Η πρόσφατη υπογραφή της Σύμβασης για την κατασκευή του έργου Μονάδας Επεξεργασίας Απορριμμάτων και Μονάδας Επεξεργασίας Βιοαποβλήτων στο Φλόκα αποτελεί ασφαλώς θετική εξέλιξη στο θέμα της διαχείρισης των απορριμμάτων της Αχαΐας.
Αλλά η Μονάδα Επεξεργασίας έχει σχεδιαστεί για 54.000 τόνους/έτος (14.000 τόνοι από τους όμορους δήμους και 40.000 τόνοι από την Πάτρα) και αυτή των βιοαποβλήτων για άλλους 10.000 τόνους. Από το σύνολο των 90.000 τόνων που παράγονται ετησίως στην Πάτρα, απομένουν 50.000 τόνοι, που θα πρέπει να αντιμετωπιστούν από καλύτερη ανακύκλωση και τη μείωση των απορριμμάτων.
Δεδομένου ότι το ποσοστό της ανακύκλωσης σήμερα είναι 5%, για να κλείσει η Ξερόλακα πρέπει αυτό το ποσοστό (μαζί με την κομποστοποίηση) να …δεκαπλασιαστεί! Είναι φανερό ότι ο σχεδιασμός για τόσο μικρή μονάδα ήταν λάθος εξ αρχής.
Σε διάστημα μικρότερο των δύο χρόνων που θα διαρκέσουν τα κατασκευαστικά έργα, θα πρέπει – δημοτικές αρχές και πολίτες – να κάνουμε όλα όσα χρειάζονται για να λειτουργήσουν οι μονάδες, αυξάνοντας θεαματικά τα ποσοστά ανακύκλωσης και διαλογής των οργανικών στην πηγή.
Αν δεν θέλουμε να βρεθούμε μπροστά σε νέα αδιέξοδα, πρέπει έγκαιρα να δράσουμε, για να συμβαδίσει η κοινωνική και οργανωτική προετοιμασία με την κατασκευή των νέων Μονάδων.
Η πρόσφατη υπογραφή της Σύμβασης για την κατασκευή του έργου Μονάδα Επεξεργασίας Απορριμμάτων (ΜΕΑ) και Μονάδα Επεξεργασίας Βιοαποβλήτων (ΜΕΒ) στην περιοχή Φλόκα του Δήμου Δυτικής Αχαΐας μπορεί να κριθεί ως ένα, επιτέλους, θετικό βήμα μετά από μακρά περίοδο ακινησίας. Η κατασκευή της Μονάδας κατά την πιο αισιόδοξη εκδοχή έχει προβλεπόμενο χρόνο αποπεράτωσης το 1,5 έτος, αλλά είναι πολύ πιθανό να πάρει περισσότερο χρόνο.
Παράλληλα έρχεται η ανακοίνωση της κυβερνητικής απόφασης για ενοποίηση σε επίπεδο Περιφέρειας των ΣΥΔΙΣΑ (Συνδέσμων Διαχείρισης Απορριμμάτων), που σήμερα λειτουργούν σε επίπεδο νομού. Ήδη, επ’ αυτού, αντέδρασαν, κατά τη γνώμη μας ορθά και δίκαια, παράγοντες της Περιφερειακής Ενότητας Ηλείας, η οποία έχει εν λειτουργία Μονάδα Μηχανικής Επεξεργασίας συνοδευόμενη από νόμιμο ΧΥΤΥ. Η Ηλεία δεν επιτρέπεται να πιεστεί στα πλαίσια της ενοποίησης, να παραλάβει ποσότητες από τις άλλες δύο. Αρκετά έχει υποφέρει στο παρελθόν, όταν ήταν στη χειρότερη κατάσταση απ’ όλους, με τα σκουπίδια να μένουν σε σωρούς βδομάδες στις πόλεις της.
Είμαστε όμως έτοιμοι, και μιλάμε ιδίως για τους δήμους Πάτρας και Αιγίου, να υποστηρίξουμε τη λειτουργία της Μονάδας Επεξεργασίας Απορριμμάτων και της μικρότερης Μονάδας Επεξεργασίας Βιοαποβλήτων; Φτάνουν τα περίπου δύο χρόνια που έχουμε μπροστά μας, για να κάνουμε όλα όσα χρειάζονται, για να λειτουργήσουν με επάρκεια οι δύο Μονάδες συν ο ΧΥΤΥ (Χώρος Υγειονομικής Ταφής Υπολειμμάτων) τους στου Φλόκα, χωρίς να παραμείνει ΧΥΤΑ (Χώρος Υγειονομικής Ταφής Απορριμμάτων);
Το πρώτο, που είναι αναγκαίο και ΔΕΝ έχει γίνει, είναι να εξηγηθεί η νέα πραγματικότητα στους πολίτες. Η εποχή των φτηνών λύσεων (απλή ταφή στην Ξερόλακκα με μεταφορά 5-10 χιλιόμετρα) παρέρχεται. Για να μην πάμε είτε σε περισσότερο από το αναγκαίο ακριβές λύσεις, αλλά και για να ΔΙΑΡΚΕΣΕΙ το νέο σύστημα, είναι απαραίτητη η ενεργός συμμετοχή του κοινού, αλλά και του επαγγελματικού χώρου της εστίασης. Χωρίς αυτή, όχι μόνο η Μονάδα Βιοαποβλήτων θα αποτύχει, αλλά και το όλο σύστημα θα αντιμετωπίσει κρίσιμες δυσκολίες. Η ΕΠΙΜΕΛΗΣ ανακύκλωση και όχι μόνο των δύο κάδων, πολιτικές μείωσης των απορριμμάτων, η πρόθυμη ανταπόκριση στη διαλογή του οργανικού μέρους στην πηγή είναι οι απαραίτητες προϋποθέσεις, για να «βγουν τα νούμερα» ποσοτικά.
Γιατί, όπως εδώ και δεκαετίες τονίζουμε ως Οικολογική Κίνηση Πάτρας, η βιώσιμη διαχείριση οφείλει να αντιμετωπίζει το σύνολο των ποσοτήτων, ήτοι κάπου 90.000 τόνους ετησίως. Αλλά η Μονάδα Επεξεργασίας σχεδιάζεται για 54.000 και αυτή των βιοαποβλήτων για 10.000. Μένουν 26.000, που θα πρέπει να αντιμετωπιστούν από καλύτερη ανακύκλωση και μείωση και όχι φυσικά με μεταφορά στην Ηλεία.
Η καμπάνια λοιπόν για την ευαισθητοποίηση του κοινού πρέπει να αρχίσει τώρα, να έχει μόνιμα χαρακτηριστικά, όπως και οργάνωση της συμμετοχής του χώρου της εστίασης στη συλλογή των βιοαποβλήτων και για την ορθή λειτουργία του συστήματος και για την συγκράτηση του κόστους. Επιπλέον είναι αδιανόητο να επιβαρύνεται το σύστημα με απορρίμματα άλλων «ρευμάτων», όπως ογκώδη, μπάζα, κλαδέματα, που πρέπει να θρυμματίζονται ΟΛΑ, πριν πάνε για κομποστοποίηση. Θα ήταν μάλιστα προτιμότερο να ιδρυθεί μια ειδική μονάδα μόνο για αυτά στην Ξερόλακκα, που θα παρήγαγε και αξιοποιήσιμο γεωργικά κομπόστ.
Εν ολίγοις, η εποχή των φτηνών λύσεων, των αναβολών και της επανάπαυσης σε υποδομές της δεκαετίας του ’80 τελείωσε. Αν δεν θέλουμε να βρεθούμε μπροστά σε νέα αδιέξοδα, πρέπει να κάνουμε εγκαίρως «ό,τι χρειαστεί», για να συμβαδίσει η κοινωνική και οργανωτική προετοιμασία με την κατασκευή των Μονάδων.
Γιώργος Κανέλλης
