Η απόφαση για τη δημιουργία δημοτικού λαχανόκηπου απ’ το Δήμο Πατρέων, αλλά και η σχετική ημερίδα που διοργανώθηκε στην πόλη μας απ’ το ΓΕΩΤΕΕ στις 19-9-2012 μας έδωσαν την αφορμή να ασχοληθούμε με το θέμα της αστικής γεωργίας σε μια περίοδο που όλο και περισσότεροι συμπολίτες στρέφονται προς αυτήν αναζητώντας διεξόδους απασχόλησης αλλά και επιβίωσης.
Η δραματική αύξηση της ανάγκης, για την εξασφάλιση των καθημερινών μέσων επιβίωσης και η ανυπαρξία κεντρικής κοινωνικής πολιτικής από την κυβέρνηση, οδήγησε το δήμο Πατρέων στην απόφαση να δημιουργήσει δημοτικό λαχανόκηπο. Η σχετική δράση εντάσσεται στο πλαίσιο του προγράμματος «ενάντια στη φτώχεια» και αφού λάβει το πράσινο φως από το Δημοτικό Συμβούλιο, η δημοτική αρχή θα ξεκινήσει τις διαδικασίες για την αξιοποίηση έκτασης στην περιοχή της Παραλίας Πατρών.
Όπως έγινε γνωστό σε συνέντευξη τύπου θα αναζητηθούν και άλλες εκτάσεις εντός των ορίων του Δήμου Πατρέων, για τη δημιουργία και άλλων λαχανόκηπων. Η δημοτική έκταση για το λαχανόκηπο είναι εξασφαλισμένη και αρδευόμενη. Το Δημοτικό Συμβούλιο έχει ήδη εγκρίνει το πρόγραμμα για τη δημιουργία του λαχανόκηπου και απομένει να εγκριθεί και η έκταση των 17 στρεμμάτων.
Το πρόγραμμα χρηματοδοτεί τρεις θέσεις εργασίας (γεωπόνου, κοινωνικού λειτουργού και φύλακα) ενώ την έκταση των 17 στρεμμάτων στην Παραλία, θα κληθούν να καλλιεργούν 100 με 120 οικογένειες, που θα επιλεγούν από εκείνες που είναι εγγεγραμμένες στην Τράπεζα Τροφίμων. Οι οικογένειες αυτές, θα καλλιεργούν το λαχανόκηπο για δική τους χρήση και αν θέλουν, από την παραγωγή, θα προσφέρουν και στην Τράπεζα Τροφίμων, προκειμένου να διανέμονται και σε άλλες οικογένειες.
Η ημερίδα του ΓΕΩΤΕΕ
Στην εξαιρετικά ενδιαφέρουσα ημερίδα του ΓΕΩΤΕΕ στις 19-9-2012 με θέμα «Αστική γεωργία: Δημοτικοί και συλλογικοί λαχανόκηποι και ο ρόλος τους» παρουσιάστηκε η κοινωνική διάσταση της αστικής γεωργίας και αναλύθηκε ο ρόλος που μπορούν να έχουν οι δημοτικοί λαχανόκηποι στη στήριξη πολιτών που αντιμετωπίζουν μεγάλα οικονομικά προβλήματα, λόγω της κρίσης.
Στην ημερίδα μίλησαν και μετέφεραν τις εμπειρίες τους γεωτεχνικοί, υπεύθυνοι αστικών λαχανόκηπων, ο κ. Τίκος από το Δήμο Λάρισας και η κ. Μαλτέζου από το Δήμο Ελληνικού, όπου εφαρμόζονται ήδη προγράμματα δημοτικών λαχανόκηπων για άνεργους και άλλες ευαίσθητες κατηγορίες πολιτών.
Στην αρχή της ημερίδας η κ Μαρία Ζάγκλα γεωπόνος Msc αναφέρθηκε στο ρόλο των δημοτικών και συλλογικών λαχανόκηπων παρουσιάζοντας το ιδιαίτερα χαρακτηριστικό παράδειγμα της Κούβας.
