Ένα στρατηγικής σημασίας για την υδρευτική ασφάλεια των Δήμων Πατρέων, Ερυμάνθου και Δυτικής Αχαΐας, το φράγμα Πείρου–Παραπείρου πλησιάζει στην ολοκλήρωσή του ως τεχνικό έργο, πλην όμως παραμένει το γνωστό εδώ και 2-3 χρόνια αδιέξοδο, όσον αφορά στο Φορέα που θα αναλάβει τη διαχείρισή του.
Ευθύνες για την ολοκλήρωση του έργου έχει το δημόσιο, θέμα του οποίου είναι η (δύσκολη) σχέση με την εργοληπτική εταιρία, αλλά για την παραλαβή και λειτουργία αυτές ανήκουν προφανώς, στις τρεις ενδιαφερόμενες Δημοτικές Αρχές και προπαντός σ’ αυτή του Δήμου Πατρέων, του μεγαλύτερου ωφελούμενου από το έργο.
Με αφορμή την ημερίδα, που διοργάνωσαν έξη δημοτικές παρατάξεις της αντιπολίτευσης του Δημοτικού Συμβουλίου Πατρέων, παρουσιάζουμε τα βασικά στοιχεία της κατάστασης όπως διαμορφώνεται σήμερα.
Η καθυστέρηση ετών στη λήψη των αποφάσεων για το διοικητικό σχήμα λειτουργίας του Φράγματος προκαλεί κινδύνους, που ξεκινούν από την απώλεια νερού σήμερα, που ήδη θα μπορούσε να είναι διαθέσιμο, μέχρι την απώλεια του ελέγχου του έργου από την Αυτοδιοίκηση.
Αυτά προέκυψαν ως κοινός παρονομαστής του πλούσιου προβληματισμού, που πραγματοποιήθηκε γύρω από το καίριο για τη μελλοντική ποιότητα ζωής στους τρεις αυτούς Δήμους της Αχαΐας ζήτημα, σε ημερίδα που διοργάνωσαν, μετά από πρόταση της παράταξης «Τώρα για την Πάτρα» έξη δημοτικές παρατάξεις της αντιπολίτευσης του Δημοτικού Συμβουλίου Πατρέων.
Η ημερίδα έλαβε χώρα στην αίθουσα του Τ.Ε.Ε. Δυτ. Ελλάδας, στην οδό Τριών Ναυάρχων, και υπήρξε επιτυχές και σημαντικό γεγονός τόσο από άποψη συμμετοχής κοινού, όσο και εκλεγμένων από τους τρεις Δήμους, όπως ο Δήμαρχος Ερυμάνθου κ. Καρπής, ένας εκ των αντιδημάρχων της Δ. Αχαΐας, οι επικεφαλής ή εκπρόσωποι παρατάξεων κ. Χριστόπουλος, Παναγιωτόπουλος, Τζανάκος, Φίλιας, Ντρίνιας, Ουρ. Μπίρμπα, Οικονομόπουλος, Πατούχας, ο αντιπεριφερειάρχης κ. Αλεξόπουλος.
Ήταν παρόντες ακόμη, οι πρώην δήμαρχοι Καράβολας και Φλωράτος, όχι όμως και ο νυν κ. Κ. Πελετίδης, ούτε κάποιος δημοτικός σύμβουλος της πλειοψηφίας. Η ηχηρή αυτή απουσία προκάλεσε πολύ αρνητικές εντυπώσεις, γιατί και το θέμα είναι καίριο και η κοινή διοργάνωση εκδήλωσης από έξη παρατάξεις είναι ασυνήθιστη πρωτοβουλία.
Βασικοί ομιλητές ήταν ο Βασίλης Αϊβαλής, πρόεδρος ΤΕΕ Δ. Ελλάδος, ο Γιώργος Λάζαρης, επιβλέπων μηχανικός του έργου και ο Αντ. Κότσαλης, πρώην πρόεδρος ΔΕΥΑΠ.
Η κατάσταση σήμερα
Βασικά στοιχεία της κατάστασης, όπως διαμορφώνεται σήμερα, είναι:
- Η αναγκαιότητα της επίσπευσης της ολοκλήρωσης και λειτουργίας του έργου, δεδομένου ότι τους θερινούς μήνες οι πηγές ύδρευσης της Πάτρας φτάνουν στα όριά τους και δεν λείπουν οι διακοπές.
- Η αναγκαιότητα να υπάρξει Διαχειριστικό Σχήμα, ώστε να παραλάβει και να λειτουργήσει το έργο, που αναμένεται να ολοκληρωθεί μέσα στο 2017.
- Η σοβαρή επιβάρυνση (πάνω από 2 εκατ. ευρώ ετησίως) της Πάτρας για δαπάνες άντλησης νερού από γεωτρήσεις.
- Σε ό,τι αφορά στον κλάδο του φράγματος Βαλμαντούρας, το έργο είναι έτοιμο και μπορεί άμεσα να δώσει νερό στην Πάτρα.
- Για την ολοκλήρωση δεν μένουν μεν πολλά (κυρίως η νέα οδοποιία), χρειάζεται δε πίεση στην κυβέρνηση λόγω των δυσχερειών της εργοληπτικής εταιρίας.
Τι πρέπει να γίνει
Όμως τα πράγματα έχουν κολλήσει. Και στο μεν τεχνικό μέρος είναι θέμα της κυβέρνησης (και πρέπει να μην πάψουμε να πιέζουμε σχετικά) να πιέσει την εργοληπτική εταιρία, όμως στο διαχειριστικό το κύριο εμπόδιο και πηγή της στασιμότητας είναι η διχογνωμία σχετικά με τον Φορέα Διαχείρισης.
Η Δημοτική Αρχή Πατρέων του κ. Πελετίδη, ακολουθούμενη και από τις άλλες δύο, που όμως θα συζητούσαν και σε διαφορετική βάση, επιμένει για την ίδρυση ενός καθαρά κρατικού Φορέα Διαχείρισης, που θα έχει όλη την ευθύνη και τα έξοδα συντήρησης και λειτουργίας και θα παραδίδει δωρεάν το νερό στους τρεις Δήμους.
Αντιθέτως, οι παρατάξεις που συνδιοργάνωσαν την ημερίδα συγκλίνουν στην ιδέα ενός Διαδημοτικού Φορέα, που θα έχει την ευθύνη λειτουργίας του έργου, αλλά και της συντήρησης του δικτύου κυρίως, ως ένα αποδεκτό ανώτατο επίπεδο δαπάνης, με την οικονομική ευθύνη της συντήρησης του φράγματος καθαυτού (όπως γίνεται και με άλλα ανάλογα) να ανήκει στο Δημόσιο. Κατά τους υπολογισμούς τους, που υποστηρίχθηκαν και στην εισήγηση του ΤΕΕ, τα όποια κόστη αυτής της λύσης υπερκαλύπτονται κατά πολύ από τις σήμερα καταβαλλόμενες δαπάνες άντλησης από γεωτρήσεις. Επιπλέον, υπογραμμίζουν ότι η ΔΕΥΑΠ της Πάτρας, με αναγνωρισμένη την αξία και την εμπειρία της πανελλαδικά, μπορεί να αναλάβει αξιόπιστα την λειτουργία του έργου και την διανομή του νερού.
Ακόμη, σοβαρό επιχείρημα υπέρ της χωρίς άλλη καθυστέρηση ίδρυσης Διαδημοτικού Φορέα είναι η αποτροπή περάσματος του έργου στο «Υπερταμείο» Δημόσιας περιουσίας, με δεδομένη την αρνητική διεθνή εμπειρία των ιδιωτικοποιήσεων συστημάτων ύδρευσης.
Η Οικολογική Κίνηση Πάτρας πιστεύει ότι η συνέχιση του αδιεξόδου πλήττει τα τωρινά και μελλοντικά συμφέροντα των δημοτών. Μια σύνθεση των δύο απόψεων είναι δυνατή, αν γίνει δεκτή η αρχή του Διαδημοτικού Φορέα Διαχείρισης, με ξεκαθαρισμένη όμως με τον πιο σαφή τρόπο την ευθύνη του κράτους για τα έξοδα συντήρησης του φράγματος καθαυτού. Κανείς δεν επιτρέπεται να τα «στυλώνει» και να οχυρώνεται πίσω από άκαμπτες θέσεις, αν το αποτέλεσμα είναι τελικά να κινδυνεύουμε να επιβεβαιώσουμε την παροιμία «του χάριζαν γάιδαρο και τον κοίταζε στα δόντια».
Για το νερό που πίνουμε, και που δεν είναι σήμερα αρκετό, πρόκειται.
ΥΓ.
Με αφορμή την επικαιροποίηση του θέματος, πρέπει για μια ακόμα φορά να τονίσουμε τη βιώσιμη περιβαλλοντικά λειτουργία του φράγματος σε σχέση με τις κατάντι περιοχές. Πρόκειται για την πλούσια υδρόβια βλάστηση και την αξιόλογη πανίδα που υπάρχει σήμερα, με γενεσιουργό στοιχείο τη ροή του ποταμού. Είναι λοιπόν ζωτικής σημασίας να διασφαλιστεί με αυστηρότητα η τήρηση της προβλεπόμενης στην περιβαλλοντική μελέτη του έργου οικολογική παροχή, που δεν θα θέτει σε κίνδυνο τα φυσικά οικοσυστήματα. Σε μια δεύτερη φάση μπορεί να εξεταστεί και η λειτουργία μιας υδροηλεκτρικής μονάδας, ώστε να επιτευχθεί και ενεργειακή εκμετάλλευση.