Η ΕΣΠΕΡΙΔΑ ΤΟΥ Α.Σ.Τ.Ο ΚΑΙ ΤΗΣ ΟΙΚΙΠΑ

ΚΑΛΕΣ ΠΡΑΚΤΙΚΕΣ για το Περιβάλλον ήταν ο τίτλος της εσπερίδας που διοργάνωσαν το Σάββατο 23/11 ο Α.Σ.Τ.Ο. και η ΟΙΚΙΠΑ. Πλήθος από συμπολίτες συμμετείχαν στην ενδιαφέρουσα αυτή εκδήλωση, που είχε ως στόχο την ενημέρωση και ευαισθητοποίηση σε «πράσινες» πρακτικές, που οφείλουμε να εντάξουμε στην καθημερινότητά μας, ώστε η συμμετοχή μας στην υποβάθμιση του περιβάλλοντος να είναι η ελάχιστη δυνατή.

Στη συζήτηση που ακολούθησε έγινε σαφές σε όλους τους συμμετέχοντες ότι πέρα από την ανάγκη αλλαγής των κεντρικών πολιτικών, η ενεργοποίηση των πολιτών μέσα από την αλλαγή της καταναλωτικής συμπεριφοράς και τον προσανατολισμό σε «οικολογικές» πρακτικές, είναι κομβικός παράγοντας  για ένα βιώσιμο μέλλον.

Εκ μέρους του ΑΣΤΟ η Άννα Ροδίτη ανακοίνωσε τη δημιουργία μιας νέας ομάδας, η οποία θα ασχολείται με δράσεις καθαριότητας και αισθητικών παρεμβάσεων σε διάφορα σημεία της πόλης. Καλή αρχή!

Ακολουθούν περιλήψεις των επί μέρους εισηγήσεων

 

ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΑΠΟΡΡΙΜΜΑΤΩΝ: ΚΟΜΒΙΚΟ ΣΤΟΙΧΕΙΟ ΒΙΩΣΙΜΟΤΗΤΑΣ

ΕΙΣΗΓΗΤΗΣ: Γιώργος Βασιλακόπουλος, φυσικός

Η παραγωγή και διαχείριση των απορριμμάτων στις σύγχρονες κοινωνίες αποτελεί κρίσιμο παράγοντα για τη βιωσιμότητά τους.

Αποκαλυπτικά είναι τα παρακάτω στοιχεία:

– Το 1/3 των τροφών, που παράγουμε παγκοσμίως, καταλήγει στα σκουπίδια.

– Τα προϊόντα μιας χρήσης κυριαρχούν στις αγορές μας, διογκώνοντας την ποσότητα των απορριμμάτων που παράγουμε. (Ενδεικτικά ο μέσος όρος για την Ευρώπη είναι 500 κιλά/κάτοικο/έτος. Η Ελλάδα παράγει λίγο πιο πάνω από τον Μ.Ο.)

– Οι πλαστικές συσκευασίες αποτελούν το μείζον πρόβλημα στον πλανήτη. Το 2018 παρήχθησαν παγκοσμίως 380 εκατομ. τόνοι. Από αυτούς ανακυκλώθηκε περίπου το 9%, κάηκε το 12% και το υπόλοιπο 79% οδηγήθηκε στο περιβάλλον. Οι επιπτώσεις στα υδάτινα οικοσυστήματα είναι τεράστιες.

Μια ορθολογική διαχείριση έχει θέσει κατά σειρά προτεραιότητας τις διαδικασίες της ΠΡΟΛΗΨΗΣ, ΕΠΑΝΑΧΡΗΣΗΣ, ΑΝΑΚΥΚΛΩΣΗΣ (και ΚΟΜΠΟΣΤΟΠΟΙΗΣΗΣ), ΑΝΑΚΤΗΣΗΣ και ΑΠΟΡΡΙΨΗΣ.

[διορθώνω τα παρακάτω, που είναι τοποθετημένα ως εικόνα και δεν μπορώ να επεξεργαστώ:]

Τρόποι ΠΡΟΛΗΨΗΣ – ΜΕΙΩΣΗΣ:

• Αποφεύγουμε τη σπατάλη τροφίμων, που δημιουργεί πολλά οργανικά απόβλητα
• Επιλέγουμε υλικά με μικρό περιβαλλοντικό αποτύπωμα, π.χ. χαρτί αντί πλαστικού
• Αγοράζουμε «χύμα» προϊόντα, όπου είναι δυνατό
• Προτιμούμε αντικείμενα από ανακυκλωμένες πρώτες ύλες
• Επισκευάζουμε συσκευές, που έχουν χαλάσει
• Αποφεύγουμε την εκτύπωση σε χαρτί, όταν δεν είναι αναγκαία
• Επιλέγουμε τον ηλεκτρονικό τρόπο αποστολής των λογαριασμών μας αντί του ταχυδρομείου

 

Παραδείγματα ΕΠΑΝΑΧΡΗΣΗΣ

• Έχουμε επαναχρησιμοποιούμενες τσάντες για τις αγορές μας
• Χρησιμοποιούμε επαναφορτιζόμενες μπαταρίες
• Επαναγεμίζουμε τα μελανοδοχεία των εκτυπωτών
• Χρησιμοποιούμε το εκτυπωμένο χαρτί Α4 και από τις δύο όψεις
• Αποφεύγουμε υλικά μιας χρήσης (ποτηράκια καφέ, καλαμάκια κλπ.) επιλέγοντας επαναχρησιμοποιούμενα υλικά
• Προωθούμε τα άχρηστα ρούχα μας σε δομές, που καλύπτουν κοινωνικές ανάγκες

Η ανάκτηση (αποτέφρωση) και η απόρριψη (υγειονομική ταφή) είναι στις τελευταίες θέσεις στην ιεράρχηση μεθόδων διαχείρισης, λόγω πιθανών επιπτώσεων στο περιβάλλον.

ΑΛΛΑ ΡΕΥΜΑΤΑ ΑΝΑΚΥΚΛΩΣΗΣ

* ηλεκτρικές – ηλεκτρονικές συσκευές:

      – Παράδοση στα καταστήματα πώλησης

      – Στο πάρκινγκ Καλεντζώτη κάθε Τετάρτη απόγευμα (5:00-8:00 μ.μ.). ΚΟΙΝΣΕΠ «Ανακυκλώνω στην Πηγή». Για ογκώδεις συσκευές παραλαβή από το σπίτι σας, τηλ. 2610-872020).  

   Δεν τα αφήνουμε στο πεζοδρόμιο, γιατί οι πλανόδιοι κάνουν ΚΑΚΗ διαχείριση!

 * Φωτιστικά είδη – λαμπτήρες – μπαταρίες

     – Σε ειδικά σημεία συλλογής και καταστήματα πώλησης ηλεκτρικών ειδών

   * Τηγανέλαια

        – Σε ειδικούς χώρους συλλογής

        – Στο πάρκινγκ Καλεντζώτη κάθε Τετάρτη απόγευμα (5:00-8:00 μ.μ).  ΚΟΙΝΣΕΠ «Ανακυκλώνω στην Πηγή»

 

     * Φάρμακα

         – Ληγμένα και μη ληγμένα στο φαρμακείο της περιοχής σας

     * Ρούχα

         – Στη Δημοτική Ιματιοθήκη του Δήμου Πατρέων, Σολωμού 82 (απέναντι από το Σκαγιοπούλειο) 09:00-13:00, τηλ. 2610-243255

        – Σε άλλους κοινωνικούς φορείς

 

 

ΚΟΜΠΟΣΤΟΠΟΙΗΣΗ ΟΡΓΑΝΙΚΩΝ ΥΠΟΛΕΙΜΜΑΤΩΝ

ΕΙΣΗΓΗΤΗΣ: Θωμάς Κουτρούμπας, βιολόγος

Τι είναι η κομποστοποίηση;

Η κομποστοποίηση είναι η διαδικασία, κατά την οποία αντί να πετάμε στα σκουπίδια τα υπολείμματα φαγητών που τρώμε, καφέδων που πίνουμε, της στάχτης από το τζάκι και των ξερών φύλλων ή λουλουδιών που μαζεύουμε, τα παίρνουμε και τα ρίχνουμε σε έναν ειδικό κάδο ή σε ένα μικρό περιφραγμένο χώρο στον κήπο μας, όπου – χωρίς κόπο – μετά από λίγους μήνες γίνονται λίπασμα έτοιμο προς χρήση.

Ποια υλικά ΜΠΟΡΟΥΜΕ να κομποστοποιήσουμε;

• Λαχανικά, χορταρικά, φρούτα (ωμά ή βρασμένα).
• Υπολείμματα από σαλάτες, αφού στραγγιστούν τα υγρά.
• Φυτικά υπολείμματα, όπως ξερά ή χλωρά φύλλα, βλαστοί, κομμένο γκαζόν κ.λπ.
• Στάχτη από τζάκι.
• Τσόφλια αυγών.
• Χαρτιά κουζίνας (ρολό κουζίνας, χαρτοπετσέτες, μαλακές σακούλες).
• Πριονίδι (ιδιαίτερα εάν είναι πολύ υγρό το κομπόστ και θέλουμε ένα μείγμα πιο ισορροπημένο και με μεγαλύτερο αερισμό).
• Υπολείμματα βοτάνων από ροφήματα και κατακάθια καφέ ή και φίλτρα γαλλικού καφέ.
• Οργανικά λιπάσματα, όπως καστανόχωμα, φυλλόχωμα κ.λπ.).

Ποια υλικά ΔΕΝ ΕΠΙΤΡΈΠΕΤΑΙ να ρίξουμε στην κομποστοποίηση;

• Υγρά, χημικά, σαπούνι, καλλυντικά, φάρμακα.
• Πλαστικό, μέταλλο, γυαλί, καουτσούκ, οινόπνευμα, τσιγάρα.
• Χαρτί, χαρτόνι, εφημερίδες, περιοδικά.
• Σκληρά ή ινώδη αντικείμενα: Κόκαλα από κρέας και πουλερικά, κέλυφος από οστρακοειδή.
• Χαλασμένα τρόφιμα, ανθρώπινα απορρίμματα, πάνες.

Τι εξοπλισμό χρειαζόμαστε;

Εάν δεν διαθέτουμε κήπο, χρειαζόμαστε τον ειδικό κάδο κομποστοποίησης, λίγο χώμα, λίγους γεωσκώληκες (μόνο για την πρώτη φορά), ένα μακρύ ξύλο για ανακάτεμα και ένα μικρό κάδο για τη συλλογή των σκουπιδιών στην κουζίνα. Οι γαιοσκώληκες είναι οι φυσικοί ανακυκλωτές της φύσης. Βάζοντάς τους να ανακυκλώσουν τα οργανικά σας απορρίμματα, θα τα μετατρέψετε σε ένα πλούσια θρεπτικό 100% οργανικό λίπασμα.

Εάν διαθέτουμε κήπο, μπορούμε με μια αυτοσχέδια κατασκευή να διαμορφώσουμε ένα χώρο, στον οποίο θα ρίχνουμε όλα τα οργανικά υλικά. Σε τακτά διαστήματα θα πρέπει να ανακατώνουμε το σωρό και να τον βρέχουμε.

Σε λίγους μήνες στο κάτω μέρος του «κομποστοποιητή» μας θα έχει δημιουργηθεί το πρώτο λίπασμα.

 

(σελ9)

ΕΞΟΙΚΟΝΟΜΗΣΗ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ ΣΤΟ ΣΠΙΤΙ

ΕΙΣΗΓΗΤΡΙΑ: Μάγδα Σουπιώνη, Dr Χημικός

Την τελευταία δεκαετία η εξοικονόμηση ενέργειας …και στο σπίτι μας αναδεικνύεται ως η πρώτη προτεραιότητα κάθε σκεπτόμενου ανθρώπου, όχι μόνο για τη βελτίωση των περιβαλλοντικών συνθηκών (π.χ. κλιματική κρίση, ρύπανση κ.λπ.), αλλά και για την ουσιαστική βελτίωση …των οικονομικών μεγεθών κάθε νοικοκυριού.

Ιδιαίτερης προσοχής ως προς τη χρήση, τη θέση και τη συντήρησή τους χρήζουν οι ενεργοβόρες οικιακές ηλεκτρικές συσκευές μας, οι οποίες καλό είναι να έχουν υψηλή ενεργειακή απόδοση (Α, Α+, Α++) και να χρησιμοποιούνται με το νυχτερινό τιμολόγιο της ΔΕΗ:

Ηλεκτρική κουζίνα: Μπορούμε να εξοικονομήσουμε ενέργεια μέχρι και 50%, εάν φροντίζουμε τα σκεύη να εφαρμόζουν σωστά στις εστίες της κουζίνας, χρησιμοποιούμε χύτρα ταχύτητας, δεν ανοίγουμε άσκοπα την πόρτα του φούρνου, σβήνουμε το μάτι ή το φούρνο 5-10 λεπτά πριν γίνει το φαγητό.

Ψυγείο: Μπορούμε να εξοικονομήσουμε ενέργεια μέχρι και 30%, εάν ρυθμίσουμε τη θερμοκρασία του θαλάμου στους 7 βαθμούς και του καταψύκτη στους -18, δεν αφήνουμε την πόρτα για πολλή ώρα ανοιχτή, το τοποθετούμε μακριά από ηλιόλουστα μέρη και κάνουμε τακτικά απόψυξη.

Πλυντήριο ρούχων: Μπορούμε να εξοικονομήσουμε ενέργεια μέχρι και 40%, αν πλένουμε με γεμάτο πλυντήριο και  επιλέγουμε τα οικονομικά προγράμματα. Τα ίδια ισχύουν και για το πλυντήριο πιάτων.

Φωτισμός: H κατανάλωση για φωτισμό περιορίζεται κατά 80%, εάν χρησιμοποιούμε λαμπτήρες χαμηλής κατανάλωσης και σβήνουμε τα φώτα στα δωμάτια που δεν είμαστε μέσα.

Θερμοσίφωνας: Μπορούμε να περιορίσουμε την κατανάλωση σε ποσοστό 40%, εάν ρυθμίσουμε τη θερμοκρασία νερού στους 55 ^oC, δεν τον αφήνουμε συνεχώς ανοιχτό και προτιμήσουμε ένα ντους από ένα μπάνιο.

Κλιματισμός: Ρυθμίζουμε το κλιματιστικό στους 27 βαθμούς, κλείνουμε πόρτες και παράθυρα στο χώρο που κλιματίζεται και καθαρίζουμε ή αλλάζουμε συχνά το φίλτρο.

 

ΒΙΩΣΙΜΗ ΑΣΤΙΚΗ ΚΙΝΗΤΙΚΟΤΗΤΑ

 

ΕΙΣΗΓΗΤΗΣ: Γιώργος Κανέλλης, καθηγητής Αγγλικών

Οι μεταφορές είναι βασικό πεδίο της μάχης για τη βιωσιμότητα, γιατί βασίζονται, σήμερα, κυρίως στα ορυκτά καύσιμα, η καύση των οποίων είναι ο κύριος λόγος της κλιματικής κρίσης.

Τα μεταφορικά μέσα ιεραρχούνται ως προς την βιωσιμότητά τους με κριτήριο τις εκπομπές ανά όχημα το χιλιόμετρο, τη «σφράγιση» εδάφους που προκαλούν σε: Πεζή μετακίνηση και ποδήλατο. Μέσα σταθερής τροχιάς. Λεωφορεία. ΙΧ, φορτηγά. Αεροπορικά μέσα.

Τα πλεονεκτήματα της πεζής μετακίνησης και της ποδηλασίας (νοούμενης όχι απλά για αναψυχή, αλλά για καθημερινή μετακίνηση) είναι το μηδενικό ανθρακικό αποτύπωμα, η θετική συμβολή στην υγεία, η ελάχιστη κατάληψη αστικού χώρου. Σημαντική είναι η ανάπτυξη δικτύων ασφαλών ποδηλατοδρόμων. Μειονεκτήματα, το ευάλωτο των ποδηλατών σε σχέση με τα μηχανοκίνητα οχήματα, η δυσχέρεια σε πόλεις με ανώμαλο έδαφος.

Τα μέσα σταθερής τροχιάς (τραμ, τραίνα) έχουν τουλάχιστον 4 φορές καλύτερη αναλογία εκπομπών, αλλά και κατάληψης αστικού χώρου εν σχέσει με ΙΧ και φορτηγά, τα οποία πλεονεκτούν ως προς την αυτονομία και ευελιξία.

Τα λεωφορεία, ιδίως υποστηριζόμενα με αποκλειστικές λεωφορειολωρίδες, μπορούν να συγκροτήσουν  συμπληρωματικά με τα μέσα σταθερής τροχιάς ένα σύστημα βιώσιμων αστικών μεταφορών.

Στην Πάτρα δοκιμάστηκαν λωρίδες για λεωφορεία, αλλά δέχτηκαν πόλεμο και καταργήθηκαν.

Σε ό,τι αφορά στις αεροπορικές μεταφορές, έχουν τις πιο επιβαρυντικές εκπομπές για το περιβάλλον. Γρήγορα τραίνα είναι σαφώς ανταγωνιστικά τους για μεσαίες αποστάσεις.

Δικαιώματα και …υποχρεώσεις

Τα δικαιώματα των πεζών κατοχυρώνονται από τη «Xάρτα για τα Δικαιώματα των Πεζών», που εγκρίθηκε από το Eυρωπαϊκό Kοινοβούλιο το 1988 και αποτελεί επίσημο κείμενο της Eυρωπαϊκής Ένωσης. 

Ως πολίτες οφείλουμε να διεκδικούμε με κάθε τρόπο βιώσιμες μεταφορές και από την άλλη δεν πρέπει να γινόμαστε μέρος του προβλήματος με την κατάληψη δημόσιου χώρου, διπλοπαρκαρίσματα κλπ.

Οφείλουμε να γίνουμε μέρος της λύσης, «να πατάμε ελαφρά τη Γη».

 

ΦΡΟΝΤΙΔΑ ΤΟΥ ΠΡΑΣΙΝΟΥ στην ΠΟΛΗ

ΕΙΣΗΓΗΤΗΣ: Γιάννης Κανελλόπουλος, λογιστής

 

Οι δύσκολες συνθήκες διαβίωσης στην πόλη και η άναρχη και ανεξέλεγκτη δόμηση στο περιαστικό περιβάλλον αντανακλούν στην υγεία και στον ψυχισμό του σύγχρονου ανθρώπου. Η έλλειψη χώρων πρασίνου δημιουργούν ένα ασφυκτικό περιβάλλον και μια τάση φυγής προς την ύπαιθρο. Το αστικό περιβάλλον μπορεί να βελτιωθεί  από τις στοχευμένες δενδροφυτεύσεις και από την φροντίδα του πρασίνου, όπου υπάρχει.

Με γνώμονα τα παραπάνω θα μπορούσαμε να προτείνουμε τα εξής:

(Ι) ΔΕΝΔΡΟΦΥΤΕΥΣΕΙΣ ΣΤΙΣ ΠΛΑΤΕΙΕΣ

Δεν πρέπει να διαφεύγει της προσοχής μας ότι οι πλατείες αποτελούν τοπόσημα για κάθε πόλη.

Οι πολίτες που συναθροίζονται σ’ αυτές θα πρέπει να νιώθουν βολικά και όχι να ασφυκτιούν από τις καιρικές συνθήκες, που έτσι κι αλλιώς τα τελευταία χρόνια επιδεινώνονται δραματικά.

(ΙΙ) ΔΕΝΔΡΟΦΥΤΕΥΣΕΙΣ ΣΤΟΥΣ ΔΡΟΜΟΥΣ ΚΑΙ ΤΟΥΣ ΠΕΖΟΔΡΟΜΟΥΣ

Ένα άλλο σημαντικό στοιχείο είναι ότι πρέπει να διαφυλάξουμε τις δενδροφυτεύσεις, που υπάρχουν στους δρόμους, και όπου μπορούμε να τις επεκτείνουμε. Θα μπορούσαμε να επεκτείνουμε το δίκτυο με ταχείας ανάπτυξης δέντρα, που όμως να μην παρεμποδίζουν την ασφαλή διέλευση των πεζών.

Ένα άλλο σημαντικό στοιχείο είναι το σωστό και ήπιο κούρεμα της κόμης των δένδρων, για να μας προσφέρουν το πράσινο, αλλά και το οξυγόνο, στη μεγαλύτερη διάρκεια του έτους. Οι υπηρεσίες του Δήμου θα πρέπει να κλαδεύουν τα δέντρα με περισσή φροντίδα και περισσότερη επιμέλεια, θα έλεγα. 

(IV) ΔΕΝΔΡΟΦΥΤΕΥΣΕΙΣ ΣΕ ΙΔΙΩΤΙΚΟΥΣ ΧΩΡΟΥΣ

Όταν λέμε ιδιωτικούς χώρους, εννοούμε: αυλές, κήπους, ακάλυπτους χώρους, πρασιές ή ακόμα-ακόμα αδόμητα οικόπεδα και ταράτσες. Οι ειδικοί έχουν αναφέρει ότι, εάν σε κάθε ταράτσα σπιτιού ή πολυκατοικίας υπήρχαν μερικές μόνο γλάστρες, θα παραγόταν 20% παραπάνω οξυγόνο από το κανονικό.

Ως συμπέρασμα μπορούμε να πούμε ότι: Μην περιμένετε τι θα κάνει ο Δήμος για εσάς, αλλά τι θα κάνετε εσείς για τον Δήμο!

Επιμέλεια: Γιώργος Βασιλακόπουλος