Για να μη λησμονηθεί η ιστορία του τόπου μας!
H Λίμνη της Μουριάς είναι ένας από τους υγροτόπους της Ηλείας που αποξηράνθηκαν τη δεκαετία του 60, όταν έλη και λίμνες θεωρούνταν άχρηστο έδαφος και οι αποξηράνσεις ανάπτυξη. Ο άλλος πολύ σημαντικός υγρότοπος της Ηλείας ήταν η Λίμνη Αγουλινίτσας, η σημαντικότερη περιοχή της Πελοποννήσου για τα υδρόβια πουλιά και τα χέλια πριν αποξηρανθεί. Τα τελευταία χρόνια αυξάνονται οι πρωτοβουλίες για την ανασύσταση και των δύο, κατά ένα οικολογικά σημαντικό μέρος τους. Η περιφερειακή παράταξη Οικολογική Δυτική Ελλάδα έχει πραγματοποιήσει Ημερίδα για τη μερική ανασύσταση της Αγουλινίτσας στο Επιτάλιο, ενώ πρόσφατα μια σειρά από φορείς της Ηλείας κυκλοφόρησαν φυλλάδιο για να αναδείξουν και να προωθήσουν το θέμα. Θεωρώντας ώριμο, ρεαλιστικό και σύμφωνο με τις σύγχρονες αντιλήψεις για βιώσιμη ανάπτυξη το στόχο του μερικού επαναπλημμυρισμού των δύο λιμνών, δημοσιεύουμε παρακάτω το κείμενο των φορέων που τον στηρίζουν.
Η λίμνη της Μουριάς και ο Πύργος αποτελούσαν μια ενότητα για αιώνες έως ότου χωρίστηκαν με την αποξήρανση της λίμνης στα τέλη του 1960. Ο Παυσανίας στα Ηλειακά Β΄ αναφέρεται στη λίμνη της Μουριάς όταν περιγράφει ότι σε απόσταση έξι σταδίων από την αρχαία πόλη των Λετρίνων υπήρχε μια λίμνη που δεν ξηραινόταν ποτέ και είχε διάμετρο περίπου τριών σταδίων: «Λετρίνων δὲ ὃσον τε ἓξ ἀπωτέρω σταδίοις ἐστίν ἀέναος λίμνη τριῶν που την διάμετρον σταδίων μάλιστα».
Λίμνη Μουριά
Η Λίμνη Μουριά καταλάμβανε συνολική έκταση 6.500 στρεμμάτων, εκ των οποίων τα 6.000 στρέμματα αποτελούσαν την κυρίως λίμνη που εκτεινόταν ΒΔ του δρόμου Πύργου-Σπιάντζας, (στοιχεία Υ.Ε.Β. Ν. Ηλείας), ενώ τα υπόλοιπα ήταν παρόχθιες περιοχές.
Η λίμνη σχηματίστηκε πίσω από αμμώδεις φραγμούς, με ταυτόχρονη εισροή γλυκού νερού από τον Αλφειό Ποταμό, όπως επίσης και αλμυρού νερού που εισερχόταν από τη θάλασσα.
Ιχθυοπανίδα και αλιευτική παραγωγή
Τα χέλια και οι κέφαλοι αποτελούσαν την κύρια αλιευτική παραγωγή της λίμνης .
Επίσης αλιεύονταν και μικρότερες ποσότητες μπαρμπουνιών, αθερίνας και γαρίδας.
Η τοπική οικονομία στηριζόταν στην αλιευτική παραγωγή της λίμνης, ενώ από το 1946 μέχρι την αποξήρανσή της λειτουργούσε το Ιχθυοτροφείο Μουριάς με εξωστρεφή παραγωγικό προσανατολισμό. Χαρακτηριστικό είναι ότι ο συνεταιρισμός διενεργούσε και εξαγωγές χελιών στην Ιταλία.
Ορνιθοπανίδα
Η περιοχή της πρώην Λίμνης Μουριάς βρίσκεται εντός του λεγόμενου «νοητού δυτικού αεροδιαδρόμου» μεταναστευτικών πουλιών. Κάθε άνοιξη και φθινόπωρο ο διάδρομος αυτός χρησιμοποιείται από τα μεταναστευτικά πουλιά, καθώς αποτελεί τμήμα του ταξιδιού τους από την Ευρώπη έως την Αφρική και αντίστροφα (Hoffmann 1992). Σήμερα μετά τις αποξηράνσεις των λιμνοθαλασσών της Αγουλινίτσας και της Μουριάς αυτός ο κρίκος έχει σπάσει!
Σημερινή κατάσταση
Η αποξήρανση της λίμνης ολοκληρώθηκε στα τέλη της δεκαετίας του 1960 και οι νέες εκτάσεις δόθηκαν για καλλιέργεια. Σήμερα το μεγαλύτερο τμήμα της περιοχής είναι γεωργικά ανεκμετάλλευτο λόγω της κακής ποιότητας του εδάφους.
Το έδαφος και ο υδροφόρος ορίζοντας ρυπαίνονται και υποβαθμίζονται εξαιτίας της αλόγιστης χρήσης φυτοφαρμάκων και άλλων ρύπων. Η ρύπανση του νερού των καναλιών προκαλεί δυσοσμία και αποτελεί εστία μόλυνσης στην περιοχή. Οι ανεξέλεγκτες αυτές χρήσεις επιβαρύνουν την αισθητική υποβάθμιση του τοπίου, τη ρύπανση των εδαφών και των υπόγειων νερών. Το αποκορύφωμα της εγκατάλειψης υπογράφεται από σωρούς σκουπιδιών και μπάζα που αυθαίρετα γεμίζουν την έκταση σε διάφορα σημεία.
Για να “αποκτήσει μέλλον ” ο τόπος μας!!
Θέλουμε τη λίμνη «Μουριά» ξανά, για να έχουμε τα παρακάτω πλεονεκτήματα:
Μείωση της ρύπανσης του εδάφους και των νερών της περιοχής από
φυτοφάρμακα.
Βελτίωση του μικροκλίματος της περιοχής.
Βελτίωση της αισθητικής του τοπίου και της ποιότητας ζωής. Θα ομορφύνει η πόλη μας!
Εμπλουτισμός του υδροφόρου ορίζοντα.
Αναστολή λειτουργίας αντλιοστασίων.
(μικρό κόστος λειτουργίας-εξοικονόμηση ενέργειας).
Νέες ευκαιρίες απασχόλησης και δυναμική πηγή εισοδημάτων από οικοτουρισμό, αγροτουρισμό και αλιεία.
Χώροι για αναψυχή στο φυσικό τοπίο.
Η διαχρονική παρακολούθηση της πορείας της νέας λίμνης θα προσελκύει νέους επιστήμονες στον τομέα της περιβαλλοντικής έρευνας, επιστήμης και τεχνολογίας.
Οι εργασίες αποκατάστασης θα δώσουν δουλειά στον ευρύτερο κατασκευαστικό κλάδο.
Η αγωνία και ο προβληματισμός όσων συμμετέχουμε στην προσπάθεια ευαισθητοποίησης είναι το πώς θα φτάσουμε στο επιθυμητό αποτέλεσμα. Η χρόνια αδιαφορία και ευκαιριακή, επιδερμική παρατήρηση του ζητήματος του επαναπλημμυρισμού της λίμνης από τους φορείς του τόπου μας πρέπει να πάψει. Η χρηματοδότηση του έργου πρέπει να ενταθεί στο πρόγραμμα Ε.Σ.Π.Α. 2014 – 2020! Το ιδιοκτησιακό καθεστώς, η χρήση γης, ο σχηματισμός του φορέα διαχείρισης, η επικαιροποίηση των μελετών και γενικότερα ό,τι προβλέπεται για τη συγκρότηση μιας ολοκληρωμένης πρότασης είναι διαδικασίες που προϋποθέτουν τη συνεργασία τοπικής αυτοδιοίκησης και των συναρμόδιων φορέων και πρέπει να ξεκινήσουν άμεσα. Σκοπός όσων συμμετέχουμε στο εγχείρημα αφύπνισης είναι να προκαλέσουμε το δημόσιο διάλογο για το μέλλον του τόπου μας! Πιστεύουμε ότι η περιοχή μας αξίζει κάτι καλύτερο και η κατάταξή της στις τελευταίες θέσεις της ανάπτυξης και στην πρώτη της ανεργίας ΔΕΝ πρέπει να είναι ανεκτή!
Οι συνδιοργανωτές
Περιβαλλοντική Δράση Ηλείας , φυσιολατρικός Σύλλογος Φίλων Λίμνης Μουριάς, Σύνδεσμος των εν Αθήναις Πυργίων, Εκπ/κος Σύλλογος Γυναικών Γρανιτσεΐκων “Οι Φίλοι του Σχολείου”, Πολιτιστικός Σύλλογος “ Η ΔΕΞΑΜΕΝΗ”, Σύλλογος Δασκάλων και Νηπιαγωγών Πύργου .