Η εμμονή στις ΚΥΑ αντί προεδρικών διαταγμάτων απειλή για τα κοινά αγαθά
Παρότι αναμενόμενη, ήταν ιδιαίτερα δυσάρεστη για τα μέλη του Δ.Σ. του Εθνικού πάρκου Χελμού Βουραϊκού, τους εργαζομένους στο φορέα και τους πολυάριθμους φίλους του Εθνικού Πάρκου, η πρόσφατη (μέσα Μαρτίου) δημοσίευση της απόφασης του Συμβουλίου της Επικρατείας για την ακύρωση της Κοινής Υπουργικής Απόφασης 40390/1-10-2009, με την οποία χαρακτηριζόταν η χερσαία περιοχή του ορεινού όγκου του Χελμού Βουραϊκού ως Εθνικό Πάρκο.
Η απόφαση, που ελήφθη μετά από αίτηση ακυρώσεως περίπου 100 ενδιαφερομένων, στηρίζεται αποκλειστικά και μόνο στο νομικό χαρακτήρα της Κοινής Υπουργικής Απόφασης, ενώ, σύμφωνα με το άρθρο 21 του βασικού περιβαλλοντικού νόμου 1650.1985 απαιτείται προεδρικό διάταγμα. Δεν προχωρεί στην ουσία. Ήδη ο πρόεδρος του Φορέα Διαχείρισης Χελμού Βουραϊκού κ. Γρηγόρης Ιατρού έχει έλθει σε επαφή με τους αρμόδιους του Υπ. Περιβάλλοντος και πιέζει για την ταχεία νομική διευθέτηση του θέματος με έκδοση νέας προσωρινής απόφασης, ώστε να μην προκύψουν προβλήματα ακυρότητας αποφάσεων του φορέα με σοβαρές συνέπειες τόσο για τον ίδιο όσο και για εταιρίες και μελετητές που έχουν αναλάβει έργα και μελέτες από αυτόν.
Τα προβλήματα ακυρότητας των ΚΥΑ που αποδίδουν καθεστώς εθνικού ή περιφερειακού πάρκου σε προστατευόμενες περιοχές είναι γνωστό ότι προέρχονται από την δυσνόητη επιμονή των συναρμοδίων υπουργείων, και ιδίως του έχοντος την πρωτοβουλία Υπ. Περιβάλλοντος να επιλέγουν την λύση της ΚΥΑ για τον χαρακτηρισμό και όχι το ρητά προβλεπόμενο από τον βασικό περιβαλλοντικό νόμο νομικό σχήμα του προεδρικού διατάγματος. Οι περιβαλλοντικές οργανώσεις έχουν έγκαιρα και επανειλημμένα υποδείξει ότι αυτή η αυθαίρετη επιλογή δίνει την ευκαιρία στα συμφέροντα εκείνα που η προστατευτική νομοθεσία, όποια μορφή κι αν έχει, θέλει να βάλει σε μια τάξη και κάποιους περιορισμούς, να ακυρώνουν τις ΚΥΑ και να επιτυγχάνουν ευκαιρίες για δημιουργία τετελεσμένων. Υποθέτουμε ότι θέλουν να αποφύγουν τον προέλεγχο των Διατάξεων από το Συμβούλιο της Επικρατείας, κάτι που όμως, λογικά, έπρεπε να επιδιώκει η διοίκηση για να ενισχύσει την ασφάλεια δικαίου. Αν δεν ισχύει αυτό, η μόνη λογική εξήγηση είναι η ταχύτητα της διαδικασίας της ΚΥΑ. Ό,τι και να ισχύει η πρακτική αυτή είναι παράνομη και αδιέξοδη. Η τελευταία ακυρωτική απόφαση και οι πιθανά δυσάρεστες επιπτώσεις στα προστατευτέα δημόσια αγαθά το δείχνουν κατά τρόπο που επιτρέπει αμφιβολίες.
Πέραν της ανάγκης για άμεση έκδοση προσωρινής απόφασης για το Εθνικό Πάρκο Χελμού Βουραϊκού, είναι ακόμη μεγαλύτερη η ανάγκη να δρομολογηθεί το ταχύτερο ένα σαφές χρονοδιάγραμμα για την αναβάθμιση όλων των ΚΥΑ που εμπίπτουν στην εν λόγω κατηγορία σε προεδρικά διατάγματα. Αν αυτό συνεπάγεται και αναβάθμιση κάποιων ρυθμίσεών τους επί της ουσίας, ή οριστική λήψη νόμιμων αποφάσεων για «τρύπες νομιμότητας», όπως, για παράδειγμα, η συνεχής αναβολή της επίλυσης σύμφωνα με το δημόσιο συμφέρον και τα ισχύοντα νόμιμα του προβλήματος των 800 καταπατημένων στρεμμάτων στα «Σαμαρέικα» της Στροφυλιάς, ένας λόγος παραπάνω να γίνουν τα προεδρικά διατάγματα. Από πού κι ως πού κάθε τόσο οι αυθαιρετούντες πρέπει να έχουν και νέες ευκαιρίες για τετελεσμένα;
Είπαμε, επιτέλους, να γίνουμε κράτος. Και η επί δικαίων και αδίκων λιτότητα δεν αρκεί. Χρειάζεται και η πραγματική, και όχι προσχηματική, προστασία του φυσικού μας πλούτου και των δημόσιων αγαθών, χωρίς τα οποία γινόμαστε δύο φορές φτωχότεροι.
Του Γιώργου Κανέλλη
Μέλους του Δ.Σ. του Φ.Δ. Χελμού Βουραϊκού