Στην επικαιρότητα βρίσκεται το θέμα των κεραιών κινητής τηλεφωνίας στην Πάτρα, με τους πολίτες να αντιδρούν στην εγκατάσταση στη γειτονιά τους, δημοτικές παρατάξεις να ανταλλάσσουν κατηγορίες με τη δημοτική αρχή σχετικά με την ευθύνη λειτουργίας τους και το εν λόγω θέμα να προγραμματίζεται ως έκτακτο σε επόμενο δημοτικό συμβούλιο.

Η όλη αντιμετώπιση του ζητήματος, που παραπέμπει σε κάτι «κακό», που πρέπει να εξοβελιστεί από τον πολεοδομικό ιστό της πόλης, δείχνει την ΠΑΝΤΕΛΗ ΑΓΝΟΙΑ γύρω από τον τρόπο λειτουργίας του συστήματος κινητής τηλεφωνίας, που αν για τον απλό κόσμο ίσως είναι φυσιολογικό, για τους θεσμικούς παράγοντες είναι ανεπίτρεπτο.

Ας προσπαθήσουμε να προσεγγίσουμε λοιπόν το ζήτημα με επιστημοσύνη και υπευθυνότητα:

1. Καθημερινά «βομβαρδιζόμαστε» από διάφορες ηλεκτρομαγνητικές ακτινοβολίες, που προέρχονται είτε από το σύμπαν (κοσμική ακτινοβολία) είτε από τεχνικές πηγές (γραμμές μεταφοράς ηλεκτρικής ενέργειας, οικιακές ηλεκτρικές συσκευές, αντικλεπτικά συστήματα, ασύρματα τηλέφωνα, ραδιοτηλεοπτικές κεραίες και κεραίες κινητής τηλεφωνίας κλπ). Οι ακτινοβολίες αυτές είναι μη ιοντίζουσες (χαμηλής συχνότητας), που όμως δημιουργούν δυσμενείς βιολογικές επιδράσεις με την αύξηση της θερμοκρασίας των ιστών λόγω της απορρόφησης της ηλεκτρομαγνητικής ακτινοβολίας από το σώμα. Και βέβαια πρέπει να σκεφτούμε ότι όλες αυτές οι ακτινοβολίες λειτουργούν αθροιστικά στον ανθρώπινο οργανισμό, με ό,τι αυτό συνεπάγεται.

2. Η κινητή τηλεφωνία στηρίζεται στη μετάδοση ηλεκτρομαγνητικής ακτινοβολίας μέσω των σταθμών βάσης (κεραίες + ηλεκτρονικός εξοπλισμός) και των τηλεφώνων, που μετατρέπουν τον ήχο και άλλα ψηφιακά δεδομένα σε μικροκύματα και αντίστροφα. Η μετάδοση ακολουθεί τη διαδρομή: κινητό (που κάνει την κλήση)-πλησιέστερη κεραία-κινητό (που δέχεται την κλήση). Αν αυτός που καλούμε δεν είναι στην ίδια γειτονιά με μας, η κλήση μας μεταδίδεται μέσα από το δίκτυο κεραιών του παρόχου.

Βασικές αρχές της λειτουργίας του συστήματος είναι η αξιοπιστία του σήματος και η κάλυψη της ζήτησης σε κάθε περιοχή. Δοθέντος ότι οι κεραίες μπορούν να «εξυπηρετήσουν» ορισμένο αριθμό ταυτόχρονων κλήσεων, είναι προφανές ότι σε περιοχές υψηλής ζήτησης (αστικά κέντρα), το δίκτυο των κεραιών πρέπει να είναι πυκνό (απόσταση μεταξύ τους 200-500 μέτρα), ενώ σε αγροτικές είναι αραιό (2-5 χιλιόμετρα)

3. Όταν ο χρήστης του κινητού κάνει μια κλήση, η συσκευή του λειτουργεί ως πομπός ηλεκτρομαγνητικής ακτινοβολίας μεταβλητής ισχύος (ενέργειας ανά μονάδα χρόνου), μέχρι να βρει τον πλησιέστερο σταθμό βάσης. Επειδή η εκπομπή γίνεται σφαιρικά, ένα μέρος της ακτινοβολίας εισέρχεται στο σώμα του. Αντίστοιχα όταν δέχεται κλήση το κινητό, λειτουργεί ως δέκτης ακτινοβολίας. Όσο πιο κοντά βρισκόμαστε σε μια κεραία ως χρήστες, τόσο λιγότερη είναι η εκπεμπόμενη (από τα κινητά μας) ενέργεια, άρα και αυτή που εισέρχεται στο σώμα μας. Οι κεραίες από την άλλη διαχέουν ηλεκτρομαγνητική ακτινοβολία στο περιβάλλον, ώστε να έχουν σήμα τα κινητά τηλέφωνα. Κάθε κεραία κατευθύνει την ακτινοβολία πιο έντονα προς τα μπρος παρά προς τις άλλες κατευθύνσεις. Παράλληλα ο σταθμός βάσης διαθέτει μικροκυματικές κεραίες για την επικοινωνία του με το υπόλοιπο δίκτυο. Το μεγαλύτερο μέρος της εκπεμπόμενης ακτινοβολίας περιορίζεται στην ευθεία που συνδέει την κεραία με μια ίδια στο άλλο άκρο της ζεύξης.

ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ

Είναι φανερό από τα παραπάνω ότι υπάρχουν επιπτώσεις από τη χρήση των κινητών, μόνο που είναι δύσκολο να προσδιοριστούν επακριβώς, γιατί είναι μακροχρόνιες και επίσης το σώμα μας δέχεται πληθώρα και άλλων ακτινοβολιών. 

Και δεν αναφερόμαστε μόνο στις θερμικές επιδράσεις, αλλά και τις μη θερμικές βιολογικές επιπτώσεις στη φυσιολογία, βιοχημεία και βιορυθμούς του χρήστη, όπου δεν υπάρχουν διεθνή όρια. 

Σε ό,τι αφορά στην αξιοπιστία των ορίων ή των δειγματοληπτικών ελέγχων, θέλουμε να επισημάνουμε ότι ενδεχομένως τα διεθνή όρια πρέπει να αυστηροποιηθούν και να υπάρχουν δικλείδες για την αξιοπιστία των ελέγχων. Και βέβαια ως ενεργοί πολίτες να ελέγχουμε τυχόν παρανομίες των εταιριών και το αν τηρούνται οι περιβαλλοντικοί όροι, που προβλέπονται στην αδειοδότησή τους (απόσταση από σχολεία κλπ).

Επαναλαμβάνουμε όμως ότι για την ομαλή λειτουργία του συστήματος κινητής τηλεφωνίας, είναι ΑΠΑΡΑΙΤΗΤΗ Η ΥΠΑΡΞΗ ΠΥΚΝΟΥ ΔΙΚΤΥΟΥ ΚΕΡΑΙΩΝ ΜΕΣΑ ΣΤΗΝ ΠΟΛΗ.

 

Συνεπώς είναι  λάθος να δαιμονοποιούμε το ζήτημα και να αποφεύγουμε την εύκολη επιλογή του τύπου «δεν θέλω κεραίες στη γειτονιά μου ή μέσα στην πόλη μου, αλλά οπουδήποτε αλλού», αφού, όπως προείπαμε, ως χρήστες είναι καλό να έχουμε κοντινή κεραία, γιατί και το σήμα είναι καλύτερο και η απορροφούμενη ενέργεια είναι μικρότερη. Το πρόβλημα βέβαια των πιθανών επιπτώσεων υπάρχει και επιβαρύνει τους μη χρήστες. 

 

Το βασικό ερώτημα λοιπόν είναι: Είμαστε διατεθειμένοι να απαρνηθούμε τα κινητά μας; Και αν όχι, μπορούμε τουλάχιστον να περιορίσουμε τη χρήση τους;

Κείμενο του Γιώργου Βασιλακόπουλου, φυσικού, μέλους της ΟΙΚΙΠΑ