Οι προτάσεις για την αναθεώρησή του.
Σε διαδικασία αναθεώρησης βρίσκεται το υφιστάμενο Εθνικό Σχέδιο για την Ενέργεια και το Κλίμα (ΕΣΕΚ).
Δύο μεγάλες περιβαλλοντικές οργανώσεις (WWF και GREENPEACE ) με κοινή τους επιστολή στο Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας κατέθεσαν συγκεκριμένες προτάσεις, ως ελάχιστους, νομικά δεσμευτικούς, στόχους του αναθεωρημένου ΕΣΕΚ.
Όπως επισημαίνουν οι οργανώσεις, ο πόλεμος στην Ουκρανία ανέδειξε με τον πλέον οδυνηρό τρόπο τα αδιέξοδα της εξάρτησης από τα ορυκτά καύσιμα και την άμεση ανάγκη για μετάβαση σε ένα «επιθετικό» πρόγραμμα εξοικονόμησης ενέργειας και ανάπτυξης των ΑΠΕ, που θα δημιουργήσει ένα κλίμα ασφάλειας και οικονομικής σταθερότητας για τα κράτη και τους πολίτες.
Αν και οι ανακοινώσεις από το Υπουργείο για συμμετοχή των ΑΠΕ κοντά στο 80% στην ηλεκτροπαραγωγή (τωρινό ποσοστό 35%), πάνω από 50% σε ψύξη και θέρμανση και κοντά στο 30% στις μεταφορές μέχρι το 2030 κρίνονται θετικές, οφείλουν να συνοδεύονται από συγκεκριμένους στόχους και πολιτικές, για την επίτευξή τους.
Μεταξύ άλλων οι δύο οργανώσεις προτείνουν:
Για την ορθολογική ανάπτυξη των ΑΠΕ
- Νέο Ειδικό Χωροταξικό Πλαίσιο για την οικολογικά ασφαλή ανάπτυξη των ΑΠΕ, με γνώμονα την επίτευξη των στόχων και την προστασία του περιβάλλοντος και της βιοποικιλότητας.
- Απλοποίηση και εξορθολογισμό της αδειοδοτικής διαδικασίας με σκοπό την ελάφρυνση από γραφειοκρατικά και διοικητικά κόστη, με διαφάνεια για τις ΑΠΕ.
- Περαιτέρω ενίσχυση του πλαισίου αυτοπαραγωγής και αυτοκατανάλωσης – Τουλάχιστον 25% της παραγόμενης ηλεκτρικής ενέργειας από ΑΠΕ να προέρχεται από ενεργειακές κοινότητες (>60 μελών) και υποχρεωτική παροχή ποσοστού μετοχών ανά έργο αιολικών στις τοπικές κοινότητες (μοντέλο Δανίας), μέσω Ενεργειακών Κοινοτήτων.
Για εξοικονόμηση & βελτίωση της ενεργειακής απόδοσης
- Θέσπιση φιλόδοξου και εμπροσθοβαρούς στόχου βελτίωσης της ενεργειακής απόδοσης των κατοικιών και συγκεκριμένα τη μετατροπή τουλάχιστον 1,5 εκατ. κατοικιών σε κτίρια σχεδόν μηδενικών εκπομπών (NZEB) ως το 2030.
- Προτεραιότητα τουλάχιστον στην αναβάθμιση 150.000 κατοικιών ετησίως, με έμφαση στα ευάλωτα νοικοκυριά.
Για τα ορυκτά καύσιμα
- Απεξάρτηση από όλα τα ορυκτά καύσιμα στο ενεργειακό μίγμα το αργότερο μέχρι το 2045.
- Εξάλειψη των στερεών ορυκτών καυσίμων από την ηλεκτροπαραγωγή μέχρι το 2025.
- Μελέτη συμβατότητας σχεδιαζόμενων επενδύσεων ορυκτού αερίου με τους στόχους κλιματικής ουδετερότητας.
- Εκπόνηση σχεδίου σταδιακής κατάργησης της χρήσης και των υποδομών ορυκτού αερίου.
- Απαγόρευση σύνδεσης νέων κτηρίων με το δίκτυο ορυκτού αερίου το αργότερο μέχρι την 31η Δεκεμβρίου 2024.
- Καμία έγκριση σε νέες υποδομές ορυκτού αερίου, αν δεν αποδεικνύεται η βιωσιμότητά τους και αναγκαιότητά τους για τη βραχυπρόθεσμη ασφάλεια του ενεργειακού εφοδιασμού.
- Απαγόρευση κάθε νέας παραχώρησης δικαιωμάτων έρευνας και εξόρυξης υδρογονανθράκων σε ολόκληρη την ελληνική επικράτεια, συμπεριλαμβανομένων των θαλάσσιων ζωνών οικονομικής εκμετάλλευσης και οριστική αναστολή κάθε δυνατότητας παράτασης οποιουδήποτε σταδίου έρευνας, η προθεσμία του οποίου έχει παρέλθει.
Από τη μεριά μας οφείλουμε να επισημάνουμε ότι οι σχεδιαζόμενες εξορύξεις υδρογονανθράκων στο Ιόνιο και στην περιοχή της Κρήτης βρίσκονται στον αντίποδα των κυβερνητικών εξαγγελιών με εύλογη την ανησυχία μήπως το νέο αναθεωρημένο ΕΣΕΚ θα παραμείνει τελικά ένα σχέδιο στα χαρτιά, χωρίς τα αναμενόμενα αποτελέσματα.
Η ΚΛΙΜΑΤΙΚΗ ΚΡΙΣΗ ΕΙΝΑΙ ΕΔΩ και η Κοινωνία των Πολιτών οφείλει να επιβάλει βιώσιμες πολιτικές!