Το παράδειγμα της Κούβας
«Το 1991 η Κούβα για να αντιμετωπίσει την επερχόμενη λιμοκτονία και τα προβλήματα που δημιουργούσε στον επισιτιστικό τομέα η κατάρρευση της ΕΣΣΔ αλλά και το συνεχιζόμενο εμπάργκο από τις ΗΠΑ, η κυβέρνηση της Κούβας, οργάνωσε σε ελάχιστο χρονικό διάστημα, μεγάλους λαχανόκηπους γύρω από τις πόλεις και επέτρεψε την καλλιέργεια γης για παραγωγή τροφίμων και σε όλα τα άδεια οικόπεδα εντός των πόλεων, ακόμα και στους ακάλυπτους χώρους των κυβερνητικών κτιρίων.
Η ανταπόκριση του κόσμου ήταν άμεση: η άσκηση της αστικής γεωργίας , η καλλιέργεια δηλαδή γύρω και μέσα στον αστικό ιστό, βοήθησε ουσιαστικά στην αναστροφή της οξείας αυτής επισιτιστικής κρίσης, και σε λιγότερο από 2 χρόνια η Κούβα είχε αντιμετωπίσει οριστικά το κρίσιμο αυτό πρόβλημα, ενώ μέσα σε μια 10ετία, μόνο στην Αβάνα , υπήρχαν περισσότεροι από 8.000 επίσημα αναγνωρισμένοι αστικοί λαχανόκηποι οργανωμένοι σε διάφορους χώρους, από ατομικά οικόπεδα έως μεγάλα κρατικά αγροκτήματα – όλοι βιολογικοί, οι οποίοι παρήγαγαν περίπου το 50% των λαχανικών όλης της χώρας. Η κατάσταση αυτή διατηρείται ώς και τώρα. Η Αβάνα λοιπόν θεωρείται σήμερα η πρωτεύουσα της αστικής γεωργίας».
Αναφερόμενη στις αιτίες ανάπτυξης της αστικής γεωργίας η κ. Ζάγκλα ανέφερε μεταξύ άλλων:
«Οι αιτίες ανάπτυξης της αστικής γεωργίας δεν ήταν πάντα η αντιμετώπιση μιας σοβαρής επισιτιστικής κρίσης, όπως αυτή στην οποία αναφερθήκαμε, ωστόσο στις περισσότερες περιπτώσεις σχετίζεται με την οικονομική κρίση και την διαρκή επιδείνωση της αγοραστικής δύναμης των πολιτών, λόγω της δυνατότητας που παρέχει για στήριξη του εισοδήματος μέσω της μείωσης των δαπανών για τρόφιμα, έστω σε μικρές ομάδες του πληθυσμού. Και άλλες όμως αιτίες όπως η ανάγκη επανασύνδεσης της αστικής ζωής με την φύση, η αδήριτη ανάγκη δημιουργίας βιώσιμων πόλεων, τα όλο και αυξανόμενα διατροφικά σκάνδαλα, έχουν αποτελέσει σημαντικές αιτίες ανάπτυξης της αστικής γεωργίας.
Πέραν του οικονομικού οφέλους για ευάλωτες κυρίως ομάδες πολιτών, η δημιουργία οργανωμένων αστικών λαχανόκηπων, αποτελεί μια φιλοπεριβαλλοντική χρήση της γης, που υπηρετεί τους στόχους της βιώσιμης ανάπτυξης, συνδέει αρμονικά τα πεδία ΓΕΩΡΓΙΑ – ΔΙΑΤΡΟΦΗ – ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ – ΑΣΤΙΚΟ ΤΟΠΙΟ και προσφέρει στο κοινωνικό σύνολο, πολλαπλά οφέλη
Επισημαίνεται ότι δεν υπάρχει η αυταπάτη ότι η ανάπτυξη οργανωμένων αστικών λαχανόκηπων αποτελεί λύση ή αντίδοτο στην οικονομική κρίση που βιώνουμε. Μπορούν όμως να συμβάλουν, κατά το ποσοστό που τους αναλογεί, στην μερική ελάφρυνση του οικογειακού προϋπολογισμού μεγάλου αριθμού πολιτών και αυτό είναι εξαιρετικά σημαντικό, σε συνδυασμό βεβαίως, και με τα λοιπά περιβαλλοντικά και κοινωνικά οφέλη»
Επιμέλεια: Θωμάς Κουτρούμπας