Πριν από λίγες μέρες πληροφορηθήκαμε την πολύ λυπηρή είδηση του θανάτου ενός ακόμη ρινοδέλφινου, που η επιστημονική ομάδα της οικολογικής εταιρίας «Αρχιπέλαγος» εντόπισε νεκρό σε ακτή της Σάμου. Από τη νεκροψία που διενήργησε επί τόπου η ομάδα του Αρχιπελάγους, διαπιστώθηκε πως ο θάνατός του οφείλεται σε ασφυξία που προκλήθηκε από κομμάτι πλαστικού, μήκους σχεδόν ενός μέτρου, το οποίο βρέθηκε σφηνωμένο στον οισοφάγο του.
Για μια ακόμη φορά ένα υλικό απόβλητο του ανθρώπινου βιομηχανικού πολιτισμού οδήγησε ένα αθώο άγριο πλάσμα, που το πέρασε για τροφή, σε έναν αδόκητο και αδικαιολόγητο θάνατο. Για μια ακόμη φορά υπογραμμίζεται οδυνηρά η αναγκαιότητα να περιοριστούν μέχρι μηδενισμού όλα, αλλά ιδίως τα πλαστικά, απορρίμματα στο φυσικό περιβάλλον και προπαντός στους θαλάσσιους αποδέκτες.
Δωρεάν σακούλες τέλος
Όμως τις ίδιες μέρες είχαμε και ένα καλό ως εξαιρετικό νέο στο ίδιο πεδίο. Οι 28 κυβερνήσεις της Ευρωπαϊκής Ένωσης υπέγραψαν τη συμφωνία που είχε προετοιμάσει το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο για το θέμα του περιορισμού της χρήσης πλαστικών σακουλών.
Η συμφωνία προβλέπει ότι τα κράτη που δεν το έχουν πράξει ακόμη, θα πρέπει να επιβάλουν χρέωση της πλαστικής σακούλας μέχρι τις 31 Δεκεμβρίου 2019, με στόχο να μειωθεί η κατανάλωση σε 90 το πολύ σακούλες ανά άτομο ετησίως.
Το 2025, τίθεται στόχος η ετήσια κατανάλωση να μην ξεπερνά τις 40 σακούλες ανά άτομο, ενώ ο ευρωπαϊκός μέσος όρος ανερχόταν το 2010 σε 178 σακούλες ανά κάτοικο ετησίως, ήτοι κατά τα ¾ και πλέον λιγότερο.
Στο στόχαστρο των ευρωπαϊκών μέτρων βρίσκονται οι «ελαφρές» σακούλες, πάχους κάτω των 50 microns, οι οποίες διανέμονται δωρεάν από πολλά ευρωπαϊκά σουπερμάρκετ.
Περισσότερο από το 90% των 100 δισεκατομμυρίων πλαστικών σακουλών που κυκλοφορούν στις χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης περιλαμβάνονται στην κατηγορία αυτή.
Σύμφωνα με στοιχεία της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, περισσότερα από 8 δισεκατομμύρια τέτοιες σακούλες καταλήγουν στα σκουπίδια και διασκορπίζονται στο έδαφος, στις θάλασσες, τις λίμνες και του ποταμούς, προκαλώντας ασφυξία σε πουλιά, ψάρια και θαλάσσια θηλαστικά, μετατρεπόμενα σε «θανάσιμη σούπα» στις υδάτινες επιφάνειες.
Πρέπει να προσθέσουμε ότι και άλλες μεγάλες χώρες όπως η Κίνα, η Ινδία, η Αυστραλία έχουν επιβάλλει μέτρα περιορισμού ή και κατάργησης των πλαστικών σακουλών με ικανοποιητικά αποτελέσματα.
Λύσεις υπάρχουν
Στη μακάρια χώρα μας έχουμε συνηθίσει ακόμη σε σπατάλη πλαστικών σακουλών και πρακτικές πολλαπλής πλαστικής συσκευασίας (βάζουμε σε πλαστική σακούλα ακόμη και προϊόντα που έχουν δική τους πλαστική συσκευασία με λαβή!). Είναι όμως αξιοσημείωτη η επιτυχία της πολιτικής συγκεκριμένης (γερμανικών συμφερόντων) αλυσίδας σούπερ μάρκετ, η οποία, ακολουθώντας τα πρότυπα της χώρας της, από την αρχή επέβαλε μικρή χρέωση ανά σακούλα. Το ορατό σε όλους αποτέλεσμα ήταν να μετρούν οι πελάτες προσεκτικά τον αριθμό σακουλών που θα έπαιρναν.
Ως τουριστική και θαλάσσια χώρα έχουμε παραπάνω λόγους όχι απλά να αγκαλιάσουμε άμεσα την νέα νομοθεσία, καρπό μακροχρόνιων αγώνων των περιβαλλοντικών οργανώσεων και των πράσινων πολιτικών δυνάμεων, αλλά και να προχωρήσουμε ταχύτερα στην επίτευξη των στόχων. Οι πάνινες αλλά και οι πλαστικές σακούλες πολλαπλών χρήσεων ήδη υπάρχουν και οι πιο «ψαγμένοι» τις χρησιμοποιούν ήδη.
Το όποιο αρχικό «ξεβόλεμα» και των υπολοίπων είναι ελάχιστο κόστος μπροστά στα μεγάλα οφέλη για το τοπίο μας που λερώνουν οι διάσπαρτες σακούλες και τη θαλάσσια πανίδα μας που δηλητηριάζουν.
Γιώργος Κανέλλης