιμάνι Δελφών), παρά το ότι αποδεδειγμένα το μεγαλύτερο μέρος των εγκαταστάσεων κατασκευάστηκαν καταπατώντας το Νόμο περί προστασίας Δελφικού Τοπίου, καταφέρνοντας έτσι σοβαρό πλήγμα στο κύρος του θεσμού, που κατά τα άλλα δέχτηκαν υποδειγματικά επί τριάντα χρόνια και θα πρέπει να δεχτούν και στη συνέχεια 20.000 κάτοικοι της περιοχής εις βάρος των περιουσιών τους. Το Δεκέμβριο του 2012 στο λιμάνι των Δελφών αφαιρέθηκε «κατά λάθος» ο χαρακτηρισμός «Κρουαζιέρα» και προστέθηκε το «Χύδην Φορτίο». «Βάσει της πραγματικής κίνησης», σύμφωνα με το Υπ. Ναυτιλίας, με τους κατοίκους της Ιτέας να γνωρίζουν ότι η αλήθεια είναι ακριβώς το αντίθετο.
Από το Φεβρουάριο του 2013 το Δημοτικό Συμβούλιο, μετά και πάλι από συζήτηση παρωδία, πήρε επίσημη απόφαση να προτείνει στα πλαίσια του επαναπροσδιορισμού χρήσεων γης στο «Δελφικό Τοπίο»: α) να παραμείνουν όπως έχουν οι παράνομες εγκαταστάσεις της S&B στην Ιτέα, β) να κατασκευαστούν και νέες, άλλης εταιρίας, εντός Δελφικού Τοπίου ακόμα πιο ορατές στο λιμάνι και την κατοικημένη περιοχή επίσης κατά μήκος του παραλιακού μετώπου και της Εθνικής Οδού και γ) πήρε επίσημα πια θέση ότι το λιμάνι των Δελφών πρέπει να είναι μεταλλευτικό. Μόνη αιτιολόγηση το «είναι πολιτική απόφαση» θυμίζοντας άλλες εποχές…
Επιπλέον, τόσο στα προς σύνταξη Γενικά Πολεοδομικά Σχέδια Άμφισσας και Ιτέας και στο Χωροταξικό της Περιφέρειας Στερεάς, όλος σχεδόν ο Δήμος Δελφών παρουσιάζεται ως μεταλλευτικής προτεραιότητας (πλήρως απαξιωτικό επί της ουσίας για τουρισμό και αγροτική παραγωγή) περιλαμβάνοντας στους σχετικούς χάρτες ως μεταλλευτικής δραστηριότητας μεγάλα τμήματα του Δελφικού Τοπίου και ακόμα και τμήμα της περιοχής της UNESCO.
Διεθνών διαστάσεων πολιτιστικό και περιβαλλοντικό έγκλημα
Τελευταία εξέλιξη, στις 12-12-2013 δημοσιεύτηκε σε ΦΕΚ το Εθνικό Ειδικό Χωροταξικό Σχέδιο Τουρισμού. Η Θάσος, η Μήλος, η Ιερισσός, που έχουν εξορύξεις, προορίζονται για τουριστική ανάπτυξη. Η συνύπαρξη θα γίνει όπως προβλέπεται από τη σχετική Νομοθεσία. Προστατευόμενες περιοχές Κνωσού, Κέρκυρας κ.α. προορίζονται για τουρισμό και προστατεύονται επιπλέον από αυτό. Εκτός από τα νησιά, οι μισές παραλίες ηπειρωτικής Ελλάδας και Πελοποννήσου σε βάθος χιλιομέτρων προορίζονται για τουρισμό. Η περιοχή των Δελφών δεν προορίζεται για τουρισμό. Στην τουριστική Ελλάδα του 2013 δεν αναφέρεται ούτε καν το όνομα Δελφοί! Μοναδικός ρόλος της επί δεκαετίες επίκλησης της προστασίας του φυσικού και Πολιτιστικού πλούτου η εξαπάτηση, η μη έστω άναρχη ανάπτυξη τουρισμού και γεωργίας που θα μπορούσε να αντιμετωπίσει το επιχείρημα «αν φύγουν αυτοί, θα πεθάνουμε». Και τελικά ο «προστατευόμενος πλούτος» να εκτίθεται στο μεγαλύτερο δυνατό κίνδυνο. Αυτόν της πλήρους καταστροφής.
Όσο και αν φαίνεται απίστευτο, το 2011, 2012, 2013, η Ελληνική Κυβέρνηση με συνένοχους τους «ομοϊδεάτες» της Τοπικής Αυτοδιοίκησης προωθούν σταθερά την εκτέλεση ενός παγκόσμιας εμβέλειας Πολιτιστικού και Περιβαλλοντικού εγκλήματος ανυπολόγιστης ζημιάς για την Εθνική οικονομία.
Θύμιος Σκαρίμπας
Μηχανολόγος μηχανικός, κάτοικος Φωκίδας