Το ζήτημα της ορθής ανανέωσης της «Σύμβασης μίσθωσης της αλιευτικής εκμετάλλευσης του Δημόσιου Ιχθυοτροφείου “ΠΡΟΚΟΠΟΣ” και του αύλακα “ΚΕΝΤΡΟΣ” Π.Ε. Αχαΐας» έθεσε έγκαιρα σε όλους τους έχοντες αρμοδιότητα δημόσιους φορείς η περιφερειακή παράταξη «Οικολογική Δυτική Ελλάδα». Η παράταξη προέβη στην κίνηση αυτή δεδομένου ότι η εκμετάλλευση των δυνατοτήτων που Προκόπου ως ιχθυοτροφείου, αλλά και οι επεμβάσεις για αλιεία στον υδραύλακα Κέντρο, που διασχίζει το δάσος της Στροφυλιάς, έχει επανειλημμένα διαπιστωθεί ότι είχαν αδικαιολόγητες επιπτώσεις σε υδρόβια είδη, που δεν αποτελούν αντικείμενο αλιείας, ενώ πλήθος παραλείψεων του εκμισθωτή ευνοούσε την λαθροθηρία.
Εν όψει, λοιπόν, της εκπνοής της ισχύουσας σύμβασης με τον Αλιευτικό Αγροτικό Συνεταιρισμό Αράξου «Ο Άγιος Ιωάννης», στα τέλη Φεβρουαρίου, η παράταξη υπέβαλε μια αναλυτική αναφορά στα προβλήματα, που αμέσως ή εμμέσως (όπως η άσκηση παράνομης θήρας) συνδέονται με το περιεχόμενο της σύμβασης και προχώρησε σε σειρά προτάσεων για την προστασία, ιδίως του υδραύλακα Κέντρου, αλλά και τον αποτελεσματικότερο έλεγχο της λειτουργίας του ιχθυοτροφείου από τον Φορέα Διαχείρισης του Εθνικού Πάρκου και τις άλλες αρμόδιες αρχές.
Παραθέτουμε παρακάτω αποσπάσματα της πολυσέλιδης αναλυτικής και τεκμηριωμένης, τόσο από την περιβαλλοντική όσο και από τη νομική σκοπιά, αναφοράς της «Οικολογικής Δυτικής Ελλάδας», που ορίζουν τις διαστάσεις του θέματος και τις προτάσεις της. Αναμένουμε την υποστήριξη των προτάσεων από τις αρχές.:
Α. Το αναφερόμενο ως «δημόσιο ιχθυοτροφείο Πρόκοπος» είναι φυσική λιμνοθάλασσα στον πυρήνα του Εθνικού Πάρκου Κοτυχίου Στροφυλιάς με καθεστώς Ζώνης Προστασίας της Φύσης. Φυσικά, αποτελεί και Ζώνη Ειδικής Προστασίας και Ειδική Ζώνη Διατήρησης ενταγμένη στο ευρωπαϊκό Δίκτυο Natura-2000, άρα η προστασία της αποτελεί και διεθνή δέσμευση της χώρας και υπάγεται στην Αρμοδιότητα ειδικού Φορέα Διαχείρισης Προστατευόμενων Περιοχών. Το ίδιο ισχύει και για τον λεγόμενο αύλακα «Κέντρο», ο οποίος αποτελεί την φυσική υπερχείλιση των νερών του Νότιου τμήματος του υγροτόπου και του έλους Λάμια προς την θάλασσα. Απόρροια αυτών είναι ότι η προστασία και διαχείριση των οικοτόπων και της βιοποικιλότητας αποτελεί πρώτη προτεραιότητα και υπερέχει όλων των άλλων δραστηριοτήτων (άρα, και της αλιευτικής).
Είναι επιτακτική ανάγκη να προηγηθούν της νέας διακήρυξης η εκπόνηση ΕΟΑ και οπωσδήποτε η έκδοση ΠΠΔ σύμφωνα και με τις υποδείξεις του Φορέα Διαχείρισης.
Με έκταση περίπου 2.000 στρεμμάτων, ο Πρόκοπος είναι η μικρότερη λιμνοθάλασσα της Δυτικής Ελλάδας, πολύ μικρότερη από το σύμπλεγμα λιμνοθαλασσών Μεσολογγίου (130.000 στρέμματα), αλλά και από τις γειτονικές λιμνοθάλασσες Κοτύχι (8.000 στρ.) και Πάππας (4.500 στρ.). Η αλιευτική αξία του Πρόκοπου, συνεπώς, είναι περιορισμένη, σε αντίθεση με την τεράστια (αναλογικά με την έκτασή του) οικολογική και οικοτουριστική αξία, οι οποίες αφορούν όλους τους πολίτες – αφού ο Πρόκοπος βρίσκεται σε μια πολυσύχναστη περιοχή, με μεγάλες δυνατότητες οικοτουριστικής αξιοποίησης, που δεν πρέπει να ακυρώνονται.
Β. Όσον αφορά στην έκδοση Πρότυπων Περιβαλλοντικών Δεσμεύσεων (ΠΠΔ).
Η έκδοση ΠΠΔ πρέπει να λάβει υπόψη ότι πολλές από τις σημερινές παρανομίες, λαθροθηρία, λαθραλιεία, όχληση άγριας πανίδας και καταστροφή οικοτόπων, οφείλονται είτε στη μη τήρηση των όρων της Σύμβασης από τον Αλιευτικό Αγροτικό Συνεταιρισμό Αράξου «Ο Άγιος Ιωάννης» είτε στην ανεπάρκεια και ασάφεια των προηγούμενων όρων μίσθωσης. Με δεδομένο ότι η είσοδος ελεγκτικών οργάνων στον Πρόκοπο είναι αδύνατη χωρίς ειδικά πλεούμενα (λόγω των ρηχών βαλτωδών εκτάσεων, κάτι που εκμεταλλεύονται οι λαθροθήρες), ο μισθωτής είναι ο μόνος που μπορεί να αντιμετωπίσει την κατάσταση.
Ο κυριότερες προτάσεις της Ο.Δ.Ε. για να ΠΠΔ είναι οι παρακάτω:
- Εξαίρεση από τη μίσθωση του αύλακα ΚΕΝΤΡΟΥ. Ο αύλακας ΚΕΝΤΡΟΣ αποτελεί πολύ μικρή υδάτινη έκταση με μεγάλη αξία για την άγρια πανίδα και πολύ περιορισμένη αξία για αλιευτική εκμετάλλευση. Η τοποθέτηση διχτυών στον ΚΕΝΤΡΟ θανατώνει πολλά υδρόβια ζώα (υδρόβια πουλιά, αμφίβια, ερπετά, βίδρες) για ελάχιστο αλιευτικό όφελος.
- Ρητή υποχρέωση του μισθωτή να διατηρεί το οικοσύστημα της μισθωμένης έκτασης σε καλή κατάσταση και να αποτρέπει τις παρεμβάσεις που το υποβαθμίζουν, όπως εκχερσώσεις, ρύπανση, λαθροθηρία, συλλογή οργανισμών, όχληση υδρόβιων πουλιών κ.λπ.
- Υποχρέωση του μισθωτή να ενημερώνει τον Φορέα Διαχείρισης για όποιες απειλές διαπιστώνει.
- Υποχρέωση του μισθωτή να καλεί άμεσα τις αρμόδιες ελεγκτικές αρχές, όταν αντιλαμβάνεται παρανομίες…
- Αυστηρή απαγόρευση της χρήσης βολκών.
- Υποχρεωτική δήλωση όλων των πλωτών μέσων του μισθωτή στις αρχές.
- Υποχρεωτική δήλωση των αριθμών κυκλοφορίας των οχημάτων των μελών του μισθωτή Συνεταιρισμού και, γενικά, όσων οχημάτων χρησιμοποιούνται για τη λειτουργία του και τη μεταφορά των ιχθύων.
- Να απαγορευτεί οποιαδήποτε παρέμβαση από τον μισθωτή στον αύλακα ΚΕΝΤΡΟ. Το άνοιγμα του στομίου του ΚΕΝΤΡΟΥ την άνοιξη έχει ολέθριες επιπτώσεις στο οικοσύστημα, καθώς αποστραγγίζει και στεγνώνει πρόωρα τα υγρά λιβάδια και το έλος της Λάμιας…
- Να ορίζεται ρητά ότι ο μισθωτής απαγορεύεται να χρησιμοποιεί τα αλιευτικά εργαλεία κατά τρόπο που είναι δυνατό να συλλαμβάνουν υδρόβια ζώα.
- Κατά τη διάρκεια της αναπαραγωγικής περιόδου απαγορεύεται η αλιευτική δραστηριότητα κοντά στους χώρους φωλιάσματος της ορνιθοπανίδας.
- Ο μισθωτής οφείλεται να τροποποιεί ή να περιορίζει την αλιευτική του δραστηριότητα, αν αυτή ενδέχεται να επηρεάσει αρνητικά το οικοσύστημα.
- Να απαγορεύεται ρητά η χρήση του ιχθυοτροφείου, συμπεριλαμβανομένης της υδάτινης έκτασης, των εγκαταστάσεων και του εξοπλισμού, από οποιονδήποτε άλλον εκτός από τα μέλη του μισθωτή συνεταιρισμού. (Δέσμευση κρίσιμη για την αποτροπή της λαθροθηρίας).
- Να απαγορεύεται ο ελλιμενισμός στις εγκαταστάσεις του ιχθυοτροφείου οποιουδήποτε πλεούμενου πέραν εκείνων που θα δηλώσει ο μισθωτής. (Κρίσιμη Δέσμευση για την αποτροπή της λαθροθηρίας).
- Να απαγορεύεται η στάθμευση οποιουδήποτε οχήματος πέραν όσων έχει δηλώσει ο μισθωτής.
Κώστας Παπακωνσταντίνου
Περιφερειακός Σύμβουλος