«ΑΤΜΟΣΦΑΙΡΙΚΗ ΡΥΠΑΝΣΗ ΣΤΗΝ ΠΑΤΡΑ – ΣΥΣΤΗΜΑ ΑΙΘΕΡΑΣ»
Ανδρέας Καζαντζίδης, Αναπληρωτής Καθηγητής, διευθυντής Εργαστηρίου Φυσικής της Ατμόσφαιρας, Πανεπιστήμιο Πατρών
Η ιδέα του ΑΙΘΕΡΑ ξεκίνησε πριν από 18 περίπου μήνες και στις περιοχές που εγκαταστάθηκαν οι πρώτοι σταθμοί έχουμε περισσότερο από ένα χρόνο μετρήσεων. Το διάστημα είναι ικανό, για να βγουν τα πρώτα συμπεράσματα:
1. Οι τιμές των αιωρούμενων σωματιδίων κατά τους χειμερινούς μήνες είναι σημαντικά μεγαλύτερες από ό,τι το καλοκαίρι, παρόλο που το χειμώνα οι καιρικές συνθήκες (ισχυροί άνεμοι, βροχές) πολλές φορές δεν ευνοούν την εμφάνιση μεγάλων τιμών. Η βασική αιτία της διαφοράς είναι η καύση ξύλων για θέρμανση
2. Υπάρχει σαφής διαφορά ανάμεσα στα βόρεια προάστια της πόλης σε σχέση με το κέντρο και τη νότια πλευρά. Στα βόρεια προάστια οι τιμές των αιωρούμενων σωματιδίων είναι σαφώς μικρότερες.
3. Σε όλες τις περιπτώσεις, η μεγαλύτερη επιβάρυνση εμφανίζεται και τις απογευματινές ώρες (18:00-22:00) και τα Σαββατοκύριακα/Αργίες.
Το δίκτυο μετρήσεων επεκτείνεται συνεχώς. Τον τελευταίο μήνα εγκαταστάθηκαν ακόμη 2 σταθμοί και συνολικά είναι 12, στις ακόλουθες περιοχές: Πλατάνι, Ρίο, Πανεπιστήμιο, Καστελλόκαμπος, Αγυιά, Αγία Σοφία, Αγίου Νικολάου, Τριών Ναυάρχων, Υψηλά Αλώνια, Νέο Λιμάνι, Κυψέλη, Κουκούλι. Με την εγκατάσταση περισσότερων σταθμών στη νότια πλευρά της πόλης (πέρα από τον ποταμό Γλαύκο) θα επιτευχθεί μια αρχικά ικανοποιητική κάλυψη της Πάτρας και των προαστίων της.
Η επίδραση της αφρικανικής σκόνης ήταν εξαιρετικά σημαντική κατά τους πρώτους μήνες του 2018. Είναι χαρακτηριστικό ότι το συγκεκριμένο χρονικό διάστημα η ποσότητα και ο αριθμός των ημερών με αφρικανική σκόνη είναι στα ίδια επίπεδα, αυτά που έχουν μετρηθεί όλο το 2016 ή 2017. Στην Πάτρα η εμφάνιση της αφρικανικής σκόνης συνοδεύεται και από υψηλές τιμές υγρασίας, με αποτέλεσμα οι τιμές να μην είναι τόσο μεγάλες (όσο για παράδειγμα στην Κρήτη), αλλά να αυξάνεται ο δείκτης δυσφορίας για τους πολίτες. Επίσης, οι μέγιστες συγκεντρώσεις βρίσκονται συνήθως κάποιες εκατοντάδες μέτρα από το έδαφος, με αποτέλεσμα να επηρεάζονται με διαφορετικό τρόπο οι παραθαλάσσιες και οι ημιορεινές περιοχές.
Η ανάπτυξη του δικτύου και η ανάλυση των δεδομένων γίνεται σε συνεργασία με το Εργαστήριο Μελέτης της Ατμοσφαιρικής Ρύπανσης του Τμήματος Χημικών Μηχανικών και του Ινστιτούτου Επιστημών Χημικής Μηχανικής, που έχει εκτεταμένη εμπειρία στη μελέτη της ατμοσφαιρικής ρύπανσης στην Πάτρα.
Οι δύο φορείς συμμετέχουν στη νέα εθνική ερευνητική υποδομή με τίτλο ΠΑΝΑΚΕΙΑ (PANACEA- PANhellenic infrastructure for Atmospheric Composition and climatE change), με σκοπό τη μελέτη των αιωρούμενων σωματιδίων και την επίδρασή τους στο κλίμα και την υγεία σε όλο τον Ελλαδικό χώρο. Οι εργασίες για τη συγκεκριμένη εθνική υποδομή αναμένεται να ξεκινήσουν το τελευταίο τρίμηνο του 2018.
«ΑΣΤΙΚΕΣ ΑΝΑΠΛΑΣΕΙΣ ΣΤΟ ΔΗΜΟ ΠΑΤΡΕΩΝ»
Ελένη Αλεξοπούλου, προϊστάμενη της Δ/νσης Αρχιτεκτονικού Έργου
Με βάση το Επιχειρησιακό Πρόγραμμα (Ε.Π.) Δυτικής Ελλάδας 2014 – 2020 ο Δήμος Πατρέων αποτελεί Αστικό Κέντρο Εφαρμογής Σχεδίου Ολοκληρωμένων Χωρικών Επενδύσεων (ΟΧΕ) για τη Βιώσιμη Αστική Ανάπτυξη (ΒΑΑ).
Το Σχέδιο Στρατηγικής για τη ΒΑΑ του Δήμου Πατρέων, όπως αυτό υπεβλήθη και εγκρίθηκε, αποτύπωσε τα ειδικά χαρακτηριστικά και τις ανάγκες του Δήμου και θα αποτελέσει εργαλείο για την εκτέλεση έργων, με στόχο την βελτίωση της οικονομικής κατάστασης και απασχόλησης, την βελτίωση της ποιότητας της καθημερινής ζωής των δημοτών καθώς και την αναβάθμιση του φυσικού και δομημένου περιβάλλοντος.
Στο σχέδιο στρατηγικής της ΒΑΑ, που υπέβαλε ο Δήμος, περιγράφηκαν οι περιοχές παρέμβασης, όπως αυτές απεικονίζονται στην εικόνα (1) ήτοι το Ιστορικό Κέντρο Πάτρας και τμήμα της «Γούβας», η περιοχή του Έλους της Αγυιάς και τμήματα της περιοχής των Ζαρουχλεΐκων.
Ειδικότερα για την περιοχή του Ιστορικού Κέντρου οι βασικοί στόχοι της συνταχθείσας από την Δ/νση Αρχιτεκτονικού Έργου-Η/Μ του Δήμου Πατρέων μελέτης αφορούν στην:
– Βελτίωση της ποιότητας ζωής των κατοίκων & του περιβάλλοντος.
– Επαφή του κάτοικου της πόλης και του επισκέπτη με την πολιτιστική κληρονομιά και πληρέστερη γνώση της πόλης.
– Δημιουργία ενδιαφέροντος στους επισκέπτες για μια μεγαλύτερης διάρκειας επίσκεψη, με παράγωγα αποτελέσματα.
– Αποκατάσταση της φυσικής συνέχειας των αρχαιολογικών χώρων με την δημιουργία ενός δικτύου πεζόδρομων ανάμεσα στα μνημεία, που θα προσφέρει έναν ευχάριστο περίπατο.
– Διαμόρφωση χώρων σε σημεία ενδιαφέροντος, τοπόσημα και μνημεία της πόλης.
– Αναβάθμιση διαδρομών περιπάτου του Ιστορικού Κέντρου.
Τα έργα που θα υλοποιηθούν στην περιοχή της Άνω Πόλης αφορούν σε:
* Αναδιαμόρφωση οδών με αντικατάσταση της ασφάλτου με κυβόλιθους, περιορισμό της κυκλοφορίας οχημάτων με δημιουργία νέων οδών ήπιας κυκλοφορίας (Οδοί Παντοκράτορος – Παπαδιαμαντοπούλου – Σωτηριάδου- Β. Ρούφου – Ηλείας κλπ)
* Αναδιαμόρφωση πεζοδρομίων με ομοιόμορφες κλίσεις χωρίς σκαλιά και δημιουργία ραμπών για ΑΜΕΑ με σωστές κλίσεις (Οδοί Γερμανού – Β. Ρούφου – Μπουκαούρη κλπ)
* Αναδιαμόρφωση και οριοθέτηση χώρων στάθμευσης με φύτευση.
* Αναδιαμόρφωση πλατειών και ευρέων κοινοχρήστων χώρων (Πλατείες Ανιάτων – Παντοκράτορος – Βαφιοπούλου – Σκάλες Αγ. Νικολάου – Γεροκωστοπούλου – Πατρέως)
* Συντήρηση και αποκατάσταση των Διατηρητέων κλιμάκων της Πόλης Αγίου Νικολάου, Πατρέως, Γεροκωστοπούλου, Παντανάσσης και Τριών Ναυάρχων (Εργασίες καθαρισμού – αντιολισθηρότητας, Φωτισμού, Συντήρησης Κιγκλιδωμάτων)
* Ανάδειξη κτηρίων (Παλαιό Δημοτικό Νοσοκομείο/Παντοκράτορας/Αγ. Νικόλαος)
* Ανάδειξη αρχαιολογικών χώρων (Αρχαίο Ωδείο/Ιππόδρομος/Διατηρητέες Σκάλες)
* Υπογειοποίηση δικτύων ΔΕΗ
* Εμπλουτισμός φύτευσης
* Αστικός εξοπλισμός
* Δράσεις προβολής προγράμματος
Τα έργα που θα υλοποιηθούν στην περιοχή της Κάτω Πόλης ομαδοποιούνται στις εξής κατηγορίες:
√ Αναδιαμόρφωση οδών με ανθρωποκεντρικό σχεδιασμό και στόχο τη μείωση των οχημάτων & των ταχυτήτων τους, νέοι οδοί ήπιας κυκλοφορίας (Μαιζώνος – Αγ. Νικολάου – Ερμού – Υψηλάντου – Κανάρη – Σισσίνη)
√ Αναδιαμόρφωση πλατειών (Πλατεία Όλγας – Άγ. Νικόλαος)
√ Εργασίες αποκατάστασης κτηρίων (Δημοτική Βιβλιοθήκη – Απόλλωνας)
√ Ανάδειξη νεότερων μνημείων – νεοκλασικών
√ Αναβάθμιση εικόνας λειτουργικά & αισθητικά υπαρχόντων πεζόδρομων
√ Εμπλουτισμός φύτευσης
√ Αστικός εξοπλισμός
√ Πληροφοριακό σύστημα προβολής της πολιτιστικής κληρονομιάς της πόλης
√ Ρυθμιστικό πλαίσιο φωτισμού, που θα αποδίδει σφαιρική νυχτερινή ταυτότητα στην πόλη και θα λαμβάνει υπόψη τα κτήρια, το τοπίο, την πολιτιστική κληρονομιά.
«ΔΙΑΝΟΙΞΗ ΟΔΟΥ ΚΑΝΑΚΑΡΗ – ΜΙΚΡΗ ΠΕΡΙΜΕΤΡΙΚΗ: ΕΡΓΑ ΠΝΟΗΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΟΛΗ»
Βασίλης Λοτσάρης, προϊστάμενος Δ/νσης Τεχνικών έργων Περιφέρειας Δυτ. Ελλάδος.
Επιτέλους! Δύο νέες σημαντικές οδικές αρτηρίες της Πάτρας ολοκληρώνονται και σύντομα θα παραδοθούν στην κυκλοφορία σε πλήρη και κανονική λειτουργία. Πρόκειται για τη Μικρή Περιμετρική και την διανοιγμένη πια οδό Κανακάρη.
Η Μικρή Περιμετρική οδός μήκους 3 χιλιομέτρων αρχίζει από τον κόμβο Κουρτέση (αρχή της Ε.Ο. Πατρών – Κορίνθου και διερχόμενη από αδόμητη περιοχή, μεταξύ των λόφων του Δασυλλίου και της Αρόης, καταλήγει στην πλατεία Μαρούδα (αρχή της Ε.Ο. Πατρών – Τριπόλεως), παρακάμπτοντας το κέντρο της πόλης. Οι εργασίες ολοκληρώνονται και ο δρόμος προβλέπεται να παραδοθεί σε κανονική λειτουργία και χρήση το Σεπτέμβριο του 2018. Αναμένεται να αναλάβει το σύνολο των μετακινήσεων μεταξύ των δύο Εθνικών οδών, καθώς επίσης και το μεγαλύτερο μέρος των διαμπερών μετακινήσεων εντός της πόλης. Δηλαδή εκείνων των μετακινήσεων, που αφετηρία και τελικό προορισμό έχουν τις βόρειες και νότιες περιοχές της πόλης και οι οποίες μέχρι σήμερα πραγματοποιούνται αναγκαστικά δια μέσου του ιστορικού της κέντρου.
Η διάνοιξη της οδού Κανακάρη προβλέπεται ήδη από το 1965 στο Ρυθμιστικό Σχέδιο της Πάτρας (σχέδιο Σκιαδαρέση) και έκτοτε αποτελούσε ένα όνειρο των Πατρινών και διακαή πόθο όλων των Δημάρχων. Παρόλα αυτά πέρασαν 50 χρόνια, για να πραγματοποιηθεί, εξαιτίας του πολύ υψηλού κόστους των απαιτούμενων απαλλοτριώσεων και της κατασκευής του έργου.
Επιτέλους, η κατασκευή του βρίσκεται στο τελικό της στάδιο. Απομένει η ολοκλήρωση της εργολαβίας εγκατάστασης της φωτεινής σηματοδότησης και σήμανσης. Προβλέπεται να παραδοθεί σε πλήρη και κανονική λειτουργία την άνοιξη του 2019. Θα αποτελεί αρτηρία εξόδου από το κέντρο της πόλης προς βορρά, ενώ η οδός Κορίνθου θα αντιδρομηθεί, ώστε να αποτελεί είσοδο. Επίσης, η οδός Αγ. Σοφίας θα γίνει διπλής κατεύθυνσης, ώστε να συνδεθεί η οδός Έλληνος Στρατιώτου με τη Μικρή Περιμετρική. Η σημασία της για την αποσυμφόρηση του ιστορικού κέντρου είναι προφανής.
Στο Γενικό Πολεοδομικό Σχέδιο της Πάτρας, το οποίο αποτελεί τη βάση και το θεμέλιο λίθο οργάνωσης της λειτουργίας της πόλης, προβλέπεται ως πρωτεύουσα οδική αρτηρία (όπως η Κορίνθου και η Μικρή Περιμετρική). Δηλαδή είναι ένας από τους πυλώνες του συνολικού σχεδιασμού και η λειτουργία της αποτελεί προϋπόθεση για την υλοποίηση άλλων σημαντικών προβλέψεων του Γενικού Πολεοδομικού Σχεδίου, όπως π.χ. η πεζοδρόμηση της οδού Μαιζώνος, η οποία πλέον καθίσταται άμεσα υλοποιήσιμη.
Όσον δε αφορά στην επιλογή να αποτελεί έξοδο και όχι είσοδο στην πόλη, αυτό προβλέπεται από την εγκεκριμένη Μελέτη Μεταφορών και Κυκλοφορίας της Πόλης της Πάτρας (μελέτη Δοξιάδη), με την οποία καθορίστηκε το σύνολο των κυκλοφοριακών ρυθμίσεων για όλες τις οδούς της πόλης, που φυσικά αλληλοεξαρτώνται.
Επιμέλεια: Γιώργος Βασιλακόπουλος