Καλαμόκιρκος, το αρπακτικό των υγροτόπων

TF2Πλούσια σε υγρό στοιχείο είναι η προστατευόμενη περιοχή του Εθνικού Πάρκου. Διακρίνεται για ένα σύστημα μόνιμων – εποχιακών υδάτων, που η έξοδός τους προς την θάλασσα εμποδίζεται από τους παραλιακούς αμμόλοφους και τις κινούμενες θίνες. Ο κύριος όγκος δημιουργεί τις λιμνοθάλασσες και τα έλη, όπου η παρουσία των εκτεταμένων καλαμιώνων αποτελεί ενιαία έκταση στην παρόχθια ζώνη φιλοξενώντας πλήθος ευαίσθητων βιοκοινοτήτων χλωρίδας και πανίδας.

Στα υγροτοπικά οικοσυστήματα η παρουσία της υπερυδατικής βλάστησης αποτελεί ενιαία έκταση και περικλείει στην παρόχθια ζώνη την παρουσία των καλαμιώνων (Phragmites australis) που συνυπάρχουν παράλληλα με μεγάλη συχνότητα με το σπαθόχορτο, το ψαθί, τα βούρλα, ενώ παράλληλα φωλιάζουν εκεί, ξεκουράζονται και βρίσκουν καταφύγιο πολλά είδη πουλιών.

Ένα από τα σημαντικότερα αρπακτικά που ζει και φωλιάζει στους καλαμιώνες είναι ο καλαμόκιρκος (Circus aeruginosus).

Αν και παλαιότερα ήταν είδος κοινό και με ευρεία κατανομή στην Ελλάδα, ο πληθυσμός του υπέστη σαφή μείωση, λόγω της αποξήρανσης πολλών υγροτόπων όπου φώλιαζε. Η παρουσία του είδους στη λιμνοθάλασσα Προκόπου κατά τους χειμερινούς μήνες είναι έντονη και διακρίνεται για τις χαμηλές πτήσεις πάνω από τους καλαμιώνες αιφνιδιάζοντας τα θηράματά του.

Ανήκει στην τάξη των αετόμορφων πτηνών, μαζί με τους γύπες, τους αετούς, τις γερακίνες και τα σαΐνια. Το μήκος του δεν ξεπερνά τα 55 εκατοστά και το άνοιγμα των φτερών φτάνει μέχρι και τα 1,3 μέτρα. 

Παρουσιάζει φυλετικό διμορφισμό και το θηλυκό έχει αρκετά πιο σκούρο φτέρωμα με υπόλευκες αποχρώσεις στο κεφάλι και στους ώμους. Το αρσενικό είναι καφετί με κιτρινωπό ραβδωτό κεφάλι και στήθος. Η ουρά του είναι μακριά, όπως συμβαίνει με όλους τους κίρκους, και γκρίζα. 

Η τροφή του αποτελείται από μικρά και κυρίως νεαρά υδρόβια πουλιά. Κατά τη διάρκεια της περιόδου αναπαραγωγής των πτηνών, επιτίθεται σε νεοσσούς, ενώ τρώει ακόμη και αυγά άλλων πουλιών. Τα θηράματά του μπορεί επιπλέον να είναι μικρά θηλαστικά, βατράχια, σαύρες, ψάρια και μεγάλα έντομα.

Κατασκευάζει τη φωλιά του ανάμεσα στα καλάμια με το θηλυκό να γεννά τον Μάιο 4-6 αυγά, τα οποία εκκολάπτει για ένα περίπου μήνα. Οι νεοσσοί είναι έτοιμοι να πετάξουν μετά την πάροδο δύο μηνών. Ζει 17 χρόνια.

Επιμέλεια: Διονύσης Μαμάσης 

Περιβαλλοντολόγος, M.Sc. Αειφορικής Διαχείρισης Προστατευόμενων Περιοχών, Ορνιθολογική έρευνα πεδίου  info@mamasis.gr