Περιμένοντας να έρθουν τα γεωτρύπανα στο Κατάκολο παρακολουθούμε τις ανακοινώσεις των οικολογικών οργανώσεων ανά την Ελλάδα και βέβαια αυτές των Αθηνών και με έκπληξη διαπιστώνει κανείς την ανυπαρξία έστω και της παραμικρής λέξης για το μετά…
Δηλαδή τι μέλλει γενέσθαι μετά την έρευνα και την εξόρυξη; Πού θα καθαρισθεί το πετρέλαιο που θα αφαλατωθεί, πού θα πάνε τα απόβλητα της κατεργασίας, πού θα αποθηκευτεί, πού θα μεταφορτωθεί κλπ. Εκατοντάδες καίρια ερωτήματα, των οποίων οι απαντήσεις περιέχουν πολλή μόλυνση και πολλή περιβαλλοντική όχληση.
Βάσει της σύμβασης παραχώρησης (άρθρο 7) οι εταιρείες αγόρασαν το δικαίωμα εκμετάλλευσης του πετρελαίου που θα εξορύξουν και, πολύ φυσικό μάλιστα, διότι οι εταιρείες δεν είναι ιδρύματα επιστημονικά να κάνουν έρευνες στο διηνεκές χωρίς να κερδίζουν. Η λέξη εκμετάλλευση αναλύεται στο νόμο των Υδρογονανθράκων του 1995, που ορίζει στο άρθρο 1, παράγραφο 5, ως εκμετάλλευση την αποθήκευση, μεταφορά, επαναφόρτιση, καθώς και την κατεργασία καθαρισμού του πετρελαίου, που σκοπό έχει να το κάνει εμπορεύσιμο εκτός της διύλισης (προς το παρόν).
Για να το πούμε με απλό και κατανοητό τρόπο, μιλάμε για δεξαμενές αποθήκευσης πετρελαίου, αγωγούς μεταφοράς, φορτοεκφορτώσεις στη θάλασσα, αγκυροβόλιο για μεγάλα τάνκερς, εγκαταστάσεις για το καθάρισμα του πετρελαίου από ξένες ουσίες, αλάτι, λάσπη, κλπ. Εκ των παραπάνω γίνεται κατανοητό ότι οι πιθανοί κίνδυνοι ατυχημάτων ή διαρροών, που προκύπτουν στη φάση της εκμετάλλευσης, είναι εκθετικά πολλαπλάσιοι από τις δύο άλλες φάσεις, έρευνας και εξόρυξης. Ακόμα και το μεγαλύτερο ατύχημα όλων των εποχών, του κόλπου του Mexico, έγινε όχι στη φάση ερευνητικής εξόρυξης, αλλά στη φάση κανονικής άντλησης, λόγω δυσλειτουργίας της ασφάλειας εκρήξεων (blowout safety).
Με δεδομένο ότι τα ατυχήματα και η μεγάλη οικολογική επιβάρυνση ακολουθούν τη φάση της εκμετάλλευσης και όχι τις δύο πρώτες φάσεις, είναι πραγματικά απορίας άξιο να καταναλώνουμε «φαιά ουσία» και μελάνι επιχειρηματολογώντας για την έρευνα και την εξόρυξη, αφού οι διαρροές, οι εκρήξεις, η μόλυνση του υδροφόρου ορίζοντα, η μόλυνση των ακτών, η είσοδος στην ατμόσφαιρα αερίων ρύπων, η καταστροφή του περιβάλλοντος γύρω τους και όχι μόνο, θα συνοδεύσουν την εκμετάλλευση του πετρελαίου.
Κάπως έτσι φτάνει το οδοιπορικό μας στον Ασπρόπυργο, στους Αγίους Θεοδώρους, στη Νέα Καρβάλη. Ποιος, άραγε, λαχταράει να φάει ψάρια από τους Αγίους Θεοδώρους, χόρτα από τον Ασπρόπυργο, μέλι από τις γύρω περιοχές; Ποιος θα ήθελε να μένει στις γύρω περιοχές, εάν είχε δυνατότητα επιλογής και ποιος Έλληνας ή ξένος θα διάλεγε να κάνει τουρισμό στις παραπάνω πόλεις και χωριά. Ποιος θα ξαναφάει Ελληνική τσιπούρα, όταν υπάρχει ενδεχόμενο να καλλιεργείται κοντά σε εξόρυξη ή δεξαμενές πετρελαίου, που μπορεί να μην έχει συμβεί κάποια εμφανής και αξιοσημείωτη διαρροή, αλλά, έλα, που κάθε χρόνο οι εταιρείες, στα πλαίσια μιας «θρησκευτικής εξομολόγησης», δηλώνουν χιλιάδες βαρέλια αφανών διαρροών, που συμβαίνουν στις εγκαταστάσεις τους! Ποιος θα ξανακάνει μπάνιο στις γνωστές παραλίες, που κάναμε μέχρι τώρα, όταν λίγα χιλιόμετρα πιο πέρα καίει η άσβεστος φλόγα του διυλιστηρίου ή της εξόρυξης; Με τι ψυχή να κάνεις γαργάρες και βουτιές στη θάλασσα, όταν υποθέτεις ότι τα βαρέα μέταλλα, οι τιμές τους, έχουν ξεπεράσει και την τιμή του αυγοτάραχου Μεσολογγίου!
Όλα τα προϊόντα που θα παράγονται στην Ελλάδα, ακόμα και όταν ευδοκιμούν και αναπτύσσονται μακριά από τον τόπο άντλησης και επεξεργασίας του πετρελαίου, οι ανταγωνιστές μας θα τα μεταθέτουν, σκόπιμα, σαν να ευδοκιμούν δίπλα στις εξορύξεις! Άλλωστε για πολλούς ανθρώπους εκτός Ευρώπης, που ούτε καν ξέρουν πού είναι η Ελλάδα, τα νησιά του Ιονίου στο μυαλό τους εφάπτονται με τις Κυκλάδες. Όταν, λοιπόν, θα πεις βαρέθηκα να ζω στη χαβούζα των υδρογονανθράκων, θα τα πουλήσω όλα και θα φύγω να πάω να ζήσω σε καθαρό αέρα, πραγματικά και όχι «καθαρό» βάσει φτιαχτών μετρήσεων, τότε θα καταλάβεις ότι η περιουσία σου δεν έχει καμία αξία και ο μόνος αγοραστής ή ενοικιαστής, που μπορεί να υπάρχει, θα είναι οι εταιρείες πετρελαίου. Μετά βέβαια την περιουσία, αυτό που θα μείνει για να χάσεις, θα είναι η υγεία σου. Αυτή είναι εξασφαλισμένη να χαθεί από τη μόλυνση, που θα προκύψει ίσως, αν είμαστε τυχεροί, όχι από την εξόρυξη, σίγουρα όμως από όλες τις υπόλοιπες εργασίες, μεταφόρτωση, καθαρισμός, μεταφορά κλπ.
Όσοι λοιπόν δίνουν συνεντεύξεις και υπερηφανεύονται για τον Πρίνο, ότι σχεδόν αποτελεί τουριστικό αξιοθέατο για τη Θάσο και όχι εστία μόλυνσης του περιβάλλοντος, δεν θα μπορούσαν βέβαια να υπερηφανευτούν το ίδιο εύκολα για τους Αγίους Θεοδώρους, τον Ασπρόπυργο, τη Νεα Καρβάλη. Θα πρέπει λοιπόν να γίνει συνείδηση σε όλους τούς επαγγελματικούς κλάδους ότι τίποτα δεν θα είναι ίδιο μετά.
Ο τουρισμός πρώτα απ’ όλα, με όλους τους συναφείς κλάδους ως ναυαρχίδα της οικονομίας, θα είναι ίσως από τούς πρώτους τομείς που θα θιχτεί ακόμη και χωρίς ατύχημα. Θα ακολουθήσουν οι ιχθυοκαλλιέργειες, η αλιεία, ιδίως στις θαλάσσιες εξορύξεις, η γεωργία και η κτηνοτροφία, θα χάσουν το σημαντικό πλεονέκτημα, που τώρα πουλάνε, το Αγνό Περιβάλλον. Ας αναλογιστούμε ότι αυτή τη στιγμή τα ελληνικά προϊόντα έχουν μια εξέχουσα θέση στις αγορές του κόσμου, λόγω του καθαρού περιβάλλοντος όπου παράγονται. Αυτό βέβαια δεν θα υπάρχει μετά. Μέχρι τώρα οι λέξεις made in Greece σε ένα προϊόν δημιουργούσε συνειρμούς τύπου Ζαγοροχώρια, Βοϊδομάτη, για τα γεωργικά και κτηνοτροφικά προϊόντα και το βαθύ γαλάζιο, όταν επρόκειτο για θαλασσινά προϊόντα. Όλα αυτά βέβαια θα τελειώσουν μετά την εξόρυξη και εκμετάλλευση του πετρελαίου, όταν πλέον θα γίνει ευρύτερα γνωστό ότι όλα αυτά τα αγνά, μέχρι πρότινος, προϊόντα παράγονται δίπλα σε πετρελαιοπηγές ή διυλιστήρια. Ακόμη βέβαια κι αν δεν παράγονται, η δυσφήμηση από εξοχώριους καλοθελητές θα είναι δεδομένη.
Όσοι βέβαια σκέπτονται πονηρά, ότι κοντά στο χωριό μου δεν θα υπάρξει γεώτρηση, πλανώνται πλάνη οικτρά. Δανειζόμενοι την ιταλική εμπειρία της επαρχίας Basilicata, περιοχής περίπου με τα χαρακτηριστικά της Ηπείρου, όπου μέχρι αυτή τη στιγμή υπάρχουν 489 πηγάδια άντλησης πετρελαίου, έχει γεώτρηση για όλους! Συμπερασματικά θα πρέπει λοιπόν να πείσουμε όλες της εμπλεκόμενες επαγγελματικές ομάδες ότι σίγουρα θα θιγούν από την υπόθεση πετρέλαια. Αυτό που δεν μπορούμε να προβλέψουμε είναι ο βαθμός της βλάβης που θα υποστούν.
Δεν υπάρχει κλάδος στην Ελλάδα, που να μην έχει σχέση με τον τουρισμό, μικρότερη ή μεγαλύτερη, και λαμβάνοντας υπόψη τη ζημιά, που θα υποστεί, έτσι κι αλλιώς, ο τουρισμός, καταλαβαίνουμε όλοι ότι μέσω της αλυσίδας, που συνδέει τα επαγγέλματα, οι ζημιές θα κατανεμηθούν σε πάρα πολλές επαγγελματικές τάξεις. Το παραμύθι ότι η εξόρυξη αποτελεί τουριστικό αξιοθέατο, βλέπε δηλώσεις για Πρίνο, είναι ιστορίες για μικρά παιδιά. Για φαντάσου, πικ νικ στον Ασπρόπυργο! Θα πρέπει, όσο περνάει από το χέρι μας, να δείξουμε στον κόσμο το τι έρχεται, με λόγια, αλλά και με εικόνες, όπου αυτό είναι δυνατό, μήπως καταφέρουμε και κάνουμε τους αμνούς, οδηγώντας τους για σφάξιμο, αν όχι να φωνάξουν, τουλάχιστον να βελάξουν!
Κ. Καβούρης