Στις 16 Ιανουαρίου 2015 στην Αγορά Αργύρη στην Πάτρα, πραγματοποιήθηκε με επιτυχία εκδήλωση με θέμα: «Βιοποικιλότητα και σπόροι ελευθερίας». Η εκδήλωση, η οποία συνδιοργανώθηκε από την Ένωση Νέων Αγροτών, το Δίκτυο Αχαϊκής Αλληλέγγυας Οικονομίας »Στακραέλι», την Πρωτοβουλία Γεωπόνων αλλά και Βιοκαλλιεργητές Πάτρας κράτησε αμείωτο το ενδιαφέρον του πολυπληθούς κοινού για τα πολλά και ενδιαφέροντα που αναφέρθηκαν.
Κύριος ομιλητής ήταν ο Κώστας Κουτής, γεωπόνος και βιοκαλλιεργητής από το δίκτυο «Αιγίλοπας» και μεταξύ άλλων ανάφερε ότι στην Ελλάδα του σήμερα βιώνουμε τεράστιες ανατροπές, πολιτικές, κοινωνικές, οικονομικές, αλλά και πολιτισμικές, όπου μεταξύ άλλων καλούμαστε εμείς οι ίδιοι να επαναπροσδιορίσουμε την έννοια των βασικών μας αναγκών. Βασικότερη όλων, αλλά και αδιαπραγμάτευτη παραμένει η τροφή μας, η οποία σε μόνιμη πλέον βάση γίνεται αντικείμενο εκμετάλλευσης από ένα παγκοσμιοποιημένο σύστημα χρηματοπιστωτικής κερδοσκοπίας.
Ανέφερε πως, αν η γεωργία δεν είναι προπάντων γεωργία της τροφής και μάλιστα ποιοτικής τροφής αλλά μόνο «επιδοτούμενη γεωργική επιχείρηση» και οι σπόροι και το νερό όχι φυσικά αγαθά αλλά εκμεταλλεύσιμοι μόνο πόροι, τότε ποιο θα είναι το μέλλον των νέων και όσων αγωνιούν να επιβιώσουν; Εάν δεχτούμε ότι η οικονομική κρίση εδράζεται στην κρίση αξιών, ποιες αξίες της γεωργίας, εν προκειμένω, πρέπει να επανέλθουν στο προσκήνιο και με ποιο τρόπο, ώστε να ξεπεραστεί ή να αμβλυνθεί η κρίση;
Πρότεινε, μεταξύ άλλων, την εύρεση και καλλιέργεια ντόπιων αγροτικών φυτών και διατήρηση αυτών που κινδυνεύουν να εκλείψουν ανεξάρτητα των αποδόσεων, την ανάπτυξη ποικιλίας φυτών προσαρμοσμένων στις εντόπιες εδαφοκλιματικές συνθήκες και, φυσικά, το βιολογικό τρόπο παραγωγής τους για την εφαρμογή πλέον και στην Ελλάδα της οικολογικής, όπως τόνισε, γεωργίας. Φέροντας ως παράδειγμα ότι το αλεύρι Ζέα παράγεται από εκατοντάδες είδη άγριων σπόρων σιταριών που μεταφέρονται χωρίς προσμίξεις εδώ και παρά πολλά χρόνια.
Ο ομιλητής τόνισε την ανάδειξη του ρόλου της οικολογικής γεωργίας και τη διατήρηση της βιοποικιλότητας στη γεωργία, ώστε να εξασφαλιστεί το γεωργικό επάγγελμα. Και τόνισε τη δραματική μείωση των απασχολούμενων στην γεωργία από το 27% στο 14% τα τελευταία 25 χρόνια με ό,τι επακόλουθο αυτό συνεπάγεται.
Τέλος αναφέρθηκε στο θεσμό των Σχολείων Σπόρων που διοργανώθηκε το 2013 από το δίκτυο τoυ «Αιγίλοπα», όπου έγιναν σημαντικές διεργασίες για το μέλλον των σπόρων και ο οποίος συνεχίζεται μέχρι σήμερα. Σκοπός είναι η επιτυχής διατήρηση των σπόρων, δημιουργία κοινοτικών τραπεζών σπόρων για την επιλογή προσαρμοσμένων ποικιλιών.
Η ομιλία του έκλεισε με την αναφορά στους γενετικά τροποποιημένους οργανισμούς (Γ.Τ.Ο- μεταλλαγμένα), όπου μεγάλες πολυεθνικές εταιρείες προσπαθούν να προωθήσουν αποκλειστικά και μόνο τα δικά τους προϊόντα (υβρίδια) αποκλείοντας τις ντόπιες ποικιλίες .
Στο πέρας της συζήτησης μία εκ των συνεργατών, που ζει και εργάζεται στην Κεφαλονιά, αναφέρθηκε στην προσπάθεια συλλογής παλαιών σπόρων τα τελευταία χρόνια, ώστε να δημιουργηθούν κοινοτικές τράπεζες με αυτά τα είδη. Ανέφερε χαρακτηριστικά ότι οι γονείς σε μερικά χωριά του νησιού κληρονομούσαν στα παιδιά τους μεταξύ άλλων και παλιούς σπόρους.
Εδώ πρέπει να αναφέρουμε ότι νέα νομοθεσία της Ε.Ε. που προωθείται για τους σπόρους, αποτελεί απειλή για τις τοπικές ποικιλίες, για την εμπορία σπόρων και για την διατήρηση και κυκλοφορία των τοπικών ποικιλιών, οδηγώντας μέχρι και στην απαγόρευσή τους. Αντιθέτως, οι προτεινόμενες ρυθμίσεις ευνοούν τις μεγάλες εταιρείες σπόρων μέσω της επέκτασης των δικαιωμάτων πνευματικής ιδιοκτησίας και την προώθηση νέων τεχνολογιών ελέγχου για όλες τις εμπορικές φυτικές ποικιλίες. Οι αντιδράσεις όμως συνεχίζονται.
Συμπερασματικά, ποια γεωργία θέλουμε και για ποιο λόγο να την ασκούμε;
Ήρθε η ώρα να πάρουμε στα χέρια μας τη δική μας τύχη και να ορίσουμε εμείς οι ίδιοι την »διατροφική» μας μοίρα.
Απαιτούμε τροφή ποιοτική, άμεση και προσιτή σε όσους την έχουν ανάγκη με γνώμονα την αειφορία, την υγεία και την επιβίωση των ανθρώπων.
Κοινωνικές ομάδες, όπως η Ένωση Νέων Αγροτών, το Δίκτυο Αχαϊκής Αλληλέγγυας Οικονομίας »Στακραέλι», η Πρωτοβουλία Γεωπόνων αλλά και η Αγορά Βιοκαλλιεργητών Πάτρας κινούνται προς αυτή την κατεύθυνση, με βασικούς άξονες την ισότητα, την ισοτιμία, την αλληλεγγύη, αλλά και την οικολογική συνείδηση. Στο άμεσο μέλλον θα πρέπει δε να οργανωθεί ένα Σχολείο Σπόρων στην περιφέρειά μας, για να ανακαλύψουμε, διατηρήσουμε και αξιοποιήσουμε τις τοπικές ποικιλίες και της περιοχής μας.
Το δίκτυο του ΑΙΓΙΛΟΠΑ (www.aigilops.gr) είναι ένα ευρύ δίκτυο συνεργατών στην Καστοριά, Κεφαλληνία, Λέσβο και Βόλο και συνεργάζεται με την εναλλακτική κοινότητα «Πελίτι».
Γιώργος Καλλίνικος