Η περιοχή της «μύτης» του Δρεπάνου, όπου και ο γνωστός Φάρος, είναι ξεχωριστή από πολλές πλευρές. Δεν είναι σημαντική μόνο για την ναυσιπλοΐα, αλλά και για τον ναυταθλητισμό έχοντας γίνει πόλος έλξης τέτοιων αθλημάτων. Το σημαντικότερο όμως χαρακτηριστικό της είναι η περιβαλλοντική της αξία. Όπως μαρτυρούν τα υπολείμματα της βάναυσης επέμβασης μπαζώματος που έγινε το 2018, είναι υγρότοπος με μόνιμη παρουσία νερού και υδρόβιων ειδών, πτηνών, αμφιβίων και άλλων.
Όμως το μέγιστο μέρος του μικρού αυτού (η όλη περιοχή πίσω από το Φάρο είναι περί τα 34 στρ. με τα 25 από αυτά στην αρμοδιότητα του Πολ. Ναυτικού) αλλά πολύτιμου υγροτόπου επιχωματώθηκε και συμπιέστηκε το 2018 από υπηρεσίες του Πολεμικού Ναυτικού και παρά τις υποδείξεις της Διεύθυνσης Περιβάλλοντος της Περιφέρειας, ήδη από τότε, τα τετελεσμένα εις βάρος της φυσικής της μορφής και της άγριας ζωής παρέμειναν.
Υπήρξε τότε αλληλογραφία, μετά από αναφορά της Οικολογικής Κίνησης Πάτρας μεταξύ της Υπηρεσίας Φάρων του Πολεμικού Ναυτικού, της Διεύθυνσης Περιβάλλοντος της Περιφέρειας Δ. Ελλάδας, του Δήμου Πατρέων, αλλά χωρίς θετικό αποτέλεσμα.
Παραθέτουμε παρακάτω αποσπάσματα από την τότε αναφορά μας, την έγγραφη θέση της Δ. Περιβάλλοντος, αλλά και νέα μας αναφορά του Οκτωβρίου 2024, στην οποία ακόμη δεν έχουμε πάρει απάντηση, στα οποία, όπως εξάλλου και στο φωτογραφικό υλικό που παρουσιάζουμε, φαίνονται καθαρά τα υγροτοπικά χαρακτηριστικά και η καταστροφή που επήλθε.
Η αντίδραση του Δήμου Πατρέων
Κινήσεις για την παραχώρηση του χώρου σε ιδιώτες προκάλεσαν την αντίδραση του Δήμου Πατρέων, που με απόφαση του Δημοτικού Συμβουλίου (229 της 26/6/2024) αντιτάχτηκε στα σχέδια αυτά, απαιτώντας να σταματήσουν οι διαδικασίες παραχώρησης της επιχωματωμένης περιοχής πίσω από το Φάρο σε ιδιώτες επενδυτές και να παραχωρηθεί η περιοχή στο Δήμο με σκοπό «ελεύθερο παραθαλάσσιο πάρκο για όλους τους δημότες, δωρεάν».
Επιβάλλεται όμως όχι μόνο να διασφαλιστεί η ήπια και από όλους χρήση του χώρου για αθλήματα και αναψυχή, αλλά και η ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΗ του ΑΠΟΚΑΤΑΣΤΑΣΗ, με αφαίρεση των επιχωματώσεων και επαναφορά του υγροτόπου.
Γράφαμε στην αναφορά μας του Απριλίου 2018 προς την Δ. Περιβάλλοντος και τη Ναυτική Διοίκηση Ιονίου:
«Επισυνάπτουμε φωτογραφίες από την ευρύτερη περιοχή δυτικά της εξόδου του ποταμού Βολιναίου και μέχρι το εκεί εργοστάσιο του Τιτάνα, στο Δρέπανο Αχαΐας, στις οποίες φαίνεται καθαρά ότι χωματουργικά μηχανήματα απλώνουν μπάζα και γενικότερα αδρανή υλικά και σκεπάζουν εκτάσεις μόνιμα πλημμυριζόμενες, που διαθέτουν υγροτοπικά χαρακτηριστικά. Η περιοχή βρίσκεται πίσω από τον εκεί ευρισκόμενο Φάρο, οπότε το Πολεμικό ναυτικό έχει λόγο και αρμοδιότητα.
Ειδικότερα εκεί υπάρχει φυσική πηγή, που τροφοδοτεί το ορατό στις φωτογραφίες μας ρέμα. Αυτά τα χαρακτηριστικά τις καθιστούν πολύτιμους βιοτόπους για την προστατευόμενη χλωρίδα και ιδίως την ενδημική πανίδα, ιδίως ερπετών και αμφιβίων, και την ορνιθοπανίδα, άσχετα αν περιλαμβάνονται σε επίσημο κατάλογο προστατευόμενων περιοχών ή όχι…»
Ζητούσαμε από την Διεύθυνση την παύση των επεμβάσεων αυτών, αλλά και τη γενικότερη καταγραφή τέτοιων μικρών υγροτοπικών παράκτιων περιοχών στην Περιφέρειά μας, ώστε να αποτρέπονται τέτοιες αιφνιδιαστικές και αυθαίρετες υποβαθμίσεις και αλλοιώσεις. Επίσης ζητούσαμε από τη Ναυτική Διοίκηση Ιονίου να προχωρήσει στις νόμιμες ενέργειες που επιβάλλονταν από τη δική της σκοπιά.
Η Δ/ση Περιβάλλοντος, μετά από αυτοψία που έκανε, με έγγραφό της κατέγραφε την κατάσταση και ζητούσε περιβαλλοντικές άδειες και έγγραφες απόψεις από την Υπηρεσία Φάρων του Πολεμικού Ναυτικού, κοινοποιώντας και στην Εισαγγελία Πρωτοδικών. Δεν ενημερωθήκαμε αν το έγγραφο είχε συνέχεια και αν επιβλήθηκαν κάποιου είδους κυρώσεις, η κατάσταση όμως επί του εδάφους παρέμεινε αμετάβλητη.
Έτσι, με αφορμή και τις νεότερες εξελίξεις (απόφαση Δημοτικού Συμβουλίου, επερώτηση 11 βουλευτών του ΣΥΡΙΖΑ της 17/6/2024, με την οποία ρωτούσαν τους αρμόδιους υπουργούς «πώς θα προστατεύσουν το Φάρο Δρεπάνου Πατρών αποτρέποντας την παραχώρησή του σε ιδιώτες της δημόσιας περιουσίας») η Οικολογική Κίνηση Πάτρας επανήλθε στο ζήτημα της ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΗΣ ΑΠΟΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ της περιοχής που εκκρεμεί.
Η ΟΙΚΙΠΑ επαναφέρει το θέμα της αποκατάστασης του υγροτόπου
Στη νέα αναφορά μας (22/10/2024) προς Διεύθυνση Περιβάλλοντος, Δήμο Πατρέων, Υπηρεσία Φάρων Π.Ν., ΟΦΥΠΕΚΑ τονίζουμε τα παρακάτω:
Σε συνέχεια της σχετικής απόφασης του Δημοτικού Συμβουλίου για την αναφερόμενη επίσπευση της διαδικασίας παραχώρησης του χώρου σε ιδιώτες για τουριστική εκμετάλλευση στη συνημμένη πρόσφατη απόφαση του Δημοτικού Συμβουλίου από την Υπηρεσία Φάρων, η Οικολογική Κίνηση Πάτρας θεωρεί ως αναγκαία νόμιμη και σκόπιμη εξέλιξη να προχωρήσει ο Δήμος Πατρέων στη διαδικασία χαρακτηρισμού της περιοχής πέριξ του Φάρου Δρεπάνου σε ιδιαίτερο στοιχείο της φύσης, σύμφωνα με το άρθρο 21 του Ν 1650/86 όπως τροποποιήθηκε, ώστε να μην επαναληφθεί καμιά ενέργεια εκμετάλλευσης αυτού για τουριστική αξιοποίηση.
Αυτό επιβάλλεται τόσο από την περί φάρων νομοθεσία, όσο και από τα περιβαλλοντικά χαρακτηριστικά της πέριξ του Φάρου αυτού περιοχής, τουλάχιστον πριν το παράνομο μπάζωμά της το 2018 (υγρότοπος που φιλοξενούσε προστατευόμενα είδη άγριας ζωής). Ειδικότερα, στη συνημμένη αεροφωτογραφία για τα έτη 2016 και 2024 φαίνονται οι επεμβάσεις των επιχώσεων σε ύψος άνω του ενός μέτρου. Φαίνεται επίσης ξεκάθαρα πως επρόκειτο για παράκτια λεκάνη, δηλαδή υγροτοπικό οικοσύστημα. Κατά τη διαδικασία της επίχωσης επλήγησαν προστατευόμενα είδη της γηγενούς μικρής πανίδας με βίαιη θανάτωση μέσω ταφής τους εν ζωή και σε περίοδο αναπαραγωγής. Η επέμβαση (από όσο γνωρίζουμε) έγινε χωρίς μελέτη, αλλά ούτε και αποτύπωση των εδαφικών χαρακτηριστικών.
Όπως θα γνωρίζετε, η εκάστοτε δημοτική αρχή έχει την απόλυτη ευθύνη και νομική υποχρέωση, βάσει διεθνών συμβάσεων και του τότε Ν.1650, να έχει εντάξει τον υγρότοπο σε καθεστώς προστασίας και με ορισμό περιφερειακής ζώνης ανεξαρτήτως καθεστώτος ιδιοκτησίας.
Βάσει των ανωτέρω, για την διευκόλυνση της πρόσβασης των επισκεπτών του χώρου λόγω των αγώνων ιστιοσανίδας που γίνονται στη θαλάσσια περιοχή, οι τυχόν εργασίες πρέπει να γίνονται με μελέτη για την διατήρηση των ευαίσθητων μορφών ζωής που φιλοξενεί η περιοχή, των αμφιβίων και των ερπετών, όπως επιβάλλει εξάλλου η περιβαλλοντική νομοθεσία.
Ο Δήμος Πατρέων ζητούμε να εξετάσει:
(α) Την έναρξη της διαδικασίας χαρακτηρισμού της περιοχής πέριξ του Φάρου Δρεπάνου σε ιδιαίτερο στοιχείο της φύσης, προς αποκατάσταση των βλαβών από την επέμβαση του 2018 και την κατά το δυνατόν επαναφορά των υγροτοπικών χαρακτηριστικών, με αφαίρεση των επιχώσεων.
(β) Την νόμιμη πρόσβαση από τη χερσαία ζώνη και τη στάθμευση των αυτοκινήτων των λουόμενων εκτός του χώρου πέριξ του Φάρου και όχι μέσα από τον αιγιαλό.
(γ) Τις προϋποθέσεις για την άσκηση ναυταθλητικών αθλημάτων χωρίς να θίγονται τα φυσικά υγροτοπικά χαρακτηριστικά.
(δ) Την αποτροπή, σύμφωνα και με την σχετική απόφαση του Δημοτικού Συμβουλίου Πατρέων, της τουριστικοποίησης του χώρου με ξενοδοχειακή Μονάδα, κάτι ασύμβατο με τα χαρακτηριστικά αλλά και τα μεγέθη του χώρου.
Οι συναρμόδιες υπηρεσίες (Δνση Περιβάλλοντος, Κτηματική, Πολεμικό Ναυτικό) να συμβάλουν, στο μέτρο των αρμοδιοτήτων τους, στην αποκατάσταση των βλαβών και την οριστικά βιώσιμη διαχείριση της περιοχής.
Ιδιαίτερα παρακαλείται η Δ/νση Περιβάλλοντος ΠΔΕ να ανατρέξει στην αλληλογραφία της με τις υπηρεσίες του Π.Ν. (Υπηρεσία Φάρων) και να επιδιώξει την εφαρμογή των όσων επιβάλλει ο υγροτοπικός χαρακτήρας της περιοχής και είχε ζητήσει με το έγγραφό της, της 19-6-2018.
Επισυνάπτουμε την αλληλογραφία μας με υπηρεσίες του 2018, με την οποία (μάταια) είχαμε προσπαθήσει να περιορίσουμε την καταστροφή του υγροτόπου μέσω της επιχωμάτωσης. Επίσης χάρτη του «Ελληνικού Κέντρου Βιοτόπων Υγροτόπων», όπου καταγράφεται η περιοχή της επίχωσης ως μικρός υγρότοπος και σχετική με το θέμα επερώτηση βουλευτών.
Παρακαλούμε όπως μας ενημερώσετε για τις ενέργειές σας.
Μέχρι τις αρχές Νοεμβρίου δεν έχουμε λάβει απάντηση.
ΑΝΑΜΕΝΟΥΜΕ, αλλά και ΕΠΙΜΕΝΟΥΜΕ ότι:
Πέραν της μη παραχώρησης σε ιδιώτες και της χρήσης της περιοχής από όλους τους δημότες ως παραθαλάσσιου πάρκου, αιτήματα με τα οποία συμφωνούμε, η περιβαλλοντική νομοθεσία (ν. 1650/86 και τροποποιήσεις αυτού) ΕΠΙΒΑΛΛΕΙ την ΑΠΟΚΑΤΑΣΤΑΣΗ των υγροτοπικών χαρακτηριστικών με απομάκρυνση των επιχώσεων.
Γ. Κανέλλης